শেষবাৰৰ বাবে আপডেট কৰা হৈছে: ০৬ ছেপ্টেম্বৰ ২০২৩

‘ মহানগৰত এজন ছিৰিয়েল কিলাৰে ইটোৰ পিছত সিটো হত্যাকাণ্ড সংঘটিত কৰি আছে। মানুহে চৰকাৰ বাছি লয়, উফৰাই পেলায়" - কেজৰিৱালে বিজেপিক সমালোচনা কৰে ^[1]

নিৰ্বাচনত পৰাজয়ক জয়লৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছে বিজেপিক বহু বিৰোধী দলে, অসাধুভাৱে, বেলট বাকচৰ বাহিৰত

¶ ¶ ১.উত্তৰাখণ্ড - মাৰ্চ ২০১৬ ^[2]

• মাৰ্চ ২০১৬ - শাসকীয় দলৰ ৯ গৰাকী বিধায়কে বিজেপিলৈ পক্ষ সলনি কৰাৰ পিছত উত্তৰাখণ্ডৰ হৰিশ ৰাৱত কংগ্ৰেছ চৰকাৰখন নমাই অনা হয়
• ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন জাপি দিছিল মোডী চৰকাৰে

উচ্চতম ন্যায়ালয়ে হস্তক্ষেপ কৰি দুমাহৰ ভিতৰতে চৰকাৰক পুনৰ নিযুক্তি দিয়ে

¶ ¶ ২.মণিপুৰ - মাৰ্চ ২০১৭ ^[3]

• ১৪ মাৰ্চ ২০১৭ - কংগ্ৰেছে ২৮খন আসনেৰে একক সৰ্ববৃহৎ দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে

• নগা পিপলছ ফ্ৰণ্ট(৪), নেচনেল পিপলছ পাৰ্টি(৪) আৰু কংগ্ৰেছৰ এজনকে ধৰি আন কেইজনমান বিধায়কৰ সমৰ্থনত বিজেপি(২১ আসন) ই কম্বাইনক ৩১টা যাদুকৰী সংখ্যাত উপনীত হোৱাত সহায় কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে

ৰাজ্যপাল শ্ৰীমতী নাজমা হেপ্টুলাই কয় যে তেওঁ জানে যে কংগ্ৰেছে একক বৃহত্তম দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে যদিও একক বৃহত্তম দলটোক মাতিব পৰাটো “এজন ৰাজ্যপালৰ দায়িত্ব” নহয়

¶ ¶ ৩.গোৱা - মাৰ্চ ২০১৭ ^{[4] [5]}

• কংগ্ৰেছে ৪০ জনীয়া বিধানসভাত ১৭খন আসন লৈ একক বৃহত্তম দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল
• শাসকীয় বিজেপিয়ে যোৱা ৰাজ্যিক নিৰ্বাচনত ২১খন আসনৰ পৰা ৮খন হ্ৰাস পাই মাত্ৰ ১৩খন আসনলৈ হ্ৰাস পাইছে
• ক্ষুদ্ৰ আঞ্চলিক খেলুৱৈ যেনে গোৱা ফৰৱাৰ্ড, মহাৰাষ্ট্ৰবাদী গোমন্তক পাৰ্টি আৰু ৩ গৰাকী নিৰ্দলীয় প্ৰাৰ্থীয়ে বাছি লোৱা ১০ খন আসন
• বিজেপিয়ে চৰকাৰ গঠন কৰিবলৈ সক্ষম হয়

কংগ্ৰেছ ৰাজ্যসভাৰ সাংসদ দিগ্বিজয় সিঙে কয়, "... বিজেপিয়ে চোৰৰ দৰে চুৰি কৰিছে (মেণ্ডেট) ৷ তেওঁলোকে ডকাইতি কৰিছে।"

¶ ¶ ৪.মেঘালয় - মাৰ্চ ২০১৮ ^[6]

• ১৪ মাৰ্চ ২০১৮ - বিজেপিয়ে ৪৬ খন আসনত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতা কৰিছিল যদিও মাত্ৰ দুখন আসনত জয়ী হ'বলৈ সক্ষম হয়
• কংগ্ৰেছে ২১খন আসনেৰে একক বৃহত্তম দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল আৰু নেচনেল পিপলছ পাৰ্টি (এনপিপি) ৬০ জনীয়া সদনত ১৯খন আসনেৰে (৫৯টা সমষ্টিত নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত হৈছিল)

