केवळ नूतनीकरण नाही

कार्यालय नसलेले सामान्य घर

मध्ये रूपांतरित केले

दिल्लीच्या मुख्यमंत्र्यांचे 44.78 कोटी रुपयांचे कायमस्वरूपी अधिकृत निवासस्थान
-- निवासस्थान
-- कॅम्प ऑफिस (नवीन)
-- सुरक्षा/कर्मचारी खोल्या (नवीन)

-- उपराष्ट्रपती जगदीप धनखर यांचे ~300 कोटींचे निवासस्थान , जे एप्रिल 2024 मध्ये त्यांच्या नव्याने बांधलेल्या अधिकृत निवासस्थानात स्थलांतरित झाले आहेत ^[1]
-- सेंट्रल व्हिस्टा येथे 467 कोटी रुपये PM नवीन निवासस्थान निर्माणाधीन आहे ^[2]
-- पंतप्रधानांच्या 7 RCR वर्तमान निवासस्थानाचे केवळ 89 कोटी रुपयांमध्ये नूतनीकरण करण्यात आले ^[2:1]

¶ टीका ^{[३] [२:२]}

• मुख्यमंत्र्यांचे अधिकृत सिव्हिल लाईन्स येथील निवासस्थान 6, फ्लॅगस्टाफ रोडचे नूतनीकरण करण्यात आले आणि 44.78 कोटी रुपये करदात्यांच्या पैशांचा वापर करून मुख्यमंत्री कार्यालयासह नवीन इमारती जोडल्या.
• मुख्यमंत्र्यांच्या काटेकोरपणावर शंका
• महाग आतील सजावट

¶ सीएम हाऊसचे विहंगावलोकन ^{[४] [५]}

• एक मजली घर, 1942 मध्ये बांधले
• सेंट्रल लिव्हिंग, डायनिंग रूम आणि तीन बेडरूम त्याच्या आजूबाजूला पसरलेल्या आहेत
• मार्च 2015 पासून सीएम केजरीवाल यांच्या ताब्यात आहे
• यापूर्वी उपसभापती अमरिशसिंग गौतम होते
• समोरची लॉबी अनौपचारिक बैठकीच्या खोलीत बदलली

¶ तर्क ^[४:१]

खराब स्थिती - छप्पर गळणे आणि प्लास्टर घसरणे ^{[६] [७]}

• ऑगस्ट 2020 मध्ये मुसळधार पावसाने मुख्यमंत्री केजरीवाल यांच्या घराचे छत कोसळले.
• अशाच घटना ३ वेळा घडल्या आहेत
  • केजरीवाल यांच्या पालकांच्या खोलीचे छत कोसळले
  • सीएम केजरीवाल यांच्या रुममध्ये आणि सीएम केजरीवाल ज्या रुममध्ये लोकांना भेटतात तेथेही असेच घडले
• PWD सुरक्षा ऑडिटने नूतनीकरणाची शिफारस केली

त्यामुळे 7.09 कोटी रुपयांच्या नूतनीकरणाची पहिली ऑर्डर 09 सप्टेंबर 2020 रोजी जारी करण्यात आली

फक्त नूतनीकरण नाही

• हा केवळ एक छोटासा नूतनीकरण किंवा सुशोभीकरण प्रकल्प नव्हता
• जुन्या/तात्पुरत्या इमारतींच्या जागी नवीन इमारती उभ्या राहिल्या आहेत
• प्रकल्पात नव्याने बांधलेल्या सीएम अधिकृत कॅम्प ऑफिसचा समावेश आहे

मुख्यमंत्र्यांच्या त्यांच्या शासकीय निवासस्थानी नुकतेच नव्याने बांधलेल्या कॅम्प ऑफिससाठी १९.२२ कोटी रुपये खर्च आला ^[८]

कार्यालय नसलेले घर --> दिल्लीच्या मुख्यमंत्र्यांचे कायमचे अधिकृत निवासस्थान

• २०१५ मध्ये केजरीवाल यांनी तेथे राहणे पसंत केले तेव्हा ते कार्यालय नसलेले घर होते
• कार्यालयीन गरजांसाठी, पुढील पाच वर्षांत तात्पुरत्या खोल्या बांधल्या जातील
• हे 2020 पर्यंत पुरेसे होते, जेव्हा कोविड-19 लॉकडाउन लादले गेले आणि मुख्यमंत्री अचानक सरकारचे स्पंदन केंद्र बनले.
• त्यामुळे योग्य सीएम ऑफिसची गरज आहे, एक प्रकारचे मिनी-सेक्रेटरीएट, जे माहिती मिळवू शकेल आणि निर्णय त्वरित प्रसारित करू शकेल, जसे की आणि जेव्हा मुख्यमंत्र्यांना तसे करणे आवश्यक आहे.

त्यामुळे गरीबांना सेवा देण्यासाठी आणि त्यांचे जीवन सुधारण्याची इच्छा असलेल्या नेत्याला सक्षम करण्यासाठी हा खर्च आवश्यक होता.

त्याच्या वैयक्तिक सुरक्षा कर्मचाऱ्यांसाठी क्वार्टर

• अगदी पंतप्रधानांचे घर 5 रेसकोर्स रोड ते त्यांचे घर म्हणून आणि 7 रेसकोर्स रोड त्यांचे वैयक्तिक कार्यालय म्हणून विस्तारित करण्यात आले, त्यात 3 आणि 9 रेसकोर्स रोडचाही समावेश करण्यात आला.

याच गरजेमुळे सध्याच्या अधिकृत पंतप्रधानांच्या निवासस्थानाचा विस्तार झाला होता

¶ काँग्रेस दिल्लीच्या मुख्यमंत्री शीला दीक्षित यांच्या घराशी तुलना ^[९]

2014 मध्ये आरटीआयमध्ये दीक्षित यांचे 3-मोतीलाल नेहरू मार्गावरील निवासस्थान असल्याचे उघड झाले होते.

• 31 एअर कंडिशनर
• 15 वाळवंट कूलर
• 25 हीटर
• 16 एