शेवटचे अपडेट: एप्रिल ४, २०२४
-- 530 वॉटर स्प्रिंकलर आणि 258 मोबाईल अँटी स्मॉग गन धूळ प्रदूषणाचा सामना करण्यासाठी. [१]
-- PWD रस्त्यांसाठी 52 रस्ता सफाई कामगार तैनात. [२]
फेब्रुवारी 2024 : दिल्ली सरकारने सर्व एजन्सींना निर्देशित केल्यानुसार धूळ कमी करण्याच्या उपायांचा अवलंब करणे हे एक मानक कलम म्हणून समाविष्ट करण्यासाठी बांधकाम निविदांमध्ये [३]
¶ ¶ महत्त्व
- दिल्लीमध्ये 30 मीटर किंवा त्याहून अधिक उजव्या मार्गासह 1100 किलोमीटरचे रस्ते आहेत, एकूण 4400 किलोमीटरचे रस्ते स्वीप करायचे आहेत [4:1]
- EDMC मध्ये 10 MRS मशीन, NDMC मध्ये 7 MRS मशीन, उत्तर DMC मध्ये 18 MRS मशीन आणि SDMC मध्ये 24 MRS मशीन, दिल्लीमध्ये 2020 च्या सुरुवातीपर्यंत नोंदवल्यानुसार एकूण 59 MRS मशीन रस्त्यावर कार्यरत होत्या . [4:2]
- इंदौर शहरातील MRS रेस्पिरेबल सस्पेंडेड पार्टिक्युलेट मॅटर (RSPM) पातळी 145 mg/Nm3 वरून 75-80 mg/Nm3 पर्यंत कमी करण्यात आली.
- प्रभाव : श्वसनाचे वायुजन्य रोग ७०% कमी झाले [४:३]
¶ ¶ यांत्रिक स्वीपिंग
इतर प्रकल्प
- 2022 मध्ये कॅनॉट प्लेसमध्ये यांत्रिकी साफसफाईसाठी 28 कोटी रुपयांचा प्रकल्प [५]
- 12 फूट रुंदीचा 15,582 किमी कॉलनी रस्ता सुमारे 57,500 स्वच्छता कामगारांनी साफ केला आहे.
- दररोज गोळा होणारी 116.2 मेट्रिक टन धूळ ओखला, भालसवा, गाझीपूर, शास्त्री पार्क, बेगमपूर आणि बुरारी येथे टाकली जाते. [६]
¶ ¶ अँटी स्मॉग गन
धूळ प्रदूषणाचा सामना करण्यासाठी एकूण 530 वॉटर स्प्रिंकलर आणि 258 मोबाईल अँटी स्मॉग गन [१:१]
- 13 ओळखल्या गेलेल्या हॉटस्पॉट्सवर 60 अँटीस्मॉग गन तैनात
- बांधकाम आणि विध्वंस संयंत्रे, सॅनिटरी लँडफिल्स आणि कचरा-ते-ऊर्जा संयंत्रांवर 20 अँटी स्मॉग गन बसवण्यात आल्या आहेत.
- उंच इमारतीवर 15 अँटी स्मॉग गन ठेवण्यात आल्या आहेत
- व्यस्त रस्त्यांवर किंवा असुरक्षित ठिकाणी ३० मोबाईल अँटीस्मॉग गन तैनात
¶ ¶ रस्ता दुरुस्ती आणि देखभाल
- प्रमुख रस्ते, रस्ते फर्निचर, फूट ओव्हरब्रिज, भुयारी मार्ग, हिरवे पॅच आणि राजधानीचे रस्ते नियमित धुण्यासाठी 2023-24 मध्ये ₹4,500 कोटी खर्च करून 10 वर्षांची मेगा रस्ते दुरुस्ती आणि देखभाल योजना [७]
- सरकार या कार्यक्रमावर प्रत्येक पुढील वर्षी ₹2000 कोटी खर्च करेल [७:१]
वेलमुरुगन, मुख्य शास्त्रज्ञ आणि प्रमुख, वाहतूक अभियांत्रिकी आणि सुरक्षा विभाग, सेंट्रल रोड रिसर्च इन्स्टिट्यूट (CRRI) म्हणाले, “1400 किमी लांबीच्या रस्त्यांवर 70% वाहतूक असते आणि मला वाटत नाही की इतर कोणत्याही सरकारने या प्रमाणात काही प्रयत्न केले आहेत. कल्पना चांगली आहे असे दिसते परंतु ते आता अंमलबजावणी, देखरेख आणि अनुपालन यावर अवलंबून असेल” [8]
¶ ¶ पाळत ठेवणे
- धूळ नियंत्रण नियमांचे काटेकोर पालन सुनिश्चित करण्यासाठी ५९१ संघ स्थापन करण्यात आले आहेत [१:२]
- दिल्लीचे पर्यावरण मंत्री, गोपाल राय यांनी मंगळवारी DPCC ला सरकारी मालकीच्या बांधकाम कंपनी NBCC India ला कर्करडूमा मेट्रो स्टेशनजवळील बांधकाम साइटवर धूळ नियंत्रण नियमांचे कथित उल्लंघन केल्याबद्दल नोटीस जारी करण्याचे निर्देश दिले [1:3]
¶ ¶ परिणाम
