शेवटचे अपडेट: १७ मार्च २०२४

कुटुंब मासिक 10K पेक्षा जास्त असल्यास किंवा तुमच्याकडे लँडलाइन फोन असल्यास आयुष्मान योजना लागू होणार नाही

-- नियमित वैद्यकीय भेटींचा समावेश करत नाही
-- नियमित औषध आणि चाचण्या समाविष्ट करत नाहीत

AAP हेल्थ मॉडेल: सर्वांसाठी युनिव्हर्सल, कोणतीही कागदपत्रे नाहीत

-- मोफत औषधे
-- मोहल्ला क्लिनिकमध्ये मोफत उपचार आणि चाचण्या
-- मोफत निदान चाचण्या (खाजगी केंद्रांवरही)
-- मोफत शस्त्रक्रिया (खासगी रुग्णालये देखील)
-- १५ मिनिटांत मोफत रुग्णवाहिका

¶ पात्रता : बहुतेक रहिवाशांना वगळून

• ग्रामीण : जे 6 वंचितांच्या यादीत येतात ^{[१] [२]}

• शहरी : जे 11 विशिष्ट व्यावसायिक श्रेणींमध्ये येतात ^{[१:१] [२:१]}
  

¶ ¶ पुढील वगळण्याच्या अटी ^[३]

तुम्ही वरील सूचीचा भाग असलात तरीही, तुम्हाला वगळले जाऊ शकते

• तुमचे कौटुंबिक उत्पन्न रु. 10,000/महिना पेक्षा जास्त आहे; किंवा
• तुमच्या मालकीची दुचाकी आहे; किंवा
• तुम्ही सरकारी कर्मचारी आहात; किंवा
• तुमच्याकडे लँडलाइन फोन आहे; किंवा
• तुमच्याकडे व्यवस्थित बांधलेली घरे आहेत; किंवा
• ... येथे संपूर्ण यादी ^[३:१]

¶ आयुष्मान योजनेत भ्रष्टाचार आणि फसवणूक झाल्याचा आरोप: कॅग अहवाल ^[४]

-- मरण पावलेल्या रुग्णांसाठी ₹6.96 कोटी वितरीत केले गेले ^[५]
-- त्याच कालावधीत अनेक रुग्णालयांमध्ये समान रुग्ण आढळले ^[६]

• CAG ने मोजक्या आधार क्रमांकाशी जोडलेली 1000 नोंदणी ओळखली ^{[7] [5:1]}
• योजनेवर नोंदणीकृत सुविधांच्या यादीत अस्तित्वात नसलेली रुग्णालये आढळली ^{[७:१] [८]}
• 48,387 रूग्णांच्या 78,396 दाव्यांमध्ये, पूर्वीच्या उपचारांसाठी डिस्चार्जची तारीख दुसऱ्या उपचारांसाठी प्रवेशाच्या तारखेपेक्षा नंतरची होती ^[6:1]
• अवैध नावे, डुप्लिकेट हेल्थ आयडी, लिंग फील्डमधील अवैध नोंदी, अवास्तव कौटुंबिक आकार आणि अवास्तव जन्मतारीख यासारख्या इतर अनेक दोष हायलाइट केले आहेत ^[6:2]

फसवणुकीची पुढील प्रकरणे

• जानेवारी २०२० : सी. गुजरातमध्ये PMJAY अंतर्गत 20,000 आयुष्मान कार्डे अपात्र लाभार्थ्यांना जारी करण्यात आली आहेत ^[9]
• सप्टें 2023 : यूपीमध्ये 160 प्रकरणे आढळली जिथे खाजगी रुग्णालयांनी बोगस फुगवलेल्या बिलांवर दावा केला होता ^[१०]
• डिसेंबर 2023 : आयुष्मान भारत अंतर्गत संशयास्पद दाव्यांची 113 कोटी रुपयांची देयके रोखली ^[11]

संदर्भ :

---

1. https://www.bajajfinserv.in/insurance/how-to-check-if-you-are-eligible-for-the-pradhan-mantri-jan-arogya-yojana ↩︎ ↩︎

2. https://economictimes.indiatimes.com/wealth/insure/ayushman-bharat-how-to-check-entitlement-and-eligibility/articleshow/65422257.cms?from=mdr ↩︎ ↩︎

3. https://timesofindia.indiatimes.com/business/faqs/insurance-faqs/who-is-eligible-for-pmjay/articleshow/93004759.cms ↩︎ ↩︎

4. https://www.thehindubusinessline.com/data-stories/data-focus/from-fake-accounts-to-payments-to-dead-patients-cag-finds-serious-lapses-in-ayushman-bharat-implementation/ article67198748.ece ↩︎

5. https://www.thehindubusinessline.com/data-stories/data-focus/from-fake-accounts-to-payments-to-dead-patients-cag-finds-serious-lapses-in-ayushman-bharat-implementation/ article67198748.ece ↩︎ ↩︎

6. https://www.businesstoday.in/latest/policy/story/ayushman-bharat-patients-shown-as-dead-getting-treatment-985-lakh-ab-pmjay-beneficiaries-linked-to-same-mobile- number-says-cag-report-393403-2023-08-09 ↩︎ ↩︎ ↩︎

7. https://www.livemint.com/politics/news/ayushman-bharat-scheme-cag-report-exposes-dummy-numbers-aadhar-irregularities-11691998961683.html ↩︎ ↩︎

8. https://www.thequint.com/fit/key-takeaways-from-cag-report-on-ayushman-bharat-pradhan-mantri-jan-arogya-yojana ↩︎

9. https://www.ndtv.com/india-news/after-fraud-20-000-ayushman-health-insurance-cards-junked-in-gujarat-says-official-2158823 ↩︎

10. https://www.hindustantimes.com/cities/lucknow-news/ayushman-bharat-scheme-bogus-bills-and-fake-admissions-uttar-pradesh-private-hospitals-inject-fraud-get-caught-101695322312381. html ↩︎

11. https://economictimes.indiatimes.com/news/india/payment-of-rs-113-crore-withheld-over-suspicious-claims-under-ayushman-bharat-government-tells-rajya-sabha/articleshow/105762672. cms?from=mdr ↩︎