¶ ¶ শৈশৱ ^[1]

• অৰবিন্দ কেজৰিৱালৰ জন্ম আৰু ডাঙৰ-দীঘল হাৰিয়ানাত
• ১৯৬৮ চনৰ ১৬ আগষ্টত জন্মগ্ৰহণ কৰা সেইদিনা আছিল 'জনমাষ্টমী'। গতিকে অৰবিন্দক ঘৰত কৃষ্ণ বুলি কোৱা হৈছিল
• হাৰিয়ানাৰ জিলা হিছাৰৰ 'সেৱানী মণ্ডী'ত জন্ম

¶ ¶ পৰিয়াল ^[2]

• অৰবিন্দৰ পিতৃ গোবিন্দৰাম মেছৰাৰ বিৰলা ইনষ্টিটিউট অৱ টেকন'লজিৰ ইলেক্ট্ৰিকেল ইঞ্জিনিয়াৰ
• মাতৃ গীতা দেৱী, এগৰাকী গৃহিণী, অৰবিন্দ তিনিজন ভাই-ভনীৰ ভিতৰত ডাঙৰ আছিল
• প্ৰথম স্মৃতিবোৰত অৰবিন্দে মনত পেলাইছে- “ক্লাছত প্ৰথম হ’বলৈ মোৰ ওপৰত বিপুল হেঁচা আছিল, আৰু কৰিলোঁ।”

¶ ¶ কাৰ্য্যৰ প্ৰতি সমৰ্পণ: তেওঁৰ স্কুলীয়া দিনৰ উপাখ্যান ^{[3] ।}

বন্ধুসকলে এটা ঘটনাৰ কথা কয় যেতিয়া...

• অৰবিন্দক বিতৰ্কত নিজৰ বিদ্যালয়ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিবলৈ নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল যদিও প্ৰতিযোগিতাৰ আগদিনা ৰাতি তীব্ৰ জ্বৰ হৈছিল
• পিছদিনা তেওঁ আহিব বুলি কোনেও আশা কৰা নাছিল
• কিন্তু স্কুলখনক নিৰাশ নকৰাৰ সংকল্প লৈ কম্বলত মেৰিয়াই থোৱা দেউতাকৰ স্কুটীখনত পিলিয়ন চলাই তেওঁ সভাস্থলী পালেগৈ

¶ ¶ দায়িত্বশীল ভাই ^[3:1]

অষ্টম শ্ৰেণীৰ পৰীক্ষাৰ আগৰ নিশা যেতিয়া তেওঁৰ সৰু ভনীয়েক ৰঞ্জনা অসুস্থ হৈ পঢ়া-শুনা কৰিব নোৱাৰি গোটেই ৰাতি তাইক পাঠ্যপুথি পঢ়ি শুনাই থাকিল যাতে তাই বেছিকৈ মনোনিৱেশ নকৰাকৈ ৰিভাইজ কৰিব পাৰে। ৰঞ্জনা এতিয়া ডাক্তৰ।

¶ ¶ আই আই টি খড়গপুৰৰ পৰা বি টেক ^[4]

• ১৯৮৫-৮৯ চনৰ পৰা মেকানিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ ছাত্ৰ
• অৰবিন্দ কেজৰিৱালৰ চিজিপিএ আইআইটিত ৮.৫তকৈ অধিক আছিল ^{[5] ।}
• কেজৰিৱাল ডি ব্লক, টপ ৱেষ্ট (দ্য ৱেষ্ট উইং, থাৰ্ড ফ্ল’ৰ) নেহৰু হলত থাকিল
• দুটা দশকৰো অধিক সময়ৰ পাছতো হোষ্টেলৰ লোকসকলে তেওঁক “আমাৰ মানুহ” বুলি উল্লেখ কৰে।

¶ ¶ তেজত সততা ^{[6] ।}

নেহৰু হলত কেণ্টিন চলোৱা প্ৰদীপ গুপ্তাই মনত পেলাইছে যে সেই সময়ত এ কে মেছ চেক্ৰেটাৰী হৈছিল

“এটা কথা মই লক্ষ্য কৰিলোঁ যে তেওঁৰ কেতিয়াও বিনামূলীয়াকৈ খাদ্য নাছিল, যিটো তেওঁ অগোছালিৰ দায়িত্বত থকা হিচাপে খাব পাৰিলেহেঁতেন। তেওঁ সদায় বৰ সৎ আছিল ”

