છેલ્લું અપડેટ: 26 ઑક્ટો 2024

AAP સરકાર હેઠળ બાયો-ઇંધણ ઉદ્યોગ ઝડપથી વધી રહ્યો છે

1. CBG(બાયોગેસ) અથવા બાયો-CNG ^[1] :
-- પંજાબે 720 ટન પ્રતિ દિવસ (TPD) CBG ક્ષમતા અને 24-25 લાખ ટન ડાંગરના સ્ટ્રોના વપરાશ સાથે 58 CBG પ્રોજેક્ટ્સ ફાળવ્યા છે
-- 4 પ્રોજેક્ટ પહેલેથી જ CBG ની કુલ 85 TPD ક્ષમતા સાથે ચાલી રહ્યા છે
-- આગામી 1.5 વર્ષમાં 7 વધુ : 2024-25માં 20 ટીપીડીની ક્ષમતા સાથે 1 અને 2025-26માં 59 ટીપીડીની સંયુક્ત ક્ષમતા સાથે 6

2. બાયો-પાવર : પંજાબ પહેલેથી જ સ્થાપી ચૂક્યું છે ^[2]
-- 97.50 મેગાવોટની સંચિત ક્ષમતાના 11 બાયોમાસ પાવર પ્રોજેક્ટ
-- વાર્ષિક 8.8 લાખ મેટ્રિક ટન ડાંગરના સ્ટ્રોનો ઉપયોગ થવાની સંભાવના છે
-- વધુ પ્રોજેક્ટ પાઇપલાઇનમાં છે

3. બાયો-ઇથોનોલ અને 4. ગ્રીન હાઇડ્રોજન : છોડ પ્રગતિ હેઠળ છે

ખેડૂતોની કમાણી : લુધિયાણા (પંજાબ)નો ખેડૂત ડાંગરના ભૂસામાંથી 31 લાખ રૂપિયાની કમાણી કરે છે ^[3]

¶ ¶ 1. જૈવિક ગેસ (CBG) પ્લાન્ટ માટે સ્ટબલ

એકવાર કાર્યરત થતાં 58 પ્લાન્ટ બનાવશે ^[1:1]
-- ~5,000 વ્યક્તિઓ માટે સીધી રોજગાર
-- ~7,500 લોકો માટે પરોક્ષ રોજગાર

¶ ¶ એ. વર્બિયો સ્ટબલ ટુ બાયો ગેસ (CBG) પ્લાન્ટ સંગરુર, પંજાબ ^[4]

એશિયામાં સૌથી મોટું , 300 ટન/દિવસની સારવાર કરવાની ક્ષમતા અને 45000 એકર ડાંગરના પાકમાંથી સ્ટબલને હેન્ડલ કરવાનો લક્ષ્યાંક છે

• 18 ઓક્ટોબર 2022 : પંજાબના સીએમ ભગવંત માન અને કેન્દ્રીય મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ ઔપચારિક રીતે લોન્ચ કર્યું
• 390 પ્રત્યક્ષ અને 585 પરોક્ષ રોજગારી પેદા કરી

5 નવેમ્બર, 2022

• 36 બેલર મશીન, 1500 ખેડૂતો નોંધાયા
• 22 ઓક્ટોબર સુધીમાં કુલ ક્ષમતા 35000 ટન ડાંગરમાંથી 19000 હસ્તગત
• 41% ક્ષમતામાં કાર્યરત છે
• મશીનોની અછત, જાગરૂકતાનો અભાવ અને ત્વરિત સહાયતાના કારણે ગયા વર્ષે લક્ષ્યાંકમાં ઘટાડો થયો
• રાજ્ય સરકાર દ્વારા હવે મોટા પાયે ગોઠવણ અને યોગ્ય ખંતના કારણે વસ્તુઓ વધુ સારી રીતે સુવ્યવસ્થિત થશે

¶ ¶ બી. હોશિયારપુર CBG પ્રોજેક્ટ ^[5]

• 20 TPD ક્ષમતાનો પ્રોજેક્ટ 49,350 MT કૃષિ અવશેષનો વપરાશ કરશે
• આ પ્રોજેક્ટ ડિસેમ્બર 2023 સુધીમાં કાર્યરત થવાની સંભાવના છે
• 140 કરોડના CBG પ્લાન્ટની સ્થાપના માટે 40 એકર જમીન ફાળવવામાં આવી છે.
• પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે 200 વ્યક્તિઓ માટે રોજગારની તકો

¶ ¶ 2. બાયોમાસ પાવર પ્રોજેક્ટ્સ

21 જૂન 2024 : PSPCLનો 10 MWનો બાયોમાસ પ્લાન્ટ (જિ. ફતેહગઢ સાહિબ) ^[6]
-- અદ્યતન ડેનમાર્ક ટેક્નોલોજી બોઈલર સાથે 15 વર્ષ પછી ફરીથી કમિશન
-- વાર્ષિક ~1 લાખ ટન ડાંગરના ભૂસાનો વપરાશ કરશે
-- 400-500 વ્યક્તિઓને પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ રોજગાર

