शेवटचे अपडेट: 17 ऑक्टोबर 2024
दिल्ली सरकारने राजधानी शहरात फटाक्यांची निर्मिती, साठवणूक, विक्री आणि वापर यावर सर्वसमावेशक बंदी जाहीर केली [१]
-- 2024 साठीही बंदी कायम आहे
दिल्ली क्रॅकर बंदीमुळे हवेतील नॅनोकणांमध्ये 18% घट : 2022 साठी ऑगस्ट 2024 मध्ये प्रकाशित संशोधन [२]
दिल्लीतील अनेक रहिवासी फटाके बंदीचे उल्लंघन करतात, राजकारणासाठी सार्वजनिक आरोग्याकडे दुर्लक्ष करून भाजपने प्रोत्साहन दिले आणि भडकावले [३]
¶ ¶ फटाके विरोधी मोहिमा
फटाक्यांवर बंदी घातल्याने लोकांना पर्यावरणपूरक आणि शाश्वत मार्ग शोधण्यासाठी प्रोत्साहन मिळते, असे तज्ञ म्हणाले, एलईडी दिवे, कंदील किंवा दिवे पर्यावरण आणि आरोग्यावर होणारे परिणाम कमी करण्यास मदत करतात.
- दिवाळी सारख्या सणांमध्ये, फटाके आणि लाइट डाय वापरण्यापासून परावृत्त करण्यासाठी सरकारने सक्रियपणे जागरूकता मोहिमांना प्रोत्साहन दिले [४]
- फटाक्यांच्या वापर आणि विक्रीची माहिती देण्यासाठी हेल्पलाइन क्रमांक ११२ स्थापन करण्यात आला. फटाक्यांची साठवणूक आणि विक्री करणाऱ्यांना 5,000 रुपयांचा दंड आणि तीन वर्षांपर्यंत तुरुंगवास भोगावा लागेल [५]
¶ वायू प्रदूषणावर फटाक्यांचा विपरित परिणाम
- दिवाळीपूर्वीच्या आणि सामान्य दिवसांच्या एकाग्रतेच्या तुलनेत SO 2 सांद्रता 1.95x आणि 6.59x अधिक वाढली आहे [6]
- मेटल बेरियमचे उत्सर्जन सणापूर्वीच्या एका दिवसाच्या तुलनेत 1091x पट , पोटॅशियमसाठी 25 पट , ॲल्युमिनियमसाठी 18 पट आणि स्ट्रॉन्टियमसाठी 15 पटीने जास्त होते [६:१]
- PM 2.5 आणि SO 2 हे फटाके जाळल्याने निर्माण होणारे प्रमुख प्रदूषक असल्याचे आढळून आले. NH 3 , इथाइल-बेंझिन आणि NO हे देखील फटाक्यांमधून लक्षणीय उत्सर्जन म्हणून आढळले [४:१]
संदर्भ :
https://economictimes.indiatimes.com/news/india/sc-upholds-delhi-govt-order-banning-sale-use-of-firecrackers/articleshow/103633232.cms?from=mdr ↩︎
https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/significant-18-decrease-in-air-nanoparticles-due-to-cracker-ban-new-study-reveals/articleshow/114260189.cms ↩︎
https://www.reuters.com/business/environment/delhi-residents-defy-diwali-firecracker-ban-pollution-spikes-2022-10-24/ ↩︎
https://www.livemint.com/news/india/patake-nahi-diya-jalao-delhi-govt-launches-anti-firecracker-diwali-campaign-11635380639638.html ↩︎ ↩︎
https://www.reuters.com/world/india/diwali-firecracker-users-face-jail-under-new-delhi-anti-pollution-drive-2022-10-19/ ↩︎
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1352231004005382?via%3Dihub ↩︎ ↩︎
