છેલ્લું અપડેટ: 02 ફેબ્રુઆરી 2024

સમસ્યા(2021-22) : પંજાબમાં 2017-18 થી ઉચ્ચ શિક્ષણમાં નોંધણી સતત ઘટી રહી છે ^[1]
-- રાષ્ટ્રીય સ્તરે આ વધી રહ્યું છે

કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા AISHE અહેવાલ ^[1:1]

-- 2021-22 : પંજાબનો GER 27.4% હતો, જે રાષ્ટ્રીય સરેરાશ 28.3% ની નીચે હતો
-- 2017-18 : પંજાબનું GER 29.2% હતું

¶ પડોશી રાજ્યો સાથે સરખામણી ^[1:2]

પંજાબનો GER સૌથી ઓછો છે

¶ ઓલ ઈન્ડિયા સર્વે ઓન હાયર એજ્યુકેશન (AISHE) રિપોર્ટ 2021-22 ^[2]

પંજાબ, વલણ પલટાયું છે જ્યાં તે 9.59 લાખથી ઘટીને 8.58 લાખ થઈ ગયું છે.

• કેન્દ્રીય શિક્ષણ મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલ
• રાષ્ટ્રીય સ્તરના આંકડા દર્શાવે છે કે ઉચ્ચ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં કુલ નોંધણી 3.66 કરોડથી વધીને 4.32 કરોડ થઈ છે.
• પંજાબમાંથી કેનેડા અને ઓસ્ટ્રેલિયા જેવા દેશોમાં યુવાનોના સામૂહિક સ્થળાંતરની અસર

¶ યુનિવર્સિટીઓ /કોલેજો ^[1:3]

• પંજાબમાં યુનિવર્સિટીઓની સંખ્યા 2017-18માં 32થી વધીને 2021-22માં 40 થઈ
• 2017 અને 2022 વચ્ચે 3 રાજ્ય યુનિવર્સિટીઓ અને 3 ખાનગી યુનિવર્સિટીઓ આવી છે.
• પંજાબમાં 2017-22 દરમિયાન કોલેજોની સંખ્યામાં થોડો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો
  • 2017-18માં 1,053થી 2021-22માં સંખ્યા ઘટીને 1,044 થઈ ગઈ.
  • કોલેજોમાં સરેરાશ નોંધણી 2017-18માં 576 થી ઘટીને 2021-22માં 494 થઈ ગઈ છે.

¶ પંજાબમાં પીએચડીની નોંધણી વધી રહી છે

રસપ્રદ વાત એ છે કે પંજાબમાં પીએચડી (ડોક્ટરેટ ઓફ ફિલોસોફી) કરતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા વધી રહી છે.

યુજી અભ્યાસક્રમો ઉપરાંત, પંજાબમાં પોસ્ટ-ગ્રેજ્યુએશન, પીજી ડિપ્લોમા અને ડિપ્લોમાને અનુસરતા વિદ્યાર્થીઓમાં પણ ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો.

¶ ¶ GER શું છે? ^[1:4]

• GER એ આપેલ વસ્તીમાં ઉચ્ચ શિક્ષણમાં સહભાગિતાના સ્તરનું મુખ્ય સૂચક છે

તેથી ઉચ્ચ GER મૂલ્યો ઉલ્લેખિત વય જૂથમાં તૃતીય શિક્ષણમાં વધુ નોંધણી સૂચવે છે

સંદર્ભ :

---

1. https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/higher-edu-enrolment-on-decline-in-punjab-reveals-centre-s-report-101706380935122.html ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

2. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/canada-effect-punjab-colleges-lose-1-lakh-students-5-years-9132258/ ↩︎