अंतिम अद्यतनित तारीख: 30 सप्टेंबर 2023

ऐतिहासिकदृष्ट्या इतर अनेक पिकांप्रमाणे मूगसाठी सरकारकडून कोणतेही एमएसपी समर्थन नाही

सीझन २०२३-२४ [१]

  • अर्थसंकल्प 2023-34: MSP वर मुंगीच्या खरेदीसाठी आणि तांदळाच्या थेट पेरणीसाठी 125 कोटींची तरतूद करण्यात आली होती [2]
  • उन्हाळी मूग किंवा हरभऱ्याचे क्षेत्र 2022 मध्ये 52,000 हेक्टरवरून 21,000 हेक्टरपर्यंत कमी झाले आहे.
  • मुगामुळे 2022 मध्ये गहू काढणीला उशीर झाल्याने आणि कापसाच्या उत्पादनात होणारे प्रचंड नुकसान यामुळे क्षेत्र घटले.
  • मूग/हिरवा हरभरा ही घातक पांढऱ्या माशीची यजमान वनस्पती आहे जी कापूस पिकावर हल्ला करते
  • त्यामुळे या वेळी दक्षिण-पश्चिम पंजाबच्या जिल्ह्यांमध्ये, पंजाबच्या कापूस पट्ट्यात पेरणी न करण्याची शिफारस करण्यात आली होती.

सीझन २०२२-२३ [३]

  • पंजाब सरकारने प्रथमच 7,275 रुपये प्रति क्विंटल या एमएसपीवर उन्हाळी मूग खरेदी करण्याचे धोरण आणले.

गॅप फंडिंग

  • MSP खाली खाजगी खरेदीसाठी, सरकारने खरेदी किंमत आणि MSP मधील फरक 1,000/क्विंटल वरची मर्यादा म्हणून भरली.
  • या तफावत निधीसाठी 79 कोटी हस्तांतरित केले, 20,898 शेतकऱ्यांना फायदा झाला [2:1]

पंजाबमध्ये सुमारे ४ लाख क्विंटल मुगाचे उत्पादन अपेक्षित आहे आणि गेल्या वर्षी २.९८ लाख क्विंटल होते.

संदर्भ :


  1. https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/punjabs-crop-diversification-efforts-face-hurdles-as-cotton-acreage-hits-lowest-level-since-2010-moong-shrinks-101685895633703. html ↩︎

  2. https://news.abplive.com/business/budget/punjab-budget-rs-1-000-cr-for-crop-diversification-bhagwant-mann-led-aap-govt-to-come-out-with- new-Agriculture-policy-Details-1587384 ↩︎ ↩︎

  3. https://indianexpress.com/article/explained/explained-punjabs-moong-msp-impact-state-finances-8025375/ ↩︎