তথাপিও নিৰ্বাচনৰ পিছৰ সমীকৰণটোক নিজৰ পক্ষত ঘূৰোৱাত বিজেপিয়ে কংগ্ৰেছক আউটস্মাৰ্ট কৰি এন পি পিৰ নেতৃত্বত আৰু বিজেপি আৰু আঞ্চলিক দলৰ সমৰ্থিত অকংগ্ৰেছী মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰ গঠনত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।

¶ ¶ ৫.জম্মু আৰু কাশ্মীৰ - জুন ২০১৮ ^[২:১]

• ২০১৪ : বিধানসভাৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম দল বিজেপিৰ ২৫ জন সদস্য আছিল, ৰাজ্যিক নিৰ্বাচনত ওলোমাই থোৱা বিধানসভা উলিওৱাৰ সময়তে পিডিপিৰ সৈতে মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰৰ বাবে সন্মতি প্ৰকাশ কৰিছিল
• জুন ২০১৮ : মিত্ৰজোঁটৰ অংশীদাৰ বিজেপিয়ে তেওঁৰ পিডিপিৰ সৈতে মিত্ৰতাৰ প্লাগ টানি লোৱাৰ পিছতে মেহবুবা মুফতীৰ জম্মু-কাশ্মীৰ চৰকাৰৰ পতন ঘটে
• জুন ২০১৮ : ৰাজ্যপালে ৰাজ্যপালৰ শাসন জাপি দিয়ে আৰু বিধানসভাক নিলম্বিত এনিমেচনত ৰাখে ^{[7] ।}
• ২০ ডিচেম্বৰ, ২০১৮ : জম্মু-কাশ্মীৰত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন জাপি দিলে

২০১৯ চনৰ আগষ্ট মাহত ৩৭০ নং অনুচ্ছেদ বাতিল কৰা আৰু তাৰ পিছত ৰাজ্যখনক দুখন কেন্দ্ৰীয় শাসিত অঞ্চলত পুনৰ্গঠন কৰাৰ লগতে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন জাৰি কৰাটো এতিয়া উচ্চতম ন্যায়ালয়ত প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে। ৰায় সংৰক্ষিত ^[8]

¶ ¶ ৬.অৰুণাচল প্ৰদেশ - মে' ২০১৯ ^[9]

• ৯ ডিচেম্বৰ ২০১৫: ৰাজ্যপালে ষষ্ঠ অধিবেশন ২০১৬ চনৰ ১৪ জানুৱাৰীৰ পৰা ২০১৫ চনৰ ১৬ ডিচেম্বৰলৈ আগবঢ়াই নিয়াৰ নিৰ্দেশ দিয়ে
• ১৫ ডিচেম্বৰ ২০১৫: দলৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ কৰা ২১ জন আইএনচিৰ বিধায়কৰ ভিতৰত ১৪ জনক অযোগ্য ঘোষণা কৰি অধ্যক্ষই জাননী জাৰি কৰে যদিও সেইদিনা উপাধ্যক্ষই জাননী বাতিল কৰে
• উপাধ্যক্ষই অবৈধ বুলি উল্লেখ কৰি অধ্যক্ষই পিছদিনা ষষ্ঠ অধিৱেশন আৰম্ভ নকৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়
• জানুৱাৰী ২০১৬ : উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ১৪ জন আইএনচি বিধায়কৰ অযোগ্যতা স্থগিত ৰাখিলে
• ২৬ জানুৱাৰী ২০১৬: কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন জাপি দিলে

১৩ জুলাই ২০১৬ : এছ চিয়ে ৰাজ্যপালৰ সিদ্ধান্তক অসাংবিধানিক বুলি অভিহিত কৰি আই এন চি চৰকাৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ নিৰ্দেশ দিয়ে