ભોગપુર કો-ઓપરેટિવ સુગર મિલ આવો જ બીજો પ્રોજેક્ટ છે ^[7]
-- દરરોજ 400 મેટ્રિક ટન ડાંગરના જડનો ઉપયોગ કરીને પ્રતિ કલાક 10 મેગાવોટ વીજળીનું ઉત્પાદન
-- ખેડૂતોને રૂ. 180-250 પ્રતિ ક્વિન્ટલ ચૂકવવામાં આવ્યા હતા

નવા પ્રોજેક્ટ્સ ^[8]

• પંજાબે 100 મેગાવોટ પાવરના નવા બાયોમાસ પાવર પ્રોજેક્ટ્સનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે, જે વાર્ષિક 10 લાખ ટન ડાંગરના ભૂસાનો વપરાશ કરશે.
• રાજ્યમાં નવા બાયોમાસ સોલાર હાઇબ્રિડ પાવર પ્રોજેક્ટ સ્થાપવા માટે કેન્દ્ર પાસેથી નાણાકીય સહાય અને તકનીકી સહાયની માંગ કરી
  • ઇકો ફ્રેન્ડલી રિન્યુએબલ પાવર સ્ત્રોતને પ્રોત્સાહિત કરવા અને તે જ સમયે સ્ટબલ સળગાવવાની સમસ્યાને ઓછી કરવી.
  • કેન્દ્રો VGF (વાયબિલિટી ગેપ ફંડિંગ) ભંડોળમાંથી 5 કરોડ/MW પ્રોજેક્ટ્સ સૂચિત

¶ ¶ 3. બાયો-ઇથેનોલ પ્લાન્ટ ^{[9] [10]}

• વાર્ષિક 2 લાખ મેટ્રિક ટન ડાંગરના જંઠાનો વપરાશ થશે

બાયોઇથેનોલ પ્લાન્ટ, હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશન લિમિટેડ (HPCL) દ્વારા તલવંડી સાબો, ભટિંડામાં રૂ. 600 કરોડના ખર્ચે સ્થાપવામાં આવશે.

¶ ¶ 4. ગ્રીન હાઇડ્રોજન ^[11]

પંજાબના મંત્રી અમન અરોરાએ મોનાકો ખાતે મોનાકો હાઇડ્રોજન ફોરમની બીજી આવૃત્તિ દરમિયાન ગ્રીન હાઇડ્રોજન વિઝન શેર કર્યું ( યુરોપિયન દેશ પડોશી ફ્રાન્સ અને ઇટાલી)

પંજાબ ડાંગરના સ્ટ્રોમાંથી ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઉત્પન્ન કરવા માટે 5 TPD પાયલોટ ટેક્નોલોજી ડેમોન્સ્ટ્રેશન પ્રોજેક્ટ સ્થાપવા આતુર છે

• પંજાબ ઉદ્યોગોને અનેક મુખ્ય પ્રોત્સાહનો આપીને બાયોમાસમાંથી ગ્રીન હાઇડ્રોજન પ્રોજેક્ટને પ્રોત્સાહન અને સુવિધા આપી રહ્યું છે.
  • બાંધકામ દરમિયાન 100% વીજળી ડ્યુટી મુક્તિ
  • જમીનનો ઉપયોગ (CLU) અને બાહ્ય વિકાસ શુલ્ક (EDC) નો કોઈ ફેરફાર નહીં
  • જમીન નોંધણી માટે 100% સ્ટેમ્પ ડ્યુટી મુક્તિ
  • જમીન લીઝ માટે 100% સ્ટેમ્પ ડ્યુટી મુક્તિ

સંદર્ભો :

---

1. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/aman-arora-unveils-punjab-state-policy-biofuels-agri-waste-soil-content-9624399/ ↩︎ ↩︎

2. https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/over-4k-nodal-officers-to-help-punjab-check-stubble-burning-101694199692497.html ↩︎

3. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/ludhiana-farmer-shows-the-way-makes-31-l-from-paddy-straw-556508 ↩︎

4. https://www.indiatoday.in/india/story/compressed-bio-gas-plant-in-sangrur-punjab-not-working-at-full-capacity-stubble-2293830-2022-11-05 ↩︎

5. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=171645 ↩︎

6. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=186661 ↩︎

7. https://www.tribuneindia.com/news/jalandhar/bhogpur-co-op-sugar-mill-shows-the-way-557213 ↩︎

8. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/punjab-minister-aman-arora-meets-rk-singh-for-push-to-green-energy-production-479711 ↩︎

9. https://www.peda.gov.in/waste-to-energy-projects ↩︎

10. https://www.tribuneindia.com/news/archive/bathinda/2-years-on-work-on-rs-600-cr-ethanol-plant-yet-to-take-off-843774 ↩︎

11. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=175264 ↩︎