" અમેરિકા માટે તેના શહેરોમાં મોહલ્લા ક્લિનિક્સ બનાવવાનો સમય આવી શકે છે " -- માર્ચ 2016, ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટ [1]
"સ્થાનિક મોહલ્લા ક્લિનિક્સનું નેટવર્ક કે જે અન્યથા આરોગ્ય સેવાઓથી વંચિત વસ્તીને સફળતાપૂર્વક સેવા આપી રહ્યું છે." -- 'ધ લેન્સેટ'એ ડિસેમ્બર 2016માં એક સંશોધન લેખ પ્રકાશિત કર્યો [2]
* ધ લેન્સેટ એ વિશ્વનું સૌથી વધુ પ્રભાવિત શૈક્ષણિક જર્નલ છે અને સૌથી જૂનું પણ છે
'મોહલ્લા ક્લિનિક્સ અથવા આમ આદમી ક્લિનિસ'ના ઉત્ક્રાંતિ પર વિગતવાર લેખ: AAP વિકી: આમ આદમી ક્લિનિક્સ ઇવોલ્યુશન
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ભૂતપૂર્વ સેક્રેટરી-જનરલ બાન કી મૂને ક્લિનિક્સની મુલાકાત લીધી અને પહેલની પ્રશંસા કરી [3]
“મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલ પાસે એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે મહાન વિઝન છે કે પ્રાથમિક આરોગ્યસંભાળ ગરીબો અને નબળા લોકો માટે ઉપલબ્ધ છે. સરકાર અને રાજકારણીઓએ લોકો માટે શું કરવું જોઈએ તેના ઉદાહરણો મોહલ્લા ક્લિનિક્સ અને પૉલિક્લિનિક્સ છે. હું મુખ્યમંત્રી અને આરોગ્ય મંત્રીની ઊંડી પ્રશંસા કરું છું... મેં ઘણી બધી જગ્યાએ પ્રવાસ કર્યો છે. આજે મેં જે જોયું છે, ક્લિનિક્સ ખૂબ જ પ્રણાલીગત, સુવ્યવસ્થિત અને સારી રીતે રાખવામાં આવેલ છે. હું ખૂબ જ પ્રભાવિત છું…”
યુએનના ભૂતપૂર્વ સેક્રેટરી જનરલ કોફી અન્નાને મોહલ્લા ક્લિનિક્સ દ્વારા મફત પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ પૂરી પાડવા બદલ દિલ્હી સરકારની [4] પ્રશંસા કરી - એક પહેલ જે WHO ના "યુનિવર્સલ હેલ્થ કવરેજ (UHC) ધ્યેય સાથે સુસંગત છે"
નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા ડૉ. અમર્ત્ય સેને પણ ક્લિનિક્સના [5] વિચારને વધાવી લીધો હતો અને ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને મોડેલ અને તેના વિક્ષેપકારક અમલીકરણ વિશે જિજ્ઞાસુ રહ્યા હતા. તેમણે સ્વાસ્થ્ય સેવાઓમાં સુધારા લાવવા માટે દિલ્હી સરકારની ગતિવિધિની પ્રશંસા કરી
ડૉ. ગ્રો હાર્લેમ બ્રુન્ડટલેન્ડ, વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના ભૂતપૂર્વ મહાનિર્દેશક અને નોર્વેના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન [6]
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સની સંખ્યા મફત સાર્વત્રિક આરોગ્ય સંભાળની વિશાળ અપૂર્ણ જરૂરિયાત દર્શાવે છે. દિલ્હીમાં હાથ ધરવામાં આવેલા આરોગ્ય સંભાળ સુધારાઓ મને એક ઉત્તમ વ્યૂહરચના તરીકે પ્રહાર કરે છે,"
ક્રિસ ગેલ, આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટર ખેલાડી [7]
“શ્રી ભગવંત માન (પંજાબના મુખ્ય પ્રધાન)એ શું કર્યું છે; તેણે લગભગ 500 ક્લિનિક્સ (પંજાબના આમ આદમી ક્લિનિક્સ) ખોલીને કંઈક અદ્ભુત કર્યું છે. તેથી, તે પણ કંઈક અદ્ભુત છે. આ વસ્તુઓને વિશ્વભરમાં ફેલાવવા માટે આપણને તેમના જેવા સારા હૃદયવાળા વધુ લોકોની જરૂર છે.
સ્ટેનફોર્ડ સોશિયલ ઇનોવેશન રિવ્યુ, મોહલ્લામાં આરોગ્ય સંભાળ [8]
"મોટાભાગના અંદાજો અનુસાર, સ્વાસ્થ્ય વીમા પૉલિસીઓ ભારતની 1.2 બિલિયન વસ્તીના 10 ટકાથી ઓછાને આવરી લે છે, અને રાષ્ટ્રીય સરકાર મોટાભાગે આ જગ્યાઓ ભરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. આરોગ્ય સંભાળ પરનો જાહેર ખર્ચ ભારતના જીડીપીના માત્ર 1 ટકા જેટલો છે. વિશ્વમાં સૌથી નીચા દરો, દિલ્હીની સ્થાનિક સરકાર દ્વારા એક મહત્વાકાંક્ષી યોજનાનો હેતુ શહેરના ગરીબોને પડોશી ક્લિનિક્સ દ્વારા આરોગ્ય સંભાળની વધુ સારી પહોંચ આપવાનો છે."
ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીની આરોગ્ય નીતિ અને આયોજન, દિલ્હી, ભારતમાં અન્ય જાહેર અને ખાનગી સુવિધાઓની સરખામણીમાં આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સ દ્વારા પહોંચાડવામાં આવતા બહારના દર્દીઓની સંભાળના ખર્ચની સરખામણી. [9]
"દિલ્હીના ખાનગી ક્લિનિકમાં ₹1146 પર મુલાકાત દીઠ ખર્ચ અન્ય કોઈપણ સરકારી સંચાલિત અર્બન પ્રાઈમરી હેલ્થ સેન્ટરના ₹325 કરતા 3-ગણો વધુ હતો અને આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સની સરખામણીમાં 8-ગણો વધારે હતો - ₹143 ₹ 92,80,000/$130 000 ની સરકારી સુવિધા દીઠ વાર્ષિક આર્થિક કિંમત આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક (₹24,74,000/$35 000)ની કિંમત કરતાં 4 ગણી છે આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં નીચું."
"નિવારણ અને પ્રમોશન માટે વિસ્તૃત સેવાઓ, અપસ્કેલ્ડ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ગેટ-કીપિંગ મિકેનિઝમ સાથે જાહેર પ્રાથમિક સંભાળ સુવિધાઓમાં આટલું ઊંચું રોકાણ પ્રાથમિક સંભાળની ડિલિવરીને મજબૂત બનાવી શકે છે અને ઓછા ખર્ચે સાર્વત્રિક આરોગ્ય સંભાળને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે."
