শেষবাৰৰ বাবে আপডেট কৰা হৈছে: ০১ জানুৱাৰী ২০২৫

BUMPER গছ বাগিচা

২০২৩-২৪ : আপ চৰকাৰে মুঠ ১.২ কোটি উদ্ভিদ ৰোপণ কৰে [1] ।
২০২৪-২৫ : ৩ কোটি উদ্যোগৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰিছে আপ চৰকাৰে [১:১]

চৰকাৰৰ দ্বাৰা বন জৰীপ : ২০২১ চনৰ তুলনাত ২০২৩ চনত গছৰ আৱৰণ ১৭৭.২২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ বৃদ্ধি [2] ।

২০২৩: ১,৪৬৫.১৫ বৰ্গ কিলোমিটাৰ
২০২১: ১,২৯৭.৯৩ বৰ্গ কিলোমিটাৰ

অবন চৰকাৰী আৰু ৰাজহুৱা ভূমিৰ বাবে গছ সংৰক্ষণ নীতি ২০২৪
-- অবন আৰু চৰকাৰী মাটিত থকা গছবোৰ অবৈধ কটাৰ পৰা ৰক্ষা কৰাৰ উদ্দেশ্যে ৰাজ্যিক মন্ত্ৰীসভাৰ দ্বাৰা গৃহীত

জাপান আন্তৰ্জাতিক সহযোগিতা সংস্থা (JICA) ৰ সৈতে সেউজ প্ৰকল্প ২০২৪ [3]

-- ২০৩০ চনৰ ভিতৰত বনাঞ্চলৰ আৱৰণ ৭.৫% লৈ বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্য
-- মুঠ খৰচ হ'ব ৭৯২.৮৮ কোটি টকা
-- ২০২৫-২৬ বিত্তীয় বৰ্ষৰ পৰা ৫ বছৰৰ বাবে প্ৰকল্পটো ৰূপায়ণ কৰা হ’ব

২০২১ : ২০১৯ চনৰ তুলনাত পঞ্জাৱৰ ‘বনাঞ্চল’ ২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ হ্ৰাস পাইছে আৰু ইয়াৰ আয়তন মাত্ৰ ৩.৬৭% [4] ।
-- কংগ্ৰেছ, বিজেপি & আকালি চৰকাৰে ইয়াৰ উন্নতি সাধন কৰাত ব্যৰ্থ হৈ তাৰ পৰিৱৰ্তে দুৰ্নীতিৰ চুক্তিত ব্যৱহাৰ কৰে
-- বন কেলেংকাৰীৰ বিৱৰণ পিছত

গুৰবাণীৰ পৰা 'পৱন গুৰু, পানী পিতাহ, মাতা ধৰত মহত'

মহান গুৰুসকলে বায়ু (পৱন)ক গুৰুৰ লগত, পানী (পানী)ক পিতৃ আৰু ভূমি (ধৰাত)ক মাতৃৰ সৈতে সমান কৰি ৰাখিছে

বনৰ অৱস্থা

  • মুঠ ভৌগোলিক আয়তন: ৫০,৩৬২ বৰ্গ কিলোমিটাৰ [4:1]
  • পঞ্জাৱত কমেও ১৫% বনাঞ্চল আৰু গছৰ আৱৰণৰ তলত থকাটো প্ৰয়োজনীয় কাৰণ ইয়াত ৮৪% মাটি কৃষি আৰু উদ্যান শস্যৰ খেতিৰ অধীনত আছে [4:2] ।

‘বনাঞ্চল’ : চৰকাৰী ৰেকৰ্ড অনুসৰি মাটিৰ আইনী মৰ্যাদা বুজায়

বছৰ বনাঞ্চল প্ৰকৃত এলেকা
২০১২ চন ৬.১% [5] । -
২০১৯ চনত ৬.৮৭% [৫:১] -
২০২১ চনত ৬.১২% [৪:৩] ৩,০৮৪ বৰ্গ কিলোমিটাৰ [৪:৪]
২০২৩ চনত ৬.১২% [২:১] ৩,০৮৪ বৰ্গ কিলোমিটাৰ [২:২]

‘বনাঞ্চলৰ আৱৰণ’ : যিকোনো মাটিৰ ওপৰত গছৰ উপস্থিতি বুজায়

বছৰ বন আৱৰণ প্ৰকৃত এলেকা
২০১৯ চনত ৩.৬৭% [৫:২]। ~১,৮৪৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ [4:5]
২০২১ চনত ৩.৬৭% [৪:৬] ১,৮৪৬.৫৪ বৰ্গ কিলোমিটাৰ [2:3]
২০২৩ চনত ৩.৬৭% [২:৪] ১,৮৪৬.০৯ বৰ্গ কিলোমিটাৰ [2:5]

নতুন গছ - পঞ্জাৱৰ পদক্ষেপ

নানক বাগিচি [6]