• ১৬ জুলাই ২০১৬: পুনৰুদ্ধাৰ হোৱা মুখ্যমন্ত্ৰী নবাম টুকিক বিধানসভাত সংখ্যাগৰিষ্ঠতা প্ৰমাণ কৰিবলৈ কোৱা হয়। টুকিয়ে পদত্যাগ কৰিলে।
• প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী দৰ্জী খাণ্ডুৰ পুত্ৰ বিদ্ৰোহী আইএনচিৰ বিধায়ক পেমা খাণ্ডু মুখ্যমন্ত্ৰী হৈ বিধানসভাত সংখ্যাগৰিষ্ঠতা প্ৰমাণ কৰিলে
• ২০১৬ চনত পেমা খাণ্ডুকে ধৰি ৪১ গৰাকী কংগ্ৰেছ বিধায়কে অৰুণাচলৰ পিপলছ পাৰ্টিত যোগদান কৰে। সেই বছৰতে সকলোৱে বিজেপিৰ প্ৰতি আনুগত্য সলনি কৰিলে

¶ ¶ ৭.কৰ্ণাটক - জুলাই ২০১৯ ^{[10] [11] [12]}

• ২০১৮ মে’ : বিজেপি ১০৪, কংগ্ৰেছ ৭৮, জেডি(এছ) ৩৭
• ১৫ মে', ২০১৮: কংগ্ৰেছ আৰু জেডি (এছ) মিলি & আনুষ্ঠানিকভাৱে ৰাজ্যপালক সাক্ষাৎ কৰি ১১৭ জন বিধায়কৰ সমৰ্থনত দাবী কৰে
• ১৬ মে’, ২০১৮: দাবী উত্থাপন কৰিবলৈ ৰাজ্যপালক সাক্ষাৎ কৰিলে বিজেপিয়ে

১৬ মে’, ২০১৮: ৰাজ্যপাল বাজুভাই ভালাই অৱশ্যে য়েডিউৰাপ্পাক চৰকাৰ গঠনৰ বাবে আমন্ত্ৰণ জনায়

• ১৭ মে’, ২০১৮: কৰ্ণাটকৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে আজি শপত গ্ৰহণ কৰে বিজেপিৰ বি এছ য়েডিয়ুৰাপ্পাই
• বিজেপিক সংখ্যাগৰিষ্ঠতা প্ৰমাণ কৰিবলৈ ১৫ দিনৰ অনুমতি ৰাজ্যপালৰ

-- ১৯ মে' ২০১৮ : উচ্চতম ন্যায়ালয়ে খিৰিকীখন ৩ দিনলৈ সীমিত কৰি পিছদিনা কৰ্ণাটক বিধানসভাত মজিয়া পৰীক্ষা অনুষ্ঠিত কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে ^{[13] ।}
-- ২০ মে' ২০১৮ : ট্ৰাষ্ট ভোটৰ ১০ মিনিট পূৰ্বে মুখ্যমন্ত্ৰী য়েডিউৰাপ্পাই পদত্যাগ কৰে

• ২৩-মে'-২০১৮: জেডি(এছ) নেতা এইচডি কুমাৰস্বামীয়ে মুখ্যমন্ত্ৰীৰ শপত গ্ৰহণ ^[14]

মে ২০১৯: কেন্দ্ৰত পুনৰ ক্ষমতালৈ আহিল বিজেপি চৰকাৰ

• জুলাই ২০১৯: কংগ্ৰেছ আৰু জেডি(এছ)ৰ ১৭ জন বিধায়কৰ পদত্যাগ। তাৰ পিছত বিজেপিৰ শাসনত থকা মুম্বাইলৈ গাড়ীৰে লৈ যোৱা হৈছিল আৰু বিজেপিৰ অভিযোগ অনুসৰি হোটেল এখনত ৰখা হৈছিল
• জুলাই ২০১৯ : উৎকোচৰ অভিযোগে কঁপাই তুলিলে সংসদ
• ২৩ জুলাই ২০১৯: কংগ্ৰেছ-জেডি(এছ) মিত্ৰজোঁটৰ বলি হয়, কুমাৰাছামীয়ে ৯৯ৰ বিপৰীতে ১০৫ৰ বিপৰীতে আস্থা ভোট হেৰুৱাই & পদত্যাগ কৰে
• ২৬ জুলাই ২০১৯: পুনৰবাৰ কৰ্ণাটকৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে বি এছ য়েদিয়ুৰাপ্পাই

¶ ¶ ৮.মধ্যপ্ৰদেশ - মাৰ্চ ২০২০ ^[১৫]