સામાજિક વિજ્ઞાન અને આરોગ્ય શોધો, ઓછા સંસાધન સેટિંગ્સ માટે પ્રાથમિક આરોગ્યસંભાળ વિતરણને મજબૂત બનાવવું: મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાંથી શીખવું. લેખકો: મો. હસીન અખ્તર, જનકરાજન રામકુમાર - બંને આઈઆઈટી, કાનપુરમાંથી. [10]
"દિલ્હીમાં, મોહલ્લા ક્લિનિક્સની સારી ગણાતી ડિઝાઇન તેમને પરંપરાગત આરોગ્યસંભાળ સુવિધાઓથી અલગ પાડે છે"
"મોહલ્લા ક્લિનિકનો અભિગમ માત્ર દિલ્હી જ નહીં, સમગ્ર દેશને લાગુ પડે છે, કારણ કે આ એવી સમસ્યાઓ છે જેનો મોટાભાગના ભારતીય રાજ્યો તેમની આરોગ્ય પ્રણાલીને લઈને સામનો કરે છે. દર્દીઓ આ ક્લિનિક્સમાં તબીબી સારવાર મેળવી શકે છે કારણ કે તે કાયમી આરોગ્યસંભાળ સંસ્થાઓ છે. સમુદાયના લોકો જો તેઓ ઉભરતા અને પુનઃઉભરતા બિનસંચારી રોગો અને જોખમી પરિબળો (દા.ત., ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર, વિવિધ કેન્સર અને નેત્ર સંબંધી સમસ્યાઓ) માટે નિવારક અને પ્રમોશન આરોગ્ય સેવાઓ મેળવે તો તરત જ તબીબી સારવાર મેળવવા માટે સલાહ અને પરિવહન કરવાની જરૂર છે."
"સપ્ટેમ્બર અને ઓક્ટોબર 2016માં દિલ્હીમાં ડેન્ગ્યુ અને ચિકનગુનિયા ફાટી નીકળ્યો હતો, જ્યાં આરોગ્ય સુવિધાઓ દર્દીઓથી ભરાઈ ગઈ હતી, મોહલ્લા ક્લિનિક્સ તબીબી સારવાર મેળવવા અને ડેન્ગ્યુ લેબ પરીક્ષણમાંથી પસાર થતા દર્દીઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ પ્રવેશ બિંદુ બની ગયું હતું. લક્ષણો ધરાવતા તમામ દર્દીઓની તપાસ કરવામાં આવી હતી. મોહલ્લા ક્લિનિક્સ, પરિણામોએ મોટાભાગના કેસોમાં પ્રારંભિક તપાસ અને સારવાર દર્શાવી છે."
ઈન્ટરનેશનલ જર્નલ ઓફ કોમ્યુનિટી મેડિસિન એન્ડ પબ્લિક હેલ્થ, દિલ્હીના ઝૂંપડપટ્ટીના રહેવાસીઓ દ્વારા મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં પૂરી પાડવામાં આવતી આરોગ્યસંભાળ સેવાઓની ઉપલબ્ધતા અને સુલભતા પરનો અભ્યાસ. [૧૧]
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સ વિશે જાગૃતિ: અભ્યાસ દરમિયાન, એવું જોવામાં આવ્યું હતું કે તમામ ઝૂંપડપટ્ટીના રહેવાસીઓ મોહલ્લા ક્લિનિક્સના અસ્તિત્વ વિશે જાગૃત હતા. ઉપયોગની પદ્ધતિ: મોટાભાગના પરિવારો (63.1%) છેલ્લા સાત દિવસમાં આરોગ્ય સંભાળ સેવાઓ મેળવવા માટે મોહલ્લા ક્લિનિક્સની મુલાકાત લેતા હતા. 35.1% ઉત્તરદાતાઓએ ઈન્ટરવ્યુ આપ્યાના 7-14 દિવસની અંદર મોહલ્લા ક્લિનિકની મુલાકાત લીધી હતી અને બાકીની સેવાઓ મેળવવાનો સરેરાશ સમય 0-30 મિનિટ (75.1%), 31-60 મિનિટ (9.8%) હતો. "
"માતૃત્વ આરોગ્યસંભાળ: મોહલ્લા ક્લિનિક્સ સ્ત્રીઓ માટે ANC અને PNC સંભાળના સ્વરૂપમાં નિવારક સેવાઓ પણ પ્રદાન કરે છે. મોટાભાગના દર્દીઓ પરામર્શ (97.9%), તપાસ (98.9%), દવાઓ (98.9%) અને પરિવહન પર કોઈ ખર્ચ સહન કરતા નથી. (99.5%)."
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સે સમુદાયના સભ્યો માટે મૂળભૂત સેવાઓ માટે સારવાર મેળવવા માટે નવા દરવાજા ખોલ્યા છે જેના માટે શરૂઆતમાં તેઓએ દૂરની આરોગ્યસંભાળ સુવિધાઓમાં મુસાફરી કરવી પડતી હતી અને અહીં આપવામાં આવતી સેવાઓ અગાઉ ડિસ્પેન્સરીમાં પૂરી પાડવામાં આવતી સેવાઓની સમાન છે". (34 વર્ષની મહિલા ANM કાર્યકર, મોહલ્લા ક્લિનિક)
જર્નલ ઑફ કર્નાલી એકેડેમી ઑફ હેલ્થ સાયન્સ, શું દિલ્હી સરકારનું 'મોહલ્લા' ક્લિનિક તેના પડકારોને પાર કરી શકે છે અને શહેરી ગરીબ વસ્તીને ગુણવત્તાયુક્ત આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડી શકે છે? *લેખકો: ભુવન કે.સી., મલેશિયા, પથિયલ રવિશંકર, સેન્ટ લુસિયા, સુનીલ શ્રેષ્ઠા, નેપાળ. [૧૨]
"દિલ્હીની વસ્તી ગીચતા ક્લિનિક્સની કિંમત અસરકારકતાની તરફેણ કરે છે અને એક વખતની સ્થાપના ખર્ચ 20 લાખ ભારતીય રૂપિયા (લગભગ 31000 યુએસ ડોલર) પ્રતિ ક્લિનિક તૃતીય હોસ્પિટલ બનાવવાના ખર્ચ કરતાં ઘણો ઓછો હતો. મોહલ્લા ક્લિનિક્સનું મૂલ્યાંકન દર્શાવે છે. કે પ્રોગ્રામે મૂળભૂત આરોગ્યસંભાળની એકંદર ઍક્સેસમાં સુધારો કર્યો છે અને લોકો તેને પસંદ કરે છે, અને પ્રોગ્રામમાં વૃદ્ધિની સંભાવના છે."
નિષ્કર્ષમાં "વધતા શહેરીકરણના યુગમાં, દક્ષિણ એશિયાના ભીડભાડવાળા શહેરો જેમ કે નવી દિલ્હી, મુંબઈ, કલકત્તા, કાઠમંડુ, ઢાકા વગેરેમાં રહેતા શહેરી ગરીબોને આવા શહેરી આરોગ્ય કાર્યક્રમની જરૂર છે જે તેમને સારી ગુણવત્તાની મૂળભૂત આરોગ્યસંભાળ સેવાઓ પૂરી પાડી શકે. અને દવાઓ."