¶ ¶ প্ৰকৃত জাতীয়তাবাদী: দেশৰ কামত উৎসৰ্গিত, ধনৰ পিছত নহয় ^[3:2]

আন এজন বেচ-মেট জৰ্জ লোবোৱে কয়, যি এতিয়া আমেৰিকাত থাকে

বাকীসকল বহিঃৰাজ্যত কেৰিয়াৰৰ পৰিকল্পনাত ব্যস্ত হৈ থকাৰ সময়ত কেজৰিৱালে সদায় ভাৰত সলনি কৰিব পৰা কাম এটা কৰাৰ কথা ক’ব

“তেওঁ(এ কে) আছিল এজন মেধাৱী ছাত্ৰ, তেওঁৰ সন্মুখত সুযোগৰ এখন পৃথিৱী আছিল। আমাৰ সন্মুখত লাভজনক কেৰিয়াৰ থাকিলে আমাৰ মাজৰ কিমানজনে জাতিৰ বাবে নিজৰ জীৱন উৎসৰ্গা কৰোঁ?”

“ মই ইয়াত আমেৰিকাত ভাল টকা উপাৰ্জন কৰি আছো আৰু অৰবিন্দ মোতকৈ দহগুণ চতুৰ আছিল ৷”

¶ ¶ তেওঁৰ প্ৰাৰম্ভিক প্ৰেৰণা

তেওঁৰ প্ৰাৰম্ভিক প্ৰভাৱ আছিল ভি পি সিং , যিয়ে প্ৰতিৰক্ষা মন্ত্ৰী হিচাপে বফৰ্চ কেলেংকাৰীত সততা আৰু প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে মণ্ডল আয়োগৰ প্ৰতিবেদনৰ আধাৰত সংৰক্ষণ কাৰ্যকৰী কৰি সামাজিক ন্যায়ৰ বাবে কৰা প্ৰচেষ্টাই এজন যুৱক কেজৰিৱালক অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল।

¶ ¶ পেছাদাৰী কেৰিয়াৰ

• আই আই টি স্নাতক হোৱাৰ পিছত তেওঁ জামছেদপুৰৰ টাটা ষ্টীল (ভাৰতৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ ষ্টীল প্লাণ্ট)ত কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে ৷
• ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯২ চনলৈকে প্ৰায় চাৰি বছৰ কাম কৰিছিল।
• অৰবিন্দই পদত্যাগ কৰে, কাৰণ টাটাৰ বিষয়াসকলে তেওঁক তেওঁলোকৰ সমাজসেৱা বিভাগলৈ বদলি কৰাৰ অনুৰোধ নাকচ কৰে ^[3:3]

¶ ¶ মাদাৰ টেৰেছা, ৰামকৃষ্ণ মিছন & তেওঁৰ জীৱনৰ টাৰ্নিং পইণ্ট

• মাদাৰ টেৰেছাৰ সৈতে আৰু তাৰ পিছত ৰামকৃষ্ণ মিছন আৰু নেহৰু যুৱ কেন্দ্ৰত কাম কৰিছিল।
• এইটোৱেই আছিল তেওঁৰ জীৱনৰ প্ৰকৃত টাৰ্নিং পইণ্ট, যেতিয়া তেওঁ টাটা ষ্টীলৰ পৰা পদত্যাগ কৰি কলকাতাত মাদাৰ টেৰেছাক লগ কৰিবলৈ গৈছিল

কেজৰিৱালে ব্যাখ্যা কৰিছে ^{[7] ।}

‘কলকাতা জামছেদপুৰৰ বহুত ওচৰত। মাদাৰ টেৰেছাৰ কথা শুনিছিলোঁ, গতিকে ভাবিলোঁ তাইক লগ কৰিবলৈ যাম। দীঘলীয়া শাৰী এটা আছিল। মোৰ নম্বৰ আহিলত মাদাৰ টেৰেছাই মোৰ হাতত চুমা খালে আৰু মই তাইৰ লগত কাম কৰাৰ ইচ্ছা প্ৰকাশ কৰিলোঁ। মোৰ বাবে সেয়া আছিল এক ঐশ্বৰিক মুহূৰ্ত। তাই মোক তাইৰ কালিঘাট আশ্ৰমত কাম কৰিবলৈ যাবলৈ ক’লে। দুমাহ মই তাত আছিলো।’

