दिल्लीत फेसलेस वाहतूक सेवा

शेवटचे अपडेट: 21 मे 2024

ऑगस्ट २०२१ : आरटीओ/परिवहन विभाग सेवांमध्ये चेहराविरहित होणारे दिल्ली हे भारतातील पहिले राज्य बनले [१]

फेसलेस सेवा : 4 विभागीय आरटीओ कार्यालये बंद आहेत, ज्यामुळे आरटीओ अधिकाऱ्यांना इतर नोकऱ्यांवर लक्ष केंद्रित करता येईल आणि पेपरलेस प्रक्रिया करता येईल.
म्हणजेच सर्व सेवा आता घरातील आरामात उपलब्ध आहेत [२]

दिल्लीचे रहिवासी वार्षिक 30 लाख कार्यालयीन भेटी वाचवतात [2:1]

faceless_transport.jpg

समस्या [२:२]

आरटीओ/परिवहन विभाग मोठ्या प्रमाणात किरकोळ भ्रष्टाचाराचे केंद्र होते

  • सामान्य सेवांसाठी नागरिकांसाठी महत्त्वपूर्ण प्रक्रिया विलंब आणि वेळेचा अपव्यय
  • आरटीओ भरणारे दलाल आणि मध्यस्थांचे जाळे

आप उत्तर [२:३ ]

  • सुरुवातीला, 95% मागणी असलेल्या 33 RTO सेवा ऑगस्ट 2021 मध्ये ऑनलाइन उपलब्ध झाल्या
  • नंतरच्या सेवांची संख्या 2022 मध्ये 47 पर्यंत वाढली [3]
  • सेवांमध्ये वाहन (उदा., मालकीचे हस्तांतरण, डुप्लिकेट आरसी जारी करणे, एनओसी, नोंदणी क्रमांक कायम ठेवणे) आणि परमिट सेवा (उदा. हस्तांतरण, परमिटचे नूतनीकरण, शिकाऊ परवाना) या दोन्हींचा समावेश होतो.
  • 2 सेवा, म्हणजे वाहन बदलण्यासाठी LoI जारी करणे आणि PSV बदलीसाठी कोणतेही देय प्रमाणपत्र नाही, प्रक्रियेत आहेत

तंत्रज्ञानाचा लाभ [४]

  • सर्व अर्जांवर सात दिवसांत प्रक्रिया केली जाईल
  • तक्रार निवारणासाठी हेल्पलाइन क्रमांक 1076 आणि अधिकृत WhatsApp चॅटबॉट
  • शिकाऊ परवान्यासाठी फीचर मॅपिंगसह AI-आधारित चेहरा ओळख तंत्रज्ञानाचा वापर
  • eKYC साठी आधार वापरला जातो, कागदपत्रे स्पीड पोस्टने पाठवली जातील
  • डिजी-लॉकर किंवा mParivahan वेबसाइटवरूनही दस्तऐवज डाउनलोड करता येतात

दिल्ली आघाडीवर आहे

  • संपूर्ण शहरातील 263 वाहन विक्रेत्यांच्या दुकानांवर स्व-नोंदणीद्वारे वाहन नोंदणी प्रमाणपत्रे (RCs) जारी करणारे पहिले राज्य [५]
  • ऑनलाइन चाचणी आणि केवायसी पडताळणीनंतर लगेच तयार होणारे 'ऑनलाइन लर्नर लायसन्स' प्रदान करणारे पहिले राज्य [६]

प्रभाव [७]

ऑक्टोबर 2023 पर्यंत 30+ लाख अर्जदारांना लाभ मिळाला आहे

  • 1ल्या वर्षी (ऑगस्ट'21-ऑगस्ट'22), ~22 लाख फेसलेस अर्जांवर प्रक्रिया करण्यात आली [8]
  • 2022-23 मध्ये ड्रायव्हिंग लायसन्स-संबंधित सेवांसाठी सुमारे 4.2 लाख अर्ज /विनंत्या प्राप्त झाल्या आणि एकूण 2.2 लाख ड्रायव्हिंग परवाने जारी करण्यात आले.
  • परमिट-संबंधित सेवांसाठी सुमारे 1.1 लाख विनंत्या प्राप्त झाल्या, त्या सर्वांचे निराकरण करण्यात आले

"अनुकरण हे खुशामत करण्याचा प्रामाणिक प्रकार आहे"

केंद्रीय मंत्रालयाने देशभरात 58 ऑनलाइन सेवांची तरतूद करून दिल्ली सरकारचे अनुसरण केले [9]

संदर्भ :

  1. https://indianexpress.com/article/explained/explained-delhi-faceless-transport-initiative-7450472/ ↩︎

  2. https://ddc.delhi.gov.in/our-work/6/faceless-transport-services#:~:text=Finally%2C ऑगस्ट 2021 मध्ये%2C, एक संपूर्ण आत्मनिर्भर मोड ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  3. https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/nearly-65-of-critical-indicators-in-16-key-departments-on-track/articleshow/98830363.cms ↩︎

  4. https://www.livemint.com/news/india/kejriwal-to-launch-faceless-transport-services-today-in-delhi-details-here-11628645755150.html ↩︎

  5. https://ddc.delhi.gov.in/sites/default/files/2022-06/Delhi-Government-Performance-Report-2015-2022.pdf ↩︎

  6. https://www.newindianexpress.com/cities/delhi/2021/Sep/30/technical-glitches-pendencies-delhi-governments-faceless-services-scheme-facing-many-hiccups-2365660.html ↩︎

  7. https://delhiplanning.delhi.gov.in/sites/default/files/Planning/generic_multiple_files/outcome_budget_2023-24_1-9-23.pdf ↩︎

  8. https://www.indiatoday.in/cities/delhi/story/faceless-transport-services-delhi-complete-one-year-applications-processed-1993449-2022-08-28 ↩︎

  9. https://timesofindia.indiatimes.com/city/mumbai/now-58-citizen-centric-rto-services-made-available-online/articleshow/94338514.cms ↩︎