જર્નલ ઓફ ફેમિલી મેડિસિન એન્ડ પ્રાઈમરી કેર, મોહલ્લા ક્લિનિક્સ ઓફ દિલ્હી, ઈન્ડિયા: શું આ પ્રાથમિક આરોગ્યસંભાળને મજબૂત કરવા માટે પ્લેટફોર્મ બની શકે છે? *લેખક - ચંદ્રકાંત લહરિયા, નેશનલ પ્રોફેશનલ ઓફિસર, ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ હેલ્થ સિસ્ટમ, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) [13]
"સંકલ્પના તરીકે મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં સફળ આરોગ્ય હસ્તક્ષેપ બનવાની સંખ્યાબંધ વ્યાપકપણે સ્વીકૃત શક્તિ અને કેટલીક મર્યાદાઓ પણ છે. તેથી, તે આશ્ચર્યજનક નથી કે સંખ્યાબંધ ભારતીય રાજ્યો (2017 મુજબ, જ્યારે લેખ પ્રકાશિત થયો હતો) એટલે કે. , મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ અને કેટલીક મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનોએ (એટલે કે, પુણે) આ ક્લિનિક્સની સફળતાના ઓછામાં ઓછા બે "સંકલ્પના પુરાવા" છે : લોકોએ "તેમના પગથી મતદાન કર્યું છે" અને આ ક્લિનિક્સમાં સેવાઓની વધુ માંગ છે, બીજો પુરાવો રાજકીય હિત છે, (જે રાજકીય અર્થતંત્રના પરિપ્રેક્ષ્યમાં ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે) અને તેના પર આરોગ્ય સુવિધાઓ શરૂ કરવા માટે સંખ્યાબંધ ભારતીય રાજ્યોનો ઝોક છે. રાજકારણીઓ અને રાજકીય નેતાઓમાં લોકોની નાડી અનુભવવાની આવડત હોય છે અને આ એક એવી પહેલ છે જે આરોગ્ય પ્રણાલીના પરિપ્રેક્ષ્યમાં વિશ્લેષણ કરવામાં આવે છે, જે સુલભતા, સમાનતા, ગુણવત્તા, પ્રતિભાવ અને નાણાકીય બાબતોમાં સારી કામગીરી બજાવે છે. રક્ષણ, અન્ય વચ્ચે."
"રાજેન્દ્ર પ્લેસ, દિલ્હીમાં ટોડાપુર મોહલ્લા ક્લિનિક ખાતે ઓટોમેટેડ મેડિસિન વેન્ડિંગ મશીન (MVM) 22 ઓગસ્ટ, 2016 ના રોજ સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું હતું. MVM પચાસ જેટલી વિવિધ પ્રકારની દવાઓ, ગોળીઓ અને સિરપ બંનેનો સ્ટોક કરી શકે છે અને દવાઓના વિતરણ માટે સેન્સર ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરે છે. ડૉક્ટરના પ્રિસ્ક્રિપ્શનના આધારે, દર્દી સીધી દવાઓ એકત્રિત કરી શકે છે, જે માનવ હસ્તક્ષેપને અટકાવે છે અને સ્ટોકમાં હોવા છતાં દવાઓનું વિતરણ ન થવાનું જોખમ ઘટાડે છે જ્યારે ડૉક્ટર જોડાયેલ ટેબ્લેટ પર લખે છે ફુલ ટાઈમ ફાર્માસિસ્ટની જરૂરિયાત"
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સની સફળતાએ સાબિત કર્યું છે કે સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ ચૂંટણીના પરિણામોને પ્રભાવિત કરવાની અને આરોગ્ય પ્રણાલીને મજબૂત કરવાના પ્રયાસોને ઉત્પ્રેરિત કરવાની ક્ષમતા પ્રાપ્ત કરે છે. આ અદ્ભુત પ્રવાસમાં ટ્રિગર."
જર્નલ ઓફ ફેમિલી મેડિસિન એન્ડ પ્રાઈમરી કેર. દિલ્હી, ભારતના મોહલ્લા (સમુદાય) ક્લિનિક્સમાં આરોગ્ય સેવાઓની ઍક્સેસ, ઉપયોગ, કથિત ગુણવત્તા અને સંતોષ. *લેખક - ચંદ્રકાંત લહરિયા, નેશનલ પ્રોફેશનલ ઓફિસર, ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ હેલ્થ સિસ્ટમ, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) [14]
"ડૉક્ટર દ્વારા હાજરી આપવાનો સમય પણ થોડા કલાકોથી ઘટીને 30 મિનિટથી ઓછો થઈ ગયો હતો. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં પરિવહન ખર્ચમાં ઘટાડો થયો હતો કારણ કે આ ક્લિનિક્સ ચાલવાના અંતરમાં હતા. લાભાર્થીઓમાં ઉચ્ચ સ્તરનો સંતોષ હતો. તમામ અભ્યાસોમાં નોંધવામાં આવ્યું હતું, જે 97% જેટલું ઊંચું હતું."
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સ નિષ્ણાત સંભાળથી સામાન્ય ચિકિત્સક-આધારિત આરોગ્ય સેવાઓ તરફ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે તેવું લાગે છે. આ ક્લિનિક્સ સુપર-સ્પેશિયાલિસ્ટ સંભાળ પર વધુ પડતું ધ્યાન ધરાવતી સિસ્ટમમાં પ્રાથમિક આરોગ્યસંભાળ ચિકિત્સક ભજવી શકે તેવી ભૂમિકા પર ધ્યાન પાછું લાવશે. "
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં ડોકટરો દ્વારા દર્દી સાથે વિતાવેલો સમય અન્ય સુવિધાઓ કરતાં વધુ હતો અને તે ઉચ્ચ સંતોષ સાથે સંકળાયેલો હતો. આ વૈશ્વિક પુરાવા સાથે સંપૂર્ણ રીતે સુસંગત છે જ્યાં નાના ક્લિનિક્સ દર્દીઓના ઉચ્ચ સંતોષ, સારી સારવાર અનુપાલન, નિયમિત પાલન સાથે સંકળાયેલા હોવાનું જણાયું છે. -અપ્સ, અને સુધારેલ ક્લિનિકલ પરિણામો મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં દર્દી-ડૉક્ટરની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાનો સમય સ્પષ્ટપણે આ ક્લિનિક્સના નિયમિત ઉપયોગ તેમજ રિટર્ન વિઝિટ સાથે સંકળાયેલ હોઈ શકે છે.