২০২৩-২৪ : ১০৫ টা নানক বাগিচি বন বিভাগৰ দ্বাৰা কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে [7] ।
২০২৪: ২৬৮ পবিত্তৰ ভ্যান কাৰ্যকৰী কৰা হয় [8] ।

  • জাপানীজ মিয়াৱাকি অৰণ্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঠিত এটা ধাৰণা(পিছত ব্যাখ্যা কৰা হ'ব)
  • ~নগৰ অঞ্চলত ২০০ৰ পৰা ৩০০ বৰ্গ গজৰ প্লটত ৫০০ গছপুলি ৰোপণ কৰা হয়
  • ইহঁতে অক্সিজেন উৎপন্ন কৰে, যাৰ ফলত চহৰবোৰৰ সেউজীয়া হাওঁফাওঁ হিচাপে কাম কৰে
  • পৰিৱেশ প্ৰদূষণ পৰীক্ষা কৰাৰ উপৰিও বাগিচিসকলে ভূগৰ্ভস্থ পানী পুনৰ ভৰোৱাৰ উন্নতিত সহায় কৰিছে, যাৰ ফলত ৰাজ্যখনৰ সামগ্ৰিক মাটিৰ স্বাস্থ্য উন্নত হৈছে
  • এই বগীচিবোৰ গুৰু নানক দেৱজীৰ প্ৰতি প্ৰকৃত শ্ৰদ্ধাঞ্জলি, যিয়ে তেওঁৰ শিক্ষাৰ জৰিয়তে বায়ু, পানী, জৈৱ বৈচিত্ৰ্য আৰু বনাঞ্চল সুৰক্ষাৰ বাবে উৎসাহিত কৰিছিল

পবিতাৰ ভ্যান [6:1]

2023-24 : 25 পবিত্তৰ ভান বন বিভাগৰ দ্বাৰা কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে [7:1]
২০২৪: ৪৬ পবিত্তৰ ভ্যানক কাৰ্যকৰী কৰা হয় [৮:১]

  • ~৪০০ টা পুলি ১-২.৫ একৰ মাটিত ৰোপণ কৰা হয় অৰ্থাৎ মিনি-বনাঞ্চল সৃষ্টি কৰা হয়

পঞ্জাব হাৰিয়াৱলী লেহাৰ [1:2]

লক্ষ্য : ৰাজ্যৰ সকলো টিউবৱেলৰ বাবে প্ৰতিটো টিউবৱেলৰ বাবে কমেও ৪টা গছপুলি ৰোপণ কৰা

-- ২০২৪ চনৰ জুলাই মাহলৈকে ইতিমধ্যে ৩.৯৫ লাখ টিউব ৱেল সামৰি লোৱা হৈছে
-- ২০২৪ চনত টিউবৱেলত ২৮.৯৯ লাখ পুলি ৰোপণ কৰা হৈছে [8:2]

  • পঞ্জাৱত মুঠ ১৪.০১ লাখ টিউব ৱেল
  • এই অভিযানৰ ৰূপান্তৰত কৃষকসকলে সক্ৰিয় ভূমিকা ল’ব পাৰে

ক্ষতিপূৰণমূলক বনানীকৰণ [9] ।

  • ক্ষতিপূৰণমূলক বনানীকৰণ হ’ল অবন্যৰ কামলৈ ডাইভাৰ্ট কৰা বনভূমিৰ ক্ষতিপূৰণ দিবলৈ গছ ৰোপণ কৰা প্ৰক্ৰিয়া
বছৰ ক্ষতিপূৰণমূলক বনানীকৰণৰ অধীনত থকা অঞ্চল
২০২০-২১ চন ৩১১.৯৭৮ হেক্টৰ
২০২১-২২ চন ৬৪৪.৯৯৫ হেক্টৰ
২০২২-২৩ চন ৮০০.৩৮৩ হেক্টৰ
২০২৩-২৪ চন ৯৪০.৩৮৪ হেক্টৰ

পূৰ্বৰ চৰকাৰ (কংগ্ৰেছ, বিজেপি & আকালি) দোষী

FAILED 'সেউজীয়া পাঞ্জাব মিছন' (GPM)

২০১২-১৭ : ~মাত্ৰ ৫ কোটি (২৫ কোটিৰ লক্ষ্যৰ বিপৰীতে) গছপুলি ৰোপণ কৰা হৈছিল অৰ্থাৎ জিপিএমৰ প্ৰথম ৫ বছৰত মাত্ৰ ২৫-৩০% জীয়াই থকাৰ হাৰ [৫:৩]

  • ২০১২ চনত আকালি চৰকাৰৰ অধীনত পঞ্জাবে বনাঞ্চলৰ আৱৰণ ১৫% লৈ বৃদ্ধিৰ অভিযান আৰম্ভ কৰে [5:4]
  • এই আঁচনিৰ অধীনত ১৯০০ কোটি টকা ব্যয় কৰি ২০২০ চনৰ ভিতৰত ৪০ কোটি গছৰ পুলি ৰোপণ কৰা হ’ব বুলি কল্পনা কৰা হৈছিল [৫:৫]

