शेवटचे अपडेट: 26 नोव्हें 2024

ऊस पिकासाठी पुढाकार

--सर्वोच्च किंमत : भारतातील ऊसाच्या सर्वोच्च किंमती
-- प्रलंबित देयके सरकारी आणि खाजगी दोन्ही गिरण्यांकडून मंजूर
-- साखर कारखान्यांचा विस्तार आणि आधुनिकीकरण

आप सरकारचा प्रभाव :

-- प्रथमच , ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांची सर्व सरकारी देणी पंजाब सरकारने 08 सप्टेंबर 2022 पासून मंजूर केली आहेत ^[1]
-- ऊसाखालील क्षेत्र 2023 मधील 95,000 हेक्टरवरून 2024 मध्ये 1 लाख हेक्टरवर गेले ^[2]

उपोष्णकटिबंधीय राज्यांमध्ये (उत्तर प्रदेश, पंजाब, हरियाणा, बिहार इ.) उसाचे पीक पक्व होण्यासाठी साधारणपणे एक वर्ष लागतो आणि लागवडीचे हंगाम सप्टेंबर ते ऑक्टोबर (शरद ऋतू) आणि फेब्रुवारी ते मार्च (वसंत ऋतु) असतात .

¶ ¶ 1. आप सरकारच्या समस्या आणि उपाय

राज्यातील शेतकऱ्यांना पीक विविधीकरणांतर्गत ऊस पिकाचा अवलंब करायचा आहे, परंतु पुरेसा भाव आणि पिकाचे वेळेवर पैसे न मिळाल्याने ते त्याबाबत संकोच करतात - मुख्यमंत्री मान ^[३]

1. चांगली किंमत
त्याला आकर्षक पर्याय बनवण्यासाठी राज्य मान्य किंमत वाढवणे आवश्यक आहे

आप सरकारचा प्रभाव: भारतातील सर्वाधिक उसाचे भाव :

25 नोव्हेंबर 2024 : पंजाब सरकारने उसाची देशातील सर्वोच्च किंमत 401 रुपये प्रति क्विंटल राखली ^[४]
१ डिसेंबर २०२३ : पंजाब सरकारने देशातील सर्वोच्च उसाची किंमत ३९१ रुपये प्रति क्विंटल अशी अधिसूचित केली ^[५]
11 नोव्हेंबर 2022 : पंजाब सरकारने देशातील सर्वोच्च उसाची किंमत 380 रुपये प्रति क्विंटल अशी अधिसूचित केली ^[6]

2. प्रलंबित देय देय - सरकारी आणि खाजगी दोन्ही गिरण्यांकडून

• 2021-22 च्या हंगामातील 1 वर्षांहून अधिक काळासाठी सरकारकडून ₹295.60 कोटींची एकूण थकबाकी होती
• तसेच काही खाजगी गिरण्या वेळेवर पेमेंट करत नाहीत

कार्य प्रगतीपथावर आहे

- दोन खासगी साखर कारखान्यांनी अद्याप थकबाकी भरलेली नाही कारण या कारखान्यांचे मालक देशातून पळून गेले आहेत.
-- राज्य सरकारने शेतकऱ्यांची प्रलंबित देणी अदा करण्यासाठी त्यांची मालमत्ता जप्त करण्याची प्रक्रिया आधीच सुरू केली आहे ^[३:१]

¶ ¶ 2. इन्फ्रा आधुनिकीकरण आणि विस्तार

• बटाळा सहकारी साखर कारखाना ^[७] :

  • साखरेची क्षमता 1500 TCD च्या पूर्वीच्या क्षमतेपेक्षा 3500 TCD पर्यंत वाढली आहे ^[8]
  • 14 मेगावॅट वीज सह-निर्मिती प्रकल्प
  • अंदाजे प्रकल्प खर्च रु. 296 कोटी
  • नवीन बायो सीएनजी प्रकल्प क्षमता 100 टीपीटी बीओटी तत्त्वावर 40 कोटी रुपये खर्चून उभारण्यात येत आहे.

• गुरुदासपूर सहकारी साखर कारखाना ^[७:१] :

  • 402 कोटी रुपये खर्चून विद्यमान क्षमता 2000 TCD वरून 5000 TCD पर्यंत वाढवणे
  • 120 KLPD क्षमतेच्या इथेनॉल प्लांटसह
  • 28 मेगावॅट वीज सह-निर्मिती प्रकल्प
  • जानेवारी 2024 पर्यंत कार्यान्वित होईल

¶ ¶ 3. आगामी संशोधन सुविधा आणि महाविद्यालय

• गुरु नानक देव ऊस संशोधन आणि विकास संस्था, कलानौर ^[९]

  • 100 एकर जागेवर उभारण्यात येत आहे
  • वसंतदादा शुगरकेन इन्स्टिट्यूट (पुणे) च्या धर्तीवर, आशियातील प्रमुख संशोधन केंद्र मानले जाते.
  • AAP पंजाब सरकारने GNSRDI ची मालमत्ता आणि मनुष्यबळ शुगरफेडकडून पंजाब कृषी विद्यापीठाकडे (PAU) हस्तांतरित केले

• कृषी महाविद्यालय, कलानौर ^[१०]

  • 22 कोटी रुपये खर्चून उभारण्यात येणार आहे
  • भगवंत सिंह मान आणि अरविंद केजरीवाल यांनी पायाभरणी केली

¶ ¶ 4. साखर कारखाने ^[११]

पंजाबमधील साखर कारखान्यांशी एकूण 1.80 लाख शेतकरी कुटुंबे जोडली गेली आहेत

सध्या पंजाबमध्ये 15 साखर कारखाने कार्यरत आहेत

• 9 सहकारी गिरण्या
  -- 17750 TCD च्या क्रशिंग क्षमतेसह 9 कार्यरत
  -- 3 पटियाला, तरनतारन आणि झिरा येथे बंद
• 6 खाजगी गिरण्या ^[२:१]

क्रशिंग 2024 ^[2:2]

• सहकारी गिरण्यांद्वारे ~210 लाख क्विंटल गाळप केले जाणार आहे
• 6 खाजगी साखर कारखान्यांकडून 500 लाख क्विंटल उसाचे गाळप अपेक्षित आहे.

¶ पंजाब मिल्स क्षमता विरुद्ध पीक लागवड

संदर्भ :

---

1. https://www.punjabnewsexpress.com/punjab/news/bhagwant-mann-fulfils-another-promise-with-farmers-clears-all-the-pending-due-to-sugarcane-cultivators-181063 ↩︎

2. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/punjab-govt-likely-to-increase-cane-sap-by-10-per-quintal/ ↩︎ ↩︎ ↩︎

3. https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/agriculture/punjab-cm-bhagwant-mann-announces-hike-in-sugarcane-p rice-to-rs-380-per-quintal/articleshow/94625855.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst ↩︎ ↩︎ ↩︎

4. https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/punjab-hikes-cane-price-by-10-per-quintal-101732561813070.html ↩︎

5. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/punjab-announces-rs-11-per-quintal-hike-of-sugarcane-sap-cm-mann-calls-it-shagun-567699 ↩︎

6. https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/agriculture/punjab-govt-notifies-sugarcane-price-hike/articleshow/95459093.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cpp↩st​

7. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=175358 ↩︎ ↩︎

8. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=191511 ↩︎

9. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/govt-breathes-life-into-kalanaur-sugarcane-research-institute-522778 ↩︎

10. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=175358 ↩︎

11. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=191843 ↩︎

12. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/paddy-planting-blow-punjab-diversification-9490295/ ↩︎