"એવા અહેવાલો છે કે જ્યાં દિલ્હીના મોહલ્લા ક્લિનિક્સના ડોકટરો ઘરેલુ હિંસા અને મદ્યપાનની સમસ્યાના સામાજિક મુદ્દાઓને મધ્યસ્થી કરવામાં સામેલ થયા છે. આનાથી ડોકટરો અને અન્ય આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતાઓ અને સેવા આપવામાં આવતા સમુદાયો વચ્ચે જોડાણ સર્જાયું છે. આ એક ખૂબ જ અનુકૂળ તક અને વાતાવરણ પૂરું પાડે છે. , જેનો આરોગ્યમાં લોકોની ભાગીદારી વધારવા માટે અસરકારક રીતે ઉપયોગ થવો જોઈએ, નિવારક અને પ્રમોટિવ આરોગ્ય સેવાઓ (લોકો વધુ ગ્રહણશીલ હોય તેવી શક્યતા છે) અને આરોગ્યના સામાજિક નિર્ણાયકો (એટલે કે, સુધારેલ સ્વચ્છતા, સુધારેલ પાણી પુરવઠો, વગેરે). ડોકટરો અને દર્દીઓ અને સમુદાયો વચ્ચેનો વ્યક્તિગત સંપર્ક વધુ સારા સ્વાસ્થ્ય પરિણામોમાં પરિણમી શકે છે અને આ ક્લિનિક્સની સંભવિતતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે."
"ઘણાએ એવી દલીલ કરી છે કે આ ક્લિનિક્સે રાજકીય એજન્ડા પર આરોગ્યને ઉચ્ચ સ્થાન આપ્યું છે, જેમ કે ભારતમાં તાજેતરની રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય સ્તરની ચૂંટણીઓમાં નોંધવામાં આવી હતી, એક સંભવિત જે સમુદાય અને નાગરિક સમાજના સંગઠનોની સંલગ્નતા સાથે વધુ ઉપયોગ કરી શકાય છે. મોહલ્લા ક્લિનિક્સનો ખ્યાલ અન્ય ઘણા ભારતીય રાજ્યો દ્વારા વ્યાપકપણે સ્વીકારવામાં આવી રહ્યું છે."
ધ જર્નલ ઓફ બિઝનેસ પરિપ્રેક્ષ્ય, મોહલ્લા ક્લિનિક: હેલ્થકેર સર્વિસ ઓપરેશન્સ એન્ડ ક્વોલિટી, વિઝન પર એક કેસ. [15]
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સની હેલ્થકેર કામગીરીને હેલ્થકેર સ્ટાફ માટે ફી-ફોર-સર્વિસ પેમેન્ટ મોડલ, ક્લિનિકના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરની પોર્ટેબિલિટી અને દર્દીના ટર્નઅરાઉન્ડ ટાઇમને ઘટાડવા માટે નવીન તબીબી તકનીકો અપનાવવા જેવી ઘણી નવીનતાઓ દ્વારા સમર્થિત કરવામાં આવ્યું હતું. આ ક્લિનિક્સે સફળતાપૂર્વક આઉટ ઓફ ઘટાડી હતી. - રાષ્ટ્રીય દિલ્હીમાં ગૌણ અને તૃતીય સેવા કેન્દ્રોના વર્કલોડને ઘટાડવા ઉપરાંત, સાર્વત્રિક આરોગ્ય પ્રદાન કરવાના તેના લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરીને વૈશ્વિક જાહેર આરોગ્યસંભાળ નિષ્ણાતો પાસેથી સ્કેલેબલ અને ટકાઉ આરોગ્યસંભાળ મોડેલ તરીકે માન્યતા પ્રાપ્ત કરી છે. કવરેજ (UHC)."
જર્નલ ઑફ સાયન્ટિફિક રિસર્ચ, ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સ, બનારસ હિન્દુ યુનિવર્સિટી. [16]
"મોટાભાગના નમૂનામાં 30-59 વર્ષની વય વચ્ચેની પુખ્ત વયની સ્ત્રીઓ હતી. લગભગ 60.7% સ્ત્રીઓ અને 39.3% પુરુષો હતા. નમૂનાના એક તૃતીયાંશ કરતાં વધુ વરિષ્ઠ નાગરિકોનો સમાવેશ થતો હતો. બધા ડૉક્ટરો સુશિક્ષિત અને અનુભવી ડૉક્ટરો પણ હતા. મોટાભાગના ડોકટરો તેમના સંબંધિત તબીબી ક્ષેત્રમાં 10 વર્ષથી વધુનો અનુભવ ધરાવે છે. મોટાભાગના ઉત્તરદાતાઓએ જણાવ્યું હતું કે તેમના સ્થાનેથી મોહલ્લા ક્લિનિક્સ સુધી પહોંચવામાં માત્ર 5-15 મિનિટનો સમય લાગે છે કે તે લગભગ 20-30 મિનિટ લે છે મોહલ્લા ક્લિનિકના ડોકટરો દર્દીની જરૂરિયાતને આધારે તેમના દર્દીઓને ઉચ્ચ સંસ્થામાં મોકલી શકે છે."
"મોટા ભાગના લોકોએ જણાવ્યું હતું કે મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં આપવામાં આવતી દવાઓ મોટે ભાગે અસરકારક અને ઉપચારાત્મક હતી. તેથી, દિલ્હી સરકારની આ પહેલે મફત દવાઓ, મફત પરામર્શ અને મફત નિદાન પરીક્ષણો પ્રદાન કરવાના સંદર્ભમાં સકારાત્મક ચિત્ર આપ્યું છે. તે દર્શાવે છે કે જે દર્દીઓ હતા. ઇન્ટરવ્યુ લેનારાઓ ખુશ હતા કારણ કે તેઓ સુધારણા માટેના કેટલાક સૂચનો સાથે સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ મફતમાં મેળવી રહ્યા હતા."
"આ રીતે, તે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું છે કે ડોર સ્ટેપ ડિલિવરી હેલ્થ કેરનું મોહલ્લા ક્લિનિક (કમ્યુનિટી ક્લિનિક) મોડલ માત્ર સફળ જ નથી, પરંતુ તે ખૂબ જ જરૂરી પણ છે. તેથી, મોહલ્લા ક્લિનિક (કમ્યુનિટી ક્લિનિક) મૉડલને સરકારો દ્વારા અનુકૂલિત અને નકલ કરવી જોઈએ. ભારતના અન્ય રાજ્યો અને કદાચ વિશ્વમાં ક્યાંય પણ."
જાહેર આરોગ્યમાં સરહદો, દિલ્હી, ભારતમાં મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં ડાયાબિટીસ સંભાળની ઍક્સેસ, પરવડે તેવી અને ગુણવત્તા સાથે દર્દીનો સંતોષ. લેખકો : મીનુ ગ્રોવર શર્મા, હરવિન્દર પોપલી - બંને સ્કૂલ ઓફ ફાર્માસ્યુટિકલ સાયન્સ, દિલ્હી ફાર્માસ્યુટિકલ સાયન્સ એન્ડ રિસર્ચ યુનિવર્સિટી, અનુ ગ્રોવર - વ્યૂહાત્મક વૈજ્ઞાનિક સામગ્રી, મેન્ગ્રોવ ક્રિએશન્સ LLP, કુસુમ શેખાવત- સેન્ટર ફોર કોમ્યુનિટી મેડિસિન, એઈમ્સ નવી દિલ્હી [૧૭]
મીનુ ગ્રોવર શર્માની આગેવાની હેઠળની ટીમે 400 ટાઈપ 2 ડીએમ દર્દીઓનો સર્વે હાથ ધર્યો હતો અને આ અવલોકન કર્યું હતું - "મોહલ્લા ક્લિનિક્સ દિલ્હીની સીમાંત વસ્તી માટે ડાયાબિટીસની સારવાર સુલભ અને સસ્તું બનાવે છે. ચિકિત્સકોની ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની હકારાત્મક ધારણા અને ક્લિનિક્સનું અનુકૂળ સ્થાન બે છે. આ સરકારી દવાખાનામાં ડાયાબિટીસ કેર સાથે ઉચ્ચ સંતોષ ધરાવતા દર્દીઓમાં મુખ્ય યોગદાન."