“মই সিহঁতৰ ঘাঁবোৰ চাফা কৰি দিছিলো, যিবোৰ প্ৰায়ে প্ৰায় গেংগ্ৰিনীয়া আছিল, আৰু গা ধুইছিলো ৷”

২০১৬ চনত অৰবিন্দ কেজৰিৱালক পোপৰ পদৰ পৰা কেন'নাইজেচন অনুষ্ঠানৰ বাবে আমন্ত্ৰণ জনোৱা হয় আৰু তেওঁ ভেটিকান চহৰত অংশগ্ৰহণ কৰে ^{[8] ।}

¶ ¶ আই আৰ এছ সেৱা

ইউ পি এছ চি অসামৰিক সেৱাৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰাৰ পিছত ১৯৯৫ চনত তেওঁ ভাৰতীয় ৰাজহ সেৱাত আয়কৰ সহকাৰী আয়ুক্ত হিচাপে যোগদান কৰে। ^[9]

¶ ¶ বিবাহ

• ১৯৯৩ চনত মুছুৰীত আই আৰ এছৰ প্ৰশিক্ষণৰ সময়তে কেজৰিৱালে আই আৰ এছৰ সহযোগী বিষয়া সুনীতাক লগ পাইছিল
• নাগপুৰত আই আৰ এছৰ বিষয়াসকলৰ বাবে ৬২ সপ্তাহৰ ইনডাকচন প্ৰগ্ৰেমৰ সময়ত তেওঁ তাইক ভালদৰে চিনি পাইছিল
• ১৯৯৪ চনত দুয়োজনে নতুন দিল্লীত প্ৰথম পোষ্টিং পোৱাৰ আগতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হৈছিল ^{[3:4] ।}

“আমি ইজনে সিজনক প্ৰশংসা কৰিছিলো। তাই বৰ লাজ লগা মানুহ, বৰ মান্য মানুহ। এদিন মই মাত্ৰ তাইৰ দুৱাৰত টুকুৰিয়াই তাইক সুধিলোঁ: ‘আপুনি মোক বিয়া কৰাবনে?’। আৰু সেয়াই আছিল।’-কেজৰিৱালৰ উদ্ধৃতিৰে এইদৰে কয়

¶ ¶ আই আৰ এছ বিষয়া হিচাপে আচৰিত অভিজ্ঞতা ^{[10] ।}

ভাৰতীয় ৰাজহ সেৱাত কাম কৰাৰ প্ৰথম দিনটোত অৰবিন্দ কেজৰিৱালে নিজৰ বছৰ সৈতে হৃদয়ৰ পৰা হৃদয়লৈ কথা পাতিছিল। ‘আপোনাৰ সেৱাৰ প্ৰথম কেইবছৰমানত আপুনি নিজৰ বাবে পৰ্যাপ্ত ধন ঘটাব লাগে যাতে আপুনি গোটেই জীৱন সৎ যেন দেখাব পাৰে।’- যুৱক কেজৰিৱালক পৰামৰ্শ দিয়া হয়। লাহে লাহে লাহে লাহে তেওঁৰ মনত পোহৰলৈ আহিবলৈ ধৰিলে যে প্ৰায় সকলোৱেই দুৰ্নীতিগ্ৰস্ত।

১৯৯৮ চনত তেওঁ আৰু তেওঁৰ বছে বহুজাতিক কোম্পানী এটাৰ কাৰ্যালয়ত আই টি অভিযান চলাই ব্যাপক কৰ ফাঁকিৰ প্ৰমাণ পাইছিল। কোম্পানীটোৰ ওপৰত বৃহৎ জৰিমনা বিহা হৈছিল।

‘তেওঁলোকে আমাৰ ৰায়ৰ বিৰুদ্ধে আপীলও কৰা নাছিল। বিদেশী চিইঅ’জনে আমাক ভাবুকি দিলে। তেওঁ ক’লে ‘আমি আপোনাৰ চৰকাৰক নিয়ন্ত্ৰণ কৰো, আমি যিকোনো ব্যক্তিক বদলি কৰিব পাৰো।” কেজৰিৱালে মনত পেলাইছে আৰু তেওঁৰ বছক এসপ্তাহৰ ভিতৰতে বদলি কৰা হৈছিল।

