शेवटचे अपडेट: 22 ऑगस्ट 2024

दर्जेदार बियाणे, खते आणि कीटकनाशकांचा पुरवठा सुनिश्चित करण्यासाठी उड्डाण पथकाची ७ पथके ^[१]
-- फ्लाइंग स्क्वॉड टीमचे नेतृत्व विभागाचे सहसंचालक आणि मुख्य कृषी अधिकारी करतात.
-- फ्लाइंग स्क्वॉडची 1 टीम 3-4 जिल्ह्यांसाठी बाजूला ठेवण्यात आली आहे
-- ही पथके बियाणे, खते आणि कीटकनाशकांची दुकाने, उत्पादन युनिटला भेट देतील.

“शेतकऱ्यांची फसवणूक करणारे कोणीही आढळल्यास त्याच्यावर कठोर कारवाई केली जाईल” - पंजाबचे कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्री, गुरमीत सिंग खुदियान ^[२]

डीएपी घोटाळा ^[३] : डीएपीचे ६०% नमुने अयशस्वी झाल्याने आप सरकारने हा घोटाळा उघडकीस आणला.
-- केंद्राकडून राज्याला डीएपीचे वाटप केले जाते
--केंद्रीय रसायन आणि खते मंत्रालयाला पत्र लिहून खराब दर्जाची माहिती देण्यात आली आहे
-- विभागाकडून 40 नमुने तपासण्यात आले, 24 गुणवत्ता चाचणीत अनुत्तीर्ण झाले

¶ ¶ 1. बनावट बियाण्यांवर कारवाई

पंजाब सरकारने 9 डीलर्सचे परवाने रद्द केले ज्यांच्या 11 बियाण्यांचे नमुने खराब उगवण दर्शवितात ^[2:1]

9 बियाणे कंपन्यांचे नमुने तपासण्यात आले आणि प्रयोगशाळेच्या निकालांनी पुष्टी केली की बियाण्याची उगवण क्षमता कमी आहे.

• मानसातील गावांमध्ये निकृष्ट दर्जाच्या कापूस बियाण्यांच्या तक्रारीवरून बियाणे कायदा, 1966 आणि बियाणे नियंत्रण आदेश, 1983 अन्वये कारवाई करण्यात आली.
• उड्डाण पथके : जिल्हा प्रशासनाने PUSA-44 ची बेकायदेशीर विक्री आणि बनावट बियाण्यांच्या विक्रीवर लक्ष ठेवण्यासाठी ब्लॉक स्तरावर उड्डाण पथकाची स्थापना केली आहे ^[४]
• बियाणे विक्रीच्या दुकानांची नियमित तपासणी करणे आणि अनियमितता आढळल्यास विक्रेत्यांवर बियाणे कायद्यांतर्गत जिल्हा आणि ब्लॉक स्तरावरील अधिकाऱ्यांनी कारवाई करणे ^[४:१]

¶ ¶ 2. उप-मानक खतांवर कडक कारवाई

कृषी विभागाने आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये 4700 खतांच्या नमुन्यांची चाचणी करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे ^[५]

जुलै 2024 पर्यंत गुणवत्ता नियंत्रण मोहिमेंतर्गत खतांचे 1004 नमुने गोळा करण्यात आले असून ते वेगवेगळ्या प्रयोगशाळांमध्ये तपासणीसाठी पाठवण्यात आले आहेत.

पंजाब सरकारने कमी दर्जाचे डायमोनियम फॉस्फेट (डीएपी) पुरवल्याबद्दल 2 खत कंपन्यांचे परवाने रद्द केले आहेत ^[6]

• मेसर्स मध्य भारत ऍग्रो प्रॉडक्ट्स लिमिटेड आणि मेसर्स कृष्णा फोशेम प्रा.लि. या दोन कंपन्या आहेत. Ltd ज्यांचा परवाना रद्द करण्यात आला आहे

¶ ¶ 3. कीटकनाशके तपासा ^[७]

आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये 4500 कीटकनाशकांच्या नमुन्यांची चाचणी करण्याचे लक्ष्य

आतापर्यंत 1009 नमुने गोळा केले गेले आहेत आणि 18 चुकीचे आढळले आहेत

संदर्भ :

---

1. https://www.indianewscalling.com/punjab/news/140860-seven-flying-squad-teams-to-ensure-sale-of-quality-seeds-pesticides-fertilisers-in-punjab.aspx ↩︎

2. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/poor-germination-of-cotton-seeds-9-dealers-lose-licence/ ↩︎ ↩︎

3. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/60-dap-samples-fail-test-cm-asks-minister-to-act-against-guilty/ ↩︎

4. https://www.tribuneindia.com/news/patiala/flying-squad-formed-to-check-sale-of-pusa-44-617281 ↩︎ ↩︎

5. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=187733 ↩︎

6. https://www.dailypioneer.com/2024/state-editions/punjab-agri-dept-tightens-noose-around-spurious-pesticide-dealers.html ↩︎

7. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=188543 ↩︎