અન્ય તારણોમાં સમાવેશ થાય છે - "લગભગ 12,000 હોસ્પિટલની પથારીઓ, 200 થી વધુ દવાખાનાઓ, અને કેટલાક પોલીક્લીનિકો તમામ દિલ્હી સરકારની માલિકીની છે, જે શહેરની આરોગ્ય સુવિધાઓનો પાંચમો ભાગ છે. અંદાજે 33.5 મિલિયન બહારના દર્દીઓ અને 0.6 મિલિયન (600,000) ઇનપેશન્ટ દર્દીઓની તપાસ અને સારવાર કરવામાં આવે છે. દિલ્હી સરકાર દ્વારા સંચાલિત આરોગ્ય સંસ્થાઓ દ્વારા દર વર્ષે દિલ્હી સરકારમાં માથાદીઠ સરકારી આરોગ્ય ખર્ચ રૂ. જેઓ તેમને પોસાય તેમ ન હતા."
કોમનવેલ્થ જર્નલ ઓફ લોકલ ગવર્નન્સ, વિકેન્દ્રીકરણ અને શહેરી પ્રાથમિક આરોગ્ય સેવાઓ: દિલ્હીના મોહલ્લા ક્લિનિક્સનો કેસ સ્ટડી. [૧૮]
"અમને જાણવા મળ્યું છે કે લોકો સરેરાશ બે કલાક અને 19 મિનિટની બચત કરી રહ્યા છે; મોટાભાગના વપરાશકર્તાઓએ જવાબ આપ્યો કે તેઓ સમય બચાવી રહ્યા છે. ઉત્તરદાતાઓ કે જેઓ અગાઉ ખાનગી આરોગ્યસંભાળનો ઉપયોગ કરતા હતા (34%) તેમની સરેરાશ આવકના લગભગ 11% બચાવે છે, એટલે કે સરેરાશ રૂ. 1,250 મહિને આ નીચા ખર્ચે 10% ઉત્તરદાતાઓને પ્રોત્સાહિત કર્યા છે કે જેમણે અગાઉ મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં યોગ્ય આરોગ્યસંભાળ માટે સ્વ-દવાનો અભ્યાસ કર્યો હતો."
"એક સકારાત્મક નોંધ પર, 2020 ના COVID-19 રોગચાળા દરમિયાન મોહલ્લા ક્લિનિક્સે સામાન્ય લોકો માટે આરોગ્ય સંભાળની ઍક્સેસમાં સુધારો કર્યો છે, કારણ કે શહેરની મુખ્ય હોસ્પિટલો COVID-19 ના દર્દીઓની સારવાર કરી રહી છે અને ખાનગી ક્લિનિક્સ બંધ કરી દેવામાં આવ્યા છે. ડૉક્ટર્સ આઝાદપુર મંડીમાં અને તેની આસપાસના મોહલ્લા ક્લિનિક્સને રોગચાળા દરમિયાન વધારાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી: કોવિડ-19 (એશિયન ન્યૂઝ ઇન્ટરનેશનલ 2020) માટે જથ્થાબંધ બજારમાં કામ કરતા લોકોનું પરીક્ષણ કરવા માટે આ સૂચવે છે કે મોહલ્લા ક્લિનિક્સનો સ્ટાફ મૂલ્યવાન સંપત્તિ બની શકે છે રોગચાળા અથવા અન્ય કોઈપણ તબીબી કટોકટીના સમયમાં શહેરમાં. લોકડાઉનના અંતથી, મોહલ્લા ક્લિનિક્સનો ઉપયોગ COVID-19 પરીક્ષણ કેન્દ્રો તરીકે પણ થઈ રહ્યો છે."
"લોકોએ તેમના ઇન્ટરવ્યુમાં અને સર્વેક્ષણ દરમિયાન MCDs જેવી અન્ય એજન્સીઓ દ્વારા ચલાવવામાં આવતા ક્લિનિક્સ કરતાં મોહલ્લા ક્લિનિક્સને પ્રાધાન્ય આપવાનો સંકેત આપ્યો હતો (જ્યારે 2020 માં અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો, ત્યારે તમામ 3 MCD સંસ્થાઓમાં ભાજપ ચૂંટાઈ હતી) અને તેમાંથી ઘણાએ સેવાઓનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી દીધું છે. MCD દવાખાનાઓનું."
દિલ્હી સિટિઝન્સ હેન્ડબુક માટે સબમિશન, નવી દિલ્હી, ભારતની 'મોહલ્લા ક્લિનિક્સ' નીતિની સમીક્ષા. [19]
"અત્યાર સુધીમાં, મોહલ્લા ક્લિનિક્સની સુવિધાઓ વિશે દર્દીઓ તરફથી મળેલો એકંદર પ્રતિસાદ મોટાભાગે હકારાત્મક રહ્યો છે. સુવિધાઓ, દવાઓ અને પરીક્ષણ સુવિધાઓ સાથેના સંતોષનું સ્તર ઊંચું છે. દર્દીઓ તેમના માટે શ્રેષ્ઠ કામ કરતા પાસાઓ તરફ ધ્યાન દોરતા હતા. :સગવડ, રાહ જોવાનો ઓછો સમય અને સારી સારવાર."
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સ ક્વૉક્સને તેમના પૈસા માટે રન આપી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, પીરાગઢીમાં 'ઈલેક્ટ્રોપથી' નામની વિવાદાસ્પદ દવા પદ્ધતિના ઘણા ક્વૉક્સ અને પ્રેક્ટિશનરો છે. પીરાગઢીના પંજાબી ક્લિનિકમાં, આ કહેવાતા ડૉક્ટરોએ સ્વીકાર્યું કે મોહલ્લા ક્લિનિક દવા લે છે. તેમના દર્દીઓને દૂર કરો."
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સને મજબૂત રાજકીય સમર્થન છે. રાજ્ય સરકારે પહેલેથી જ આરોગ્ય બજેટમાં 50% વધારો કરીને મોહલ્લા ક્લિનિક્સ માટે નોંધપાત્ર ભંડોળ ફાળવ્યું છે. આ શાસક વહીવટ દ્વારા કરવામાં આવેલા ચૂંટણી વચનોને ધ્યાનમાં રાખીને છે. જો કે, આ એક પડકાર પણ હોઈ શકે છે. કારણ કે ઓળખ ખૂબ જ મજબૂત છે, ઉદાહરણ તરીકે, પીરાગઢી મોહલ્લા ક્લિનિકમાં મુખ્ય પ્રધાન શ્રી અરવિંદ કેજરીવાલના ઘણા વિઝ્યુઅલ ફોટોગ્રાફ્સ છે, જેને સત્તાવાર 'મોહલ્લા'ની જગ્યાએ 'આપ ક્લિનિક' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ક્લિનિક મુનિરકામાં પણ, મોહલ્લા ક્લિનિક પાર્ટીના ધારાસભ્ય સાથે નજીકથી જોડાયેલું હતું.