¶ ¶ চৰকাৰক পৰিশোধ কৰিবলৈ IRS আৰু ঋণ দিয়া

কেজৰিৱালে তিনি বছৰৰ পাছত আই আৰ এছ এৰি নিজৰ এন জি অ’ পৰিৱৰ্তনত মনোনিৱেশ কৰিব। ^[11] কলেজীয়া দিনৰ পৰাই তেওঁৰ ঘনিষ্ঠ বন্ধুসকলে তেওঁক চৰকাৰক পৰিশোধ কৰিবলৈ ঋণ সংগ্ৰহ কৰাত সহায় কৰিছিল যেতিয়া তেওঁ অসামৰিক সেৱাৰ পৰা স্বেচ্ছামূলক অৱসৰ গ্ৰহণ কৰিছিল। ^[12]

¶ ¶ এন জি অ' পৰিৱৰ্তন, সামাজিক সক্ৰিয়তা আৰু আৰ টি আই আইন

ৰাজহ সেৱা ত্যাগ কৰাৰ পিছত কেজৰিৱালে দানৰ ধনেৰে পৰিৱৰ্তন নামৰ এটা বেচৰকাৰী সংস্থা আৰম্ভ কৰে

• পৰিৱৰ্তন এন জি অ’ হৈ পৰিল তথ্যৰ অধিকাৰ আৰু দুৰ্নীতি বিৰোধী বিষয়ৰ চেম্পিয়ন।
• “ঘোচ নিদিবা!” কৰ বিভাগত অভিযান চলাইছিল, যাৰ ফলত কৰ আয়ুক্তক কৰ সংস্কাৰ ৰূপায়ণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল যিয়ে কৰ বিভাগক অধিক স্বচ্ছ আৰু কম মনস্তাত্ত্বিক কৰি তুলিছিল ^[10:1]
• ভাৰতৰ প্ৰথমখন তথ্যৰ অধিকাৰ আইন আনিবলৈ তেওঁ ব্যাপক প্ৰচাৰ চলাইছিল, ২০০১ চনত দিল্লী চৰকাৰে আৰ টি আই আইন গৃহীত কৰাৰ দাবী মানি লোৱাত তেওঁ সফলতা লাভ কৰিছিল।
• কেজৰিৱালে আয়কৰ বিভাগ আৰু অন্যান্যকে ধৰি বহু চৰকাৰী বিভাগৰ দুৰ্নীতিৰ গোচৰত আৰ টি আই ব্যৱহাৰ কৰিছিল ^{[13] ।}
• কেজৰিৱালে নতুন দিল্লীৰ বস্তি সুন্দৰনগৰীত আৰ টি আইৰ নতুন আইনখন সদ্ব্যৱহাৰ কৰিলে ^{[14] ।}
• ২০০৪ চনত পাৰিৱৰ্তনে পানী যোগান ব্যক্তিগতকৰণৰ বাবে বিশ্ব বেংকৰ প্ৰকল্পটোও বন্ধ কৰি দিয়ে , যাৰ ফলত শীলা দীক্ষিতৰ নেতৃত্বত তেতিয়াৰ দিল্লী চৰকাৰে পানীৰ শুল্ক দহগুণ বৃদ্ধি কৰাৰ সম্ভাৱনা থাকিলহেঁতেন ^{[15] ।}
• পৰিৱৰ্তনৰ নেতৃত্বত চলা আন্দোলনৰ ফলত আদালতৰ আদেশো প্ৰকাশ পাইছিল যে ৰেহাই মূল্যত ৰাজহুৱা মাটি লাভ কৰা ব্যক্তিগত বিদ্যালয়সমূহে ৭০০ৰো অধিক দৰিদ্ৰ ল’ৰা-ছোৱালীক বিনামূলীয়াকৈ ভৰ্তি কৰিব লাগিব।
• কেজৰিৱাল আৰু মনীষ চিছ'দিয়াই মধ্যযুগীয় দাৰ্শনিক কবীৰৰ নামেৰে নামাকৰণ কৰা পঞ্জীয়নভুক্ত বেচৰকাৰী সংস্থা কবীৰ আৰম্ভ কৰে, ই অংশগ্ৰহণমূলক শাসনৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল আৰু ইয়াৰ লক্ষ্য আছিল অসুবিধাগ্ৰস্ত শিশুসকলক গুণগত শিক্ষা প্ৰদান কৰা ^{[16] ।}