• ২০১৮ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত কংগ্ৰেছে ১১৪খন আসনেৰে একক বৃহত্তম দল হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল, যিটো সৰল সংখ্যাগৰিষ্ঠতাৰ সংখ্যাৰ পৰা ২খন কম আছিল
• ১০৯খন আসনেৰে পিছ পৰি আছিল বিজেপি
• কংগ্ৰেছে বিএছপিৰ এজন বিধায়ক, এজন এছপি বিধায়ক আৰু চাৰিজন নিৰ্দলীয় বিধায়কৰ সহায়ত চৰকাৰ গঠন কৰিছিল। মধ্যপ্ৰদেশৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে কমল নাথে
• নিয়মীয়া বাৰ্তা, ১০ মাৰ্চ ২০২০: আইএনচিৰ জ্যেষ্ঠ নেতা জ্যোতিৰাদিত্য সিন্ধিয়াই হঠাতে প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোডী, আৰু অমিত শ্বাহক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ গৈছিল

10 March 2020 : জ্যোতিৰাদিত্য সিন্ধিয়াই তেওঁৰ ২২ জন বিদ্ৰোহী বিধায়কৰ দলৰ সৈতে কংগ্ৰেছ দলৰ পৰা পদত্যাগ & বিজেপিত যোগদান কৰে। তাৰ লগে লগে তেওঁক বিজেপিয়ে আৰ এছৰ টিকটৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে

• 20 মাৰ্চ 2020: মুখ্যমন্ত্ৰী কমল নাথে পদত্যাগ পত্ৰ
• নিয়মীয়া বাৰ্তা, ২১ মাৰ্চ ২০২০: বিদ্ৰোহী প্ৰাক্তন কংগ্ৰেছৰ ২২ গৰাকী বিধায়কে যোগদান কৰিলে বিজেপিত
• 23 March 2020 : শিৱৰাজ সিং চৌহানে নতুন মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে

লকডাউনৰ নিৰ্দেশ প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে ২৪ মাৰ্চ ২০২০ত।এটা টেল টেল কাকতলীয়া।

• নৱেম্বৰ ২০২০: উপ-নিৰ্বাচনত মুঠ ২৫ গৰাকী প্ৰাক্তন কংগ্ৰেছ বিধায়কৰ ভিতৰত ১৮ গৰাকীয়ে পুনৰ বিজেপিৰ প্ৰাৰ্থী হিচাপে আসন লাভ কৰে

¶ ¶ ৯.পুডুচেৰী - ফেব্ৰুৱাৰী ২০২১ ^{[16] ।}

• ২২ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২১: কংগ্ৰেছ চৰকাৰে ফ্ল’ৰ টেষ্টত পৰাস্ত আৰু মুখ্যমন্ত্ৰীয়ে পদত্যাগ
• ২৫ জানুৱাৰী ২০২১: মন্ত্ৰীৰ লগতে বিধায়ক হিচাপেও হঠাৎ পদত্যাগ নমসীৱামে
• পিছত সদনৰ অধ্যক্ষকে ধৰি আৰু ৪জনে পদত্যাগ কৰে
• ৬ এপ্ৰিল ২০২১: সতেজ বিধানসভাৰ ভোটগ্ৰহণ অনুষ্ঠিত হোৱাৰ লগতে মুঠ ৩০টা সমষ্টিৰ ভিতৰত ১৬টা সমষ্টিত AINRC & BJP বিজয়ী হৈ উত্থাপিত হোৱাৰ সাক্ষী হৈ চৰকাৰ গঠন কৰে

¶ ¶ ১০) মহাৰাষ্ট্ৰ - জুন ২০২২

• অক্টোবৰ ২০১৯: বিজেপি-শিৱসেনাৰ মিত্ৰতা(১৬১খন আসন: বিজেপি - ১০৫, এছএছ - ৫৬) আৰু আইএনচি-এনচিপি মিত্ৰজোঁট(১০৬খন আসন: আইএনচি - ৪৪, এনচিপি - ৫৪খন আসন)
• ৫০-৫০ৰ প্ৰতিশ্ৰুতি অনুসৰি ক্ষমতাৰ সমান অংশ আৰু ২.৫ বছৰৰ বাবে মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ দাবী জনাই চৰকাৰ গঠনৰ বাবে বিজেপিক সমৰ্থন দিবলৈ অস্বীকাৰ কৰে শিৱসেনাই

ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন জাপি দিলে

¶ ¶ সংকট ১ ^{[17] [18] ।}

Nov 23, 2019 05:30 am : ফডনৱীছ আৰু অজিত পাৱাৰ ৰাজভৱনত উপস্থিত
Nov 23, 2019 05:47 am : ৰাষ্ট্ৰপতিৰ শাসন বাতিল
Nov 23, 2019 07:50 am : মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে ফাদনবী আৰু Dy CM হিচাপে অজিত পাৱাৰৰ শপত গ্ৰহণ অনুষ্ঠান
Nov 23, 2019 08:16 am : PM মোদীয়ে নতুন CM & Dy CM ৰ অভিনন্দন

শিৱসেনা, এনচিপি আৰু কংগ্ৰেছে নতুন মিত্ৰজোঁট চৰকাৰ গঠনৰ চূড়ান্ত প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰাৰ মাত্ৰ কেইঘণ্টামানৰ পিছতে এই কথা ঘটিছিল, এনচিপিৰ মুৰব্বী শাৰদ পাৱাৰে উদ্ধৱ থাকৰেক মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে "সন্মত" বুলি কয় ^{[19] ।}

২৬ নৱেম্বৰ ২০১৯ : উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নতুন চৰকাৰক পিছদিনা সন্ধিয়াৰ ভিতৰত বিধানসভাত সংখ্যাগৰিষ্ঠতা প্ৰমাণ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে

২৬ নৱেম্বৰ ২০১৯ : সেইদিনা অজিত পাৱাৰ আৰু ফদনভিছে উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী আৰু মুখ্যমন্ত্ৰী পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰে

২৮ নৱেম্বৰ ২০১৯: উদ্ধৱ থাকৰে ১৯ নং মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰে

¶ ¶ সংকট ২ ^[20]

• ২১ জুন ২০২২: শিৱসেনাৰ জ্যেষ্ঠ নেতা একনাথ শিন্দে শিণ্ডে আৰু আন ১১ জন বিধায়ক বিজেপি শাসিত গুজৰাটৰ চুৰাটলৈ যায়
• পিছত এই গোটটো বিজেপি শাসিত আন এখন ৰাজ্য অসমৰ গুৱাহাটীলৈ গুচি যায়
• শিৱসেনাৰ নেতা সঞ্জয় ৰাউতে বিজেপিয়ে শিৱসেনাৰ ভিতৰত বিদ্ৰোহৰ সৃষ্টি কৰা আৰু এমভিএ-মিত্ৰজোঁটৰ চৰকাৰক উফৰাই পেলাবলৈ চেষ্টা কৰা বুলি অভিযোগ উত্থাপন কৰে, পিছত বিজেপিৰ সুশীল মোদীয়ে দিয়া মন্তব্যত অন্তৰ্নিহিতভাৱে উল্লেখ কৰে
• ২৯ জুন ২০২২: মহাৰাষ্ট্ৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰী উদ্ধৱ থাকৰে পদৰ পৰা পদত্যাগ কৰাৰ লগতে এম এল চিৰ সদস্য হিচাপেও পদত্যাগ কৰে
• ৩০ জুন ২০২২: মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে চৰকাৰৰ অংশীদাৰিত্ব শিণ্ডে আৰু উপ-মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে দেৱেন্দ্ৰ ফাদনৱীছ

১১ মে, ২০২৩: উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ ৰায়ত উল্লেখ কৰা হৈছে যে মহাৰাষ্ট্ৰৰ ৰাজ্যপাল ভগত সিং কোছিয়াৰী আৰু মহাৰাষ্ট্ৰ বিধানসভাৰ অধ্যক্ষ ৰাহুল নৰৱেকাৰে আইন অনুসৰি কাম কৰা নাছিল , কিন্তু উদ্ধৱৰ পদত্যাগৰ বাবে উদ্ধৱ থাকৰে চৰকাৰ পুনৰ ঘূৰাই আনিব পৰা নগ'ল যাৰ ফলত ফ্ল'ৰ টেষ্ট বাতিল হয়

তথ্যসূত্ৰ :