સેન્ટર ફોર પોલિટિકલ સ્ટડીઝ, JNUના રિસર્ચ સ્કોલર પ્રિયંકા યાદવ દ્વારા આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સનો કેસ સ્ટડી [20]
"વાસ્તવિકતા ભારતીય બંધારણના મૂળભૂત વચનનો વિરોધાભાસ કરે છે, જે આર્ટિકલ 21 (જીવનનો અધિકાર) હેઠળ પ્રાથમિક અધિકાર તરીકે આરોગ્યની બાંયધરી આપે છે. પ્રવચન અધિકારોમાંથી ચીજવસ્તુઓ તરફ બદલાઈ ગયું છે, કારણ કે ખાનગીકરણને કારણે તમામ પ્રાથમિક અને સસ્તું આરોગ્ય પ્રદાન કરવામાં સરકારોની બેદરકારી થઈ છે. ખરેખર, સિદ્ધાંત અને વ્યવહારમાં આ વિરોધાભાસ મૂળભૂત અધિકારોનો ઇનકાર અને અલ્મા અતાના વચન, 'સૌ માટે આરોગ્ય', 1946ની આલ્મા અતા ઘોષણા, અને રાષ્ટ્રીય આરોગ્યના વિરોધમાં કંઈ નથી. ભારતની તમામ નીતિઓએ સાર્વત્રિક સ્વાસ્થ્ય અને 'સૌ માટે સ્વાસ્થ્ય'ની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે, જો કે, આ લક્ષ્યનું મહત્વ હજુ સુધી સમજાયું નથી.
"આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સ (AAMCs) એ આ ભારતીય શહેરમાં 'બધા માટે સ્વાસ્થ્ય'ના મોટા ધ્યેયને મજબૂત બનાવ્યું છે. વધુમાં, તેણે બંધારણની કલમ 21, જે જીવનનો અધિકાર છે, દરેક નાગરિકને સંસ્થાકીય રીતે વિસ્તાર્યો છે. નવ-ઉદારીકરણ પછીના આરોગ્ય સંભાળના ચીજવસ્તુઓએ ઘણા વંચિતોને તેમના સ્વાસ્થ્ય માટેના મૂળભૂત અધિકારને નકારી કાઢ્યા છે, જે બંધારણીય રીતે તેમના માટે યોગ્ય છે. AAMCs એ સમાજના નબળા વર્ગ માટે જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો કર્યો છે, જેનાથી બધા માટે આદરણીય જીવન અને આરોગ્ય સુનિશ્ચિત થાય છે."
ઇન્ડિયન જર્નલ ઓફ કોમ્યુનિટી એન્ડ ફેમિલી મેડિસિન, લોકોને સરકારી શહેરી પ્રાથમિક સંભાળ સુવિધાઓમાં શું લાવે છે? દિલ્હી, ભારતનો સમુદાય આધારિત અભ્યાસ. [21]
દર 10 ઉત્તરદાતાઓમાંથી નવ ડોકટરો સહકારી હોવાનું જણાયું અને પાંચમાંથી સરેરાશ 4.1 રેટિંગ આપ્યું. આ ક્લિનિક્સમાંથી ઓગણીસ ટકા ઉત્તરદાતાઓએ ઓછામાં ઓછા એક પરીક્ષણ હાથ ધર્યું હતું, અને પુરુષો કરતાં વધુ મહિલાઓને પરીક્ષણમાંથી પસાર થવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી (મહિલાઓ માટે 55% વિ. પુરુષોમાં 41%). બધા ઉત્તરદાતાઓમાંથી ત્રણ-ચતુર્થાંશ લોકોએ અહેવાલ આપ્યો કે તેઓને ચાલવાના અંતરના 10 મિનિટની અંદર ક્લિનિક્સની ઍક્સેસ હતી.
મહોલ્લા ક્લિનિકની મુલાકાત લેવાનું શરૂ કરનારા મોટાભાગના લોકો અગાઉ ખાનગી (ઔપચારિક અથવા અનૌપચારિક) આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતાઓમાં હાજરી આપતા હતા તે હકીકત સૂચવે છે કે જો સરકાર દ્વારા ખાતરીપૂર્વકની જોગવાઈઓ અને સારી-ગુણવત્તાવાળી સેવાઓ સાથે આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડવામાં આવે, તો લોકો આ સેવાઓનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કરશે. .
આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સની એક અસર એ રહી છે કે સંખ્યાબંધ ભારતીય રાજ્યોએ સામુદાયિક ક્લિનિક્સની વિવિધતા શરૂ કરી છે અથવા PHCને મજબૂત કરવા માટે અન્ય પહેલ શરૂ કરી છે. ઉદાહરણ તરીકે, ભારતની રાષ્ટ્રીય આરોગ્ય નીતિ 2017 ના પ્રકાશન પછી તરત જ, PHC સિસ્ટમને મજબૂત કરવા માટે, આરોગ્ય અને સુખાકારી કેન્દ્ર (HWC) ના નામની પહેલ એપ્રિલ 2018 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.
ઇન્ડિયન જર્નલ ઑફ ઇકોનોમિક્સ એન્ડ બિઝનેસ, પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ સેવાઓમાં નવા પરિમાણો: દિલ્હીના પડોશના આરોગ્ય ક્લિનિક્સ (મોહલ્લા ક્લિનિક્સ)નો અભ્યાસ [22]
મોહલ્લા ક્લિનિક્સની સપ્લાય ચેઇન મેનેજમેન્ટ: "દવાઓ અને અન્ય આરોગ્ય સંબંધિત સાધનોનો પુરવઠો માસિક ધોરણે અથવા લિંક્ડ મોહલ્લા ક્લિનિક્સ દ્વારા જરૂરિયાત મુજબ મોકલવામાં આવે છે. સ્ટોર ઇનચાર્જ (ફાર્માસિસ્ટ) જિલ્લામાંથી દવાઓ અને અન્ય આરોગ્ય સંબંધિત સાધનો લાવે છે. સ્ટોર ઇન્ચાર્જ મોહલ્લા ક્લિનિક્સ માટે ઇન્ડેન્ટ લાવે છે સ્ટોર ઇન્ચાર્જ મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં સરળ સપ્લાય માટે ઇન્ડેન્ટ લાવે છે, ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઑફ હેલ્થ.