¶ ¶ ৰেমন মেগছেছে বঁটা - “এছিয়াৰ নোবেল বঁটা”

• তেওঁৰ ৰচনাসমূহে ২০০৬ চনত ৰেমন মেগছেছে বঁটা লাভ কৰে
• তেওঁ নিজৰ পুৰস্কাৰৰ ধন দান কৰিছিল, যিটো এটা এন জি অ’ – পাব্লিক ক’জ ৰিচাৰ্চ ফাউণ্ডেশ্যনৰ বীজ পুঁজি হিচাপে ৫০,০০০ ডলাৰৰ বিশাল। প্ৰশান্ত ভূষণ আৰু কিৰণ বেদীয়ে ফাউণ্ডেশ্যনৰ ট্ৰাষ্টী হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল। ^[17]

লেখকৰ অধিক বিশদ লেখাৰ বাবে : https://www.youthkiawaaz.com/2023/06/arvind-kejriwal-the-man-the-myth-the-legend-his-days-before-2011/

তথ্যসূত্ৰ :

---

1. https://theasianchronicle.com/জন্মাষ্টমীৰ দিনা-আৰবিন্দ-কেজৰিৱালৰ জন্ম হৈছিল / ↩︎

2. https://www.hindustantimes.com/india/arvind-kejriwal-delhhi-s-chief-micro manager-চিন্তাশীল-কৌশলবিদ/কাহিনী-x1J4VDZASIiiE7UFVqmZ0M.html ↩︎

3. https://www.indiatoday.in/magazine/cover-story/story/২০১৪০১০৬- নিউজমেকাৰ-২০১৩-আৰবিন্দ-কেজৰিৱাল-আম-আদমি-পাৰ্টি-ইইট-স্নাতক- ৭৬৯৪৯৯-১৯৯৯-১১-২৯ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

4. https://indianexpress.com/article/news-archive/web/সৎ- বচ্চা/ ↩︎

5. https://www.deccanherald.com/content/557005/কেজৰিৱাল-পালে-৫৬৩ -ৰেংক- জী.html ↩︎

6. http://archive.indianexpress.com/news/the-honest-bachcha/1212862/2 ↩︎

7. https://www.news18.com/news/india/মা-তেৰেছাৰ লগত-মোৰ-দিন-বয়স-আগমন-কেজৰিৱাল -1288183.html ↩︎

8. https://www.india.com/news/india/অৰবিন্দ- কেজৰিৱালে-৪-ছেপ্টেম্বৰ-১৩৬১৮৪৫ তাৰিখে-মাতৃ-টেৰেছাৰ-সাধু-সন্তান-অনুষ্ঠানত-ভাগ লোৱা-ভটিকান- আমন্ত্ৰণ-গ্ৰহণ/ ↩︎

9. https://www.hindustantimes.com/india/ আৰবিন্দ-কেজৰিৱালৰ বিষয়ে জানিবলগীয়া সকলো/গল্প-CyY9DiY5I7VIArc8pXelcJ.html ↩︎

10. https://www.rmaward.asia/awardee/কেজৰিৱাল- আৰবিন্দ ↩︎ ↩︎

11. https://www.indiatoday.in/india-today-insight/story/from-the-india-today-archives-2013-আৰবিন্দ-কেজৰিৱাল-অগ্নিনিৰ্বাপক -২৩৬৭১২২-২০২৩-০৫-০১ ↩︎

12. https://economictimes.indiatimes.com/people/arvind-kejriwal-the-man-and-his-moments/family-time/slideshow/27844476.cms?from=mdr ↩︎

13. https://www.indiatoday.in/india/photo/india-today-newsmaker-arvind-kejriwal-368971-2012-12-27 ↩︎

14. https://www.outlookindia.com/website/story/পৰিৱৰ্তন- সৰু-সৰু-বস্তুৰে-আৰম্ভ /232016 ↩︎

15. https://www.moneylife.in/article/rti-expose-of-how-world-bank-had-arm-twisted-delhhi-jal-board-for-water-privatisation/23217.html ↩︎

16. https://www.ngofoundation.in/ngo-directory/কবীৰ-ছ’চাইটি-ইন-দিল্লী-দিল্লী_ i43330 ↩︎

17. https://fountainink.in/essay/অৰবিন্দ- কেজৰিৱালৰ- বিৱৰ্তন ↩︎