---

1. https://theprint.in/politics/kejriwal-slams-bjp-for-poppling-may-state-govts/1102505/ ↩︎

2. https://www.onmanorama.com/news/india/2021/02/23/পুডুচেৰী -কং-চৰকাৰ-পতন-শেহতীয়া-বিজেপি-বিড-টু-টপল-ৰাজ্য-চৰকাৰ.amp.html ↩︎ ↩︎

3. https://www.thehindu.com/elections/manipur-2017/bjp-led-combine-combine-to-invited-to-government-in-munipur/article61805662.ece ↩︎

4. https://www.indiatoday.in/বিধানসভা-নিৰ্বাচন-২০১৭/গোৱা-বিধানসভা-নিৰ্বাচন-২০১৭/কাহিনী/bjp-গোৱা-চৰকাৰ-কংগ্ৰেছ-দিগবিজয়-সিংহ-ন্দা-মোদী-নিটিন-গডকাৰী-৯৬৬১৩৫-২০১৭- ০৩-১৭ ↩︎

5. https://scroll.in/article/831578/goa-election-2017- যি-বিজেপি-নতুন-কংগ্ৰেছে-গৰিষ্ঠতা-জিকিব নোৱাৰে-তেওঁ-আঞ্চলিক-দলসমূহৰ ওপৰত-চৰ্চ্চা-নিৰ্বাচন- আছে ↩︎

6. https://frontline.thehindu.com/cover-story/selfinflicted-defeat/article10094528.ece ↩︎

7. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/jammu-and-kashmir-assembly-put-suspended-animation/articleshow/64668251.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst ↩︎

8. https://www.hindustantimes.com/india-news/উচ্চতম-আদালত -সংৰক্ষিত-ধাৰা-৩৭০-বাতিল-আৰু-জেকে-পুনৰ্গঠন-আৱেদন-১৬ দিনৰ শুনানিৰ পিছত-১০১৬৯৩৯৪১১৭৮৫৫৮.html ↩︎

9. https://en.wikipedia.org/wiki/2015–2016_অৰুণাচল_প্ৰদেশৰ_ৰাজনৈতিক_সংকট ↩︎

10. https://www.thehindu.com/news/national/karnataka/কেনেকৈ -ৰাজনৈতিক-সংকটে-শুপালে -আৰু-গঢ়িল/article28692530.ece ↩︎

11. https://www.deccanherald.com/elections/timeline- কৰ্ণাটক-নিৰ্বাচন-যেতিয়ালৈকে-yeddyurappa- শপত-৬৭০৪০৪.html ↩︎

12. https://en.wikipedia.org/wiki/2019_ কৰ্ণাটক_ৰাজনৈতিক_সংকট ↩︎

13. https://timesofindia.indiatimes.com/india/sc-অৰ্ডাৰ-অৰ্ডাৰ -ফ্ল'ৰ-টেষ্ট-অন-শনিবাৰে-১০-কী-হাইলাইট-ফ্ৰম-শুনা/লেখা প্ৰদৰ্শন/৬৪২১৮৫৯৯ .cms ↩︎

14. https://timesofindia.indiatimes.com/india/কুমাৰস্বামীয়ে কৰ্ণাটকৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ কৰিব-৪-৩০ বজাত/articleshow /64262566.cms ↩︎

15. https://en.m.wikipedia.org/wiki/2020_মধ্যপ্ৰদেশৰ_ৰাজনৈতিক_সংকট ↩︎

16. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/2021-puducherrys-political-churnings-এ -নিৰ্বাচিত-চৰকাৰৰ পতন-দেখিছিল/articleshow/88501439.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign= cppst ↩︎

17. https://en.wikipedia.org/wiki/2019_ মহাৰাষ্ট্ৰৰ_ৰাজনৈতিক_সংকট ↩︎

18. https://timesofindia.indiatimes.com/india/devendra-fadnavis-back-as-cm-ajit-deputy-cm-sena-ncp-কংগ্ৰেছ -ৰছ-টু-এছচি/articleshow /72204326.cms ↩︎

19. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/bjp-forms-government-in-maharashtra/articleshow/72193273.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst ↩︎

20. https://en.m.wikipedia.org/wiki/2022_মহাৰাষ্ট্ৰৰ_ৰাজনৈতিক_সংকট ↩︎