"દિલ્હી સરકારે DGDના ડૉક્ટરને માત્ર તેમની ફાર્મસીમાં ઉપલબ્ધ દવાઓ સૂચવવા માટે કડક આદેશો જારી કર્યા હતા; આનાથી દર્દીઓને સંપૂર્ણ મફત દવા આપવામાં આવી હતી. અગાઉ ડૉક્ટરો દર્દીઓની જરૂરિયાત મુજબ દવાઓ લખતા હતા, સ્ટોકની ઉપલબ્ધતા અનુસાર નહીં. આ પ્રથા પ્રતિબંધિત છે. દર્દીઓનું કલ્યાણ."
ઇન્ટરનેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ હેલ્થ મેનેજમેન્ટ રિસર્ચ, મોહલ્લા ક્લિનિક્સનું કાર્ય અને સંતોષ સ્તર. લેખક: લેફ્ટનન્ટ કર્નલ પુનીત શર્મા [23]
નવું મૉડલ ચાર સ્તરનું હશે, તેમાં શામેલ હશે.
● દિલ્હીના નેબરહુડ હેલ્થ ક્લિનિક્સ (મોહલ્લા ક્લિનિક્સ).
● પોલીક્લીનિક-મલ્ટિ સ્પેશિયાલિટી ક્લિનિક્સ
● મલ્ટિ-સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલ (અગાઉ સેકન્ડરી લેવલ હોસ્પિટલ તરીકે ઓળખાતી)
● સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલો (અગાઉ તૃતીય સ્તરની હોસ્પિટલો તરીકે ઓળખાતી)
"દરેક મોહલ્લા ક્લિનિક લોજિસ્ટિક્સ સપોર્ટ અને દર્દી સેવાઓના રેફરલ માટે સરકારી દવાખાના સાથે જોડાયેલ છે ઉદાહરણ તરીકે પોચનપુર ખાતેનું ક્લિનિક DGHC બામણૌલી સાથે જોડાયેલું છે, નજફગઢ (અજય પાર્ક) ખાતેનું ક્લિનિક DGHC નાંગલી સકરાવતી સાથે જોડાયેલ છે, સહયોગ વિહારમાં ક્લિનિક. DGHC દ્વારકા સેક્ટર 10 સાથે જોડાયેલું છે અને ડાબરી એક્સટેન્શન ખાતેનું ક્લિનિક DGHC દ્વારકા સેક્ટર સાથે જોડાયેલું છે."
જાહેર સેવાઓનો ફરીથી દાવો કરવો: શહેરો અને નાગરિકો ખાનગીકરણને કેવી રીતે પાછું ફેરવી રહ્યા છે. અનાજ સામે: ભારતમાં આવશ્યક સેવાઓ માટે નવા માર્ગો. [24]
"આ ક્લિનિક્સમાં આવતા દર્દીઓની નોંધપાત્ર સંખ્યા AAP સરકારને દિલ્હીમાં તમામ નાગરિકોને મફત પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ પૂરી પાડવાના તેના વચનની નજીક લઈ જાય છે. મોહલ્લા ક્લિનિક મોડલને દેશ અને વિદેશના આરોગ્ય નીતિ વર્તુળોમાં નજીકથી જોવામાં આવે છે. સુધારણાઓ, જે પીપીપી અભિગમ પરની વર્તમાન નિર્ભરતાને ટાળે છે, તે ખાનગી ક્ષેત્ર પરના ખતરનાક અને ખર્ચાળ નિર્ભરતાને છોડી દેવાની અને સાર્વજનિક રીતે ધિરાણ અને જાહેર રીતે જોગવાઈ કરાયેલ પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ સિસ્ટમ સૌથી યોગ્ય છે તે સાબિત કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. સાર્વત્રિક આરોગ્ય સંભાળનો માર્ગ."
વાયરે ઉત્તર અને ઉત્તર-પશ્ચિમ દિલ્હીમાં બાર મોહલ્લા ક્લિનિક્સનો સ્વતંત્ર ક્ષેત્ર અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો અને 180 દર્દીઓની મુલાકાત લીધી હતી. દ્વારા પ્રાથમિક સર્વે - રીતિકા ખેરા, IIT દિલ્હી [25]
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સ સામાન્ય આવક ધરાવતા જૂથો માટે પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ સેવાઓ સુલભ બનાવે છે; સ્ત્રીઓ, ખાસ કરીને ગૃહિણીઓ, આ રીતે જ્યારે આરોગ્ય સંભાળ સુવિધાઓની પહોંચની વાત આવે ત્યારે જાતિના તફાવતને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. અમારા અભ્યાસમાં લગભગ 72% દર્દીઓ સ્ત્રીઓ છે. લગભગ 83 % દર્દીઓ એવા પરિવારોમાંથી આવે છે જેમની વાર્ષિક આવક રૂ. 2.5 લાખથી ઓછી હોય છે."
"મોહલ્લા ક્લિનિક્સે લોકોના ખિસ્સા બહારના ખર્ચને ઘટાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. અમારા લગભગ 80% ઉત્તરદાતાઓએ સારવાર માટે મોહલ્લા ક્લિનિક્સની મુલાકાત લીધા પછી તેમના તબીબી ખર્ચમાં ઘટાડો નોંધ્યો છે. ઉપરાંત, કારણ કે ક્લિનિક્સ અહીં સ્થિત છે. લગભગ 77% દર્દીઓ માટે મુસાફરીનો સમય ઘટી ગયો છે પરિણામે, તેમના મુસાફરી ખર્ચમાં સરેરાશ 10 મિનિટનો ઘટાડો થયો છે ક્લિનિક સુધી પહોંચવા માટે."
નિષ્કર્ષમાં "પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળની સુલભતા અને પરવડે તેવી સમાનતાના સંદર્ભમાં મોહલ્લા ક્લિનિક્સ સારા પરિણામ આપી રહ્યાં છે. આ ક્લિનિક્સ મોટાભાગે નબળા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સાથે અવિકસિત વિસ્તારોમાં સ્થિત હોવાથી, તેઓ આરોગ્ય સેવાઓની સારી ભૌગોલિક ઍક્સેસ સુનિશ્ચિત કરી રહ્યાં છે. આ ક્લિનિક્સ સમય પણ ઘટાડી રહ્યાં છે. અને સારવારનો લાભ મેળવવા માટે મુસાફરી અને રાહ જોવામાં સામેલ ખર્ચ આ દલીલને વજન આપે છે કે સપ્લાય-સાઇડ ફાઇનાન્સિંગ વ્યૂહરચના, જેમ કે મોહલ્લા ક્લિનિક્સ દ્વારા અમલમાં મુકવામાં આવે છે, તે સ્વાસ્થ્યને ધિરાણ કરવાની માંગ-બાજુની વ્યૂહરચના કરતાં વધુ તર્કસંગત છે. વીમો."
આર્કિટેક્ચરલ ડાયજેસ્ટ - સાર્વત્રિક સસ્તું આરોગ્યસંભાળ માટે એક માધ્યમ તરીકે પોસ્ટ-ઔદ્યોગિક કચરો. લેખક: અદિતિ મહેશ્વરી, લિવિંગેટીક, લંડન [26]
સરકારના આમ આદમી મોહલ્લા ક્લિનિક્સ પ્રોગ્રામ માટે, અપસાયકલ શિપિંગ કન્ટેનર સાથે મોહલ્લા ક્લિનિક્સ બનાવવા માટે AAPની આગેવાની હેઠળની સરકારે ડિઝાઇન ફર્મ આર્કિટેક્ચર ડિસિપ્લિન સાથે ભાગીદારી કરી.