- शिफ्ट दरम्यान मासिक स्वीपिंग वेळ SDMC मध्ये 28% वरून 66% (फेज 3 सरासरी 268.8±0.6 मिनिटांसह), 43% ते 57% (फेज 2 च्या शेवटी) आणि 54% (फेज 3 च्या शेवटी) पर्यंत वाढला आहे. ) उत्तर DMC मध्ये (फेज 3 साठी सरासरी 320.96 ±3.21 मिनिटे), आणि EDMC मध्ये 73% ते 75% [४:४]
¶ ¶ भविष्यातील योजना
- रस्ते धुण्यासाठी 150 पाण्याचे टँकर आणि स्प्रिंकलर भाड्याने घेतले जातील [8:1]
- प्रत्येक वॉर्डातील कॉलनी रस्त्यावरील रस्ते आणि झाडे धुण्यासाठी आणखी 250 अँटी स्मॉग गन-कम-स्प्रिंकलर भाड्याने घेतले जातील [८:२]
- MCD प्रकल्प व्यवस्थापन सल्लागाराची निवड करेल जो 10 वर्षांसाठी शहरातील 60 फूट पेक्षा जास्त रुंद 1,400 किमी रस्त्यांच्या यांत्रिकीकरण आणि देखभालीसाठी 62 कोटी रुपयांच्या योजनेला अंतिम रूप देईल.
- मशीन सुमारे 80 डेसिबल असल्याचे नोंदवले जाते, जे या पातळीच्या इतर मशीनपेक्षा लक्षणीय कमी आहे [9]
¶ ¶ आव्हाने
- MCD ने PWD कडे साफसफाई, झाडणे, फूटपाथ धुणे आणि 60 फुटांच्या रस्त्यावरील गाळ काढणे यासह स्वच्छता सेवा हस्तांतरित करण्याचा प्रस्ताव आणला, परंतु त्याला भाजपने विरोध केला आणि एलजीची मान्यता मिळाली नाही [१०] ज्यामुळे ₹2,388-करोटी प्रकल्प स्वच्छ दिल्लीच्या रस्त्यांना प्रक्रियात्मक विलंब होतो [११]
- 7964 किमी लांबीच्या रस्त्यांपैकी फक्त 38.67% रस्ता दररोज स्वीप केला जातो. दिल्लीला अतिरिक्त 115 यांत्रिक स्वीपिंग मशीनची गरज आहे. [६:१]
संदर्भ :
http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/107540011.cms
https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/delhi-pollution-gopal-rai-directs-dpcc-to-issue-notice-against-nbcc-india-for-violating-anti-dust-norms/articleshow/ 104314382.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://economictimes.indiatimes.com/news/india/15-mega-projects-to-ease-traffic-congestion-in-delhi-in-pipeline-cm-arvind-kejriwal/articleshow/98457288.cms?from= mdr ↩︎
- ↩︎
https://www.ijert.org/research/an-audit-of-mechanized-road-sweeping-operations-in-national-capital-of-india-a-case-study-IJERTV9IS050804.pdf ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/corpns-deploy-mechanised-sweepers-to-deal-with-dust/articleshow/88080522.cms (डिसेंबर 4, 2021) ↩︎
https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/dirty-picture-only-38-of-mechanised-road-sweeping-target-met-in-city-so-far/articleshow/108886218.cms ↩︎ ↩︎
https://www.hindustantimes.com/cities/delhi-news/kejriwal-announces-10-year-plan-for-road-repair-and-maintenance-101674925572166.html (28 जानेवारी, 2023) ↩︎ ↩︎
https://www.thehindu.com/news/cities/Delhi/2388-cr-project-to-clean-delhi-roads-runs-into-procedural-delays/article66824234.ece (मे ३ , २०२३) ↩︎ ↩︎
https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/bjp-opposes-move-to-transfer-sweeping-of-roads-to-pwd-in-delhi/articleshow/99772102.cms ↩︎
https://www.thehindu.com/news/cities/Delhi/mcd-puts-on-hold-transfer-of-road-cleaning-to-pwd-officials-say-will-delay-makeover-project/article66951482. ece ↩︎