গছ কাটি পেলোৱা

  • ২০১০-২০ : বিভিন্ন উন্নয়নমূলক প্ৰকল্পৰ বাবে পঞ্জাৱৰ ৫টা বনাঞ্চলৰ ওপৰেৰে প্ৰায় ৮-৯ লাখ গছ কুঠাৰেৰে কাটি পেলোৱা হৈছে
    -- ইয়াৰ উপৰিও ২০১৩-১৪ চনত ~২ লাখ গছ কাটিছিল, ২০১৪-১৫ চনত ২.১২ লাখ গছ কাটিছিল, আৰু ২০১০-১১ চনত ১.৫০ লাখ গছ কাটিছিল

কংগ্ৰেছৰ বন কেলেংকাৰী

কংগ্ৰেছৰ পঞ্জাৱৰ প্ৰাক্তন কেবিনেট মন্ত্ৰী সাধু সিং ধৰ্মসোত বন কেলেংকাৰীৰ অভিযোগত কাৰাগাৰত [10] ।

  • পঞ্জাৱ ভিজিলানে চাৰ্জশ্বীটত দাবী কৰে যে ধৰ্মচোটে “প্ৰতিটো খাইৰ গছ কাটিবলৈ ৫০০ টকা পাইছিল [10:1]।
  • ধৰ্মসোটে বিষয়া বদলিৰ বাবে ১০ লাখৰ পৰা ২০ লাখ টকাৰ ভিতৰত ধন লাভ কৰিছিল আৰু লগতে ঘোচৰ ব্যৱস্থাও স্থাপন কৰিছিল [10:2] ।

মিয়াৱাকি বন কৌশল [11] ।

  • আধুনিক বাগিচা পদ্ধতি মিয়াৱাকি নেটিভ ডেনছ ফৰেষ্টৰ লক্ষ্য হৈছে ১০ বছৰৰ ভিতৰত ১০০ বছৰৰ সমতুল্য থলুৱা অৰণ্য সৃষ্টি
  • প্ৰতিযোগিতা প্ৰৰোচিত কৰিবলৈ বীজ সিঁচাৰ অতি ওচৰতকৈ ৰখা হয় আৰু মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা ৰক্ষা আৰু অপতৃণৰ বৃদ্ধি দমন কৰিবলৈ মাল্চ ব্যৱহাৰ কৰা হয়
  • এই পদ্ধতিয়ে বিভিন্ন ভূগোল আৰু উষ্ণতাত ইতিবাচক ফলাফল দেখুৱাইছে
  • ব্যক্তিগত পিছফালৰ চোতাল, ৰাজহুৱা মুকলি ঠাই, শৈক্ষিক চৌহদ, ৰাজহুৱা উদ্যানত এনে এখন অৰণ্য সৃষ্টি কৰিব পাৰি

তথ্যসূত্ৰ :


  1. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=187623 ↩︎ ↩︎ ↩︎

  2. https://timesofindia.indiatimes.com/city/chandigarh/pbs- বন-আৱৰণ-সংকুচিত-কিন্তু-গছৰ আৱৰণ-বৃদ্ধি/articleshow/116550747.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  3. https://www.bhaskar.com/local/punjab/news/পাঞ্জাব-বন-এলেকা-বৃদ্ধি- হেল-জাপানী-এজেন্সী-আপডেট-পাঞ্জাব-চৰকাৰ- পৰিকল্পনা-133912432.html ↩︎

  4. https://timesofindia.indiatimes.com/city/chandigarh/punjabs-green-cover-down-to-mere-3-67/articleshow/88886833.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  5. https://indianexpress.com/article/explained/কিয়- পাঞ্জাব-অভিলাষী-সেউজীয়া-আঁচনি-চিকিবলৈ-পকা-নহয়-5839832/ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  6. https://www.newindianexpress.com/good-news/2023/Jun/11/মিনি- বনাঞ্চল-সেউজীয়া-হাওঁফাওঁ হিচাপে-কাম-2583796.html ↩︎ ↩︎

  7. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=186775 ↩︎ ↩︎

  8. https://yespunjab.com/২০২৪-বন বিভাগৰ বাবে-এটা-সাফল্য-বছৰ-কাটাৰুচাক/ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  9. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/পাঞ্জাব-সাক্ষী- ক্ষতিপূৰণমূলক-বনানীকৰণ-বৃদ্ধি -642326 ↩︎

  10. https://theprint.in/india/ed-এৰেষ্ট-প্ৰাক্তন -পাঞ্জাৱ-মন্ত্ৰী-সাধু-সিং-ধৰমসোত-বন-কেলেংকাৰী-কেছ/১৯২৫৩৯৪/ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  11. https://www.tribuneindia.com/news/amritsar/মিয়াৱাকি- বন-অমৃতসৰ-৫৯২০৩৮ ↩︎