દિલ્હી અને હરિયાણામાં બચાવેલા કન્ટેનર, 20-ફૂટ-લાંબા બે કન્ટેનરને એકસાથે જોડવામાં આવે છે અને એક જ ક્લિનિક બનાવવામાં આવે છે જેમાં એક પરીક્ષા ખંડ, રિસેપ્શન અને વેઇટિંગ એરિયા, બહારથી સુલભ ફાર્મસી અને વૉશરૂમનો સમાવેશ થાય છે. નિયમિત આરોગ્ય તપાસ, પરીક્ષણ અને દવાની ખરીદી માટે ક્લિનિક સંપૂર્ણ રીતે સજ્જ છે. ડિઝાઈન કાઢી નાખવામાં આવેલા શિપિંગ કન્ટેનરની માળખાકીય શક્તિને મૂડી બનાવે છે અને તેની સાથે મોડ્યુલ તરીકે કામ કરે છે, મોંઘા ફેરફારો અથવા કસ્ટમ-બિલ્ટ ઉમેરાઓની જરૂરિયાત ઘટાડે છે.
આંતરિક ભાગો ઇલેક્ટ્રિકલ ફિક્સર, એર કન્ડીશનીંગ, ઇન્સ્યુલેટેડ દિવાલો અને ફર્નિચર સાથે પૂર્વ-સ્થાપિત છે. એન્ટિ-માઇક્રોબાયલ વિનાઇલ ફ્લોરિંગ અને મેડિકલ-ગ્રેડ સ્ટેનલેસ સ્ટીલ કાઉન્ટરટૉપ્સ પણ સરળ જાળવણી માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યા છે.
IDinsight, પહેલમાં ભાગીદાર. મોહલ્લા ક્લિનિક પ્રોગ્રામ દ્વારા પ્રાથમિક આરોગ્યસંભાળમાં સુધારો કરવા માટે દિલ્હી સરકારને મદદ કરવી. [27]
IDinsight એ આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ વિભાગ સાથે નજીકથી કામ કર્યું હતું, દિલ્હી સરકારના એક ભાગે તેના સંશોધનના આધારે આ અવલોકનો કર્યા હતા - "એકવાર દર્દીઓએ મોહલ્લા ક્લિનિકની મુલાકાત લીધી હતી, જોકે, તેઓએ એવી સેવાઓ પ્રાપ્ત કરવાની જાણ કરી હતી જે કાં તો અન્ય કરતા સમાન અથવા સારી હતી. ખાનગી તબીબી સુવિધાઓ, અને મોહલ્લા ક્લિનિકના 97% દર્દીઓએ જણાવ્યું કે તેઓ સારવાર માટે પાછા આવશે."
IDinsight એ તેના વિગતવાર અભ્યાસને પ્રકાશિત કરતી વખતે પ્રોગ્રામને મજબૂત કરવા માટે નીચેની ક્રિયાઓની ભલામણ પણ કરી હતી:
1. સ્થાનિક ઝુંબેશ દ્વારા અથવા તેમના જિયો-કોઓર્ડિનેટ્સનો ઉપયોગ કરીને ક્લિનિક્સ શોધવાનું સરળ બનાવીને વિસ્તારમાં મોહલ્લા ક્લિનિક્સ વિશે જાગૃતિ વધારવી.
2. પરીક્ષણ દરમિયાનગીરીઓ જે લોકોને અન્ય ઉચ્ચ કિંમતની પ્રાથમિક આરોગ્ય સંભાળ સુવિધાઓમાંથી મોહલ્લા ક્લિનિક્સ તરફ ખસેડી શકે છે.
3. સારવારની ગુણવત્તાની નિયમિત દેખરેખ અને ક્લિનિક્સમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં સુધારો કરીને મોહલ્લા ક્લિનિક્સમાં વધુ દર્દીનો સંતોષ.
મૂળ લેખ: https://www.youthkiawaaz.com/2023/06/mohalla-clinics-20-research-studies-validate-the-success
https://www.washingtonpost.com/news/innovations/wp/2016/03/11/what-new-delhis-free-clinics-can-teach-america-about-fixing-its-broken-health-care- સિસ્ટમ/ ↩︎
https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(16)32513-2/fulltext ↩︎
https://www.hindustantimes.com/delhi-news/former-un-secy-general-ban-ki-moon-praises-delhi-s-mohalla-clinics/story-xARxmcXBRQvFVdCb4z8seJ.html ↩︎
https://www.thehindu.com/news/cities/Delhi/Kofi-Annan-praises-mohalla-clinics/article17105541.ece ↩︎
https://www.hindustantimes.com/delhi/7-reasons-why-world-leaders-are-talking-about-delhi-s-mohalla-clinics/story-sw4lUjQQ2rj2ZA6ISCUbtM.html ↩︎
https://ssir.org/articles/entry/health_care_in_the_mohallas ↩︎
https://academic.oup.com/heapol/article-abstract/38/6/701/7156522 ↩︎
https://www.ijcmph.com/index.php/ijcmph/article/view/9093 ↩︎
https://www.nepjol.info/index.php/jkahs/article/view/25185 ↩︎
https://journals.lww.com/jfmpc/Fulltext/2017/06010/Mohalla_Clinics_of_Delhi,_India__Could_these.1.aspx ↩︎
https://journals.lww.com/jfmpc/Fulltext/2020/09120/Access,_utilization,_perceived_quality,_and.10.aspx ↩︎
https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/09722629211041837 ↩︎
https://www.bhu.ac.in/research_pub/jsr/Volumes/JSR_65_04_2021/5.pdf ↩︎
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2023.1160408/full ↩︎
https://epress.lib.uts.edu.au/journals/index.php/cjlg/article/view/6987 ↩︎
https://www.academia.edu/33222965/A_Review_of_Mohalla_Clinics_Policy_of_New_Delhi_India ↩︎
https://www.ijcfm.org/article.asp?issn=2395-2113;year=2022;volume=8;issue=1;spage=18;epage=22;aulast=Virmani;type=0 ↩︎
https://serialsjournals.com/abstract/25765_9_-_ritesh_shobhit.pdf ↩︎
મળવા માટે ↩︎
https://www.tni.org/files/publication-downloads/reclaiming_public_services.pdf ↩︎
https://thewire.in/health/are-mohalla-clinics-making-the-aam-aadmi-healthy-in-delhi ↩︎
https://www.architecturaldigest.in/story/delhi-mohalla-clinics-made-of-upcycled-shipping-containers-promise-impact-sustainability/ ↩︎
https://www.idinsight.org/article/supporting-the-government-of-delhi-to-improve-primary-healthcare-via-the-mohalla-clinic-programme/ ↩︎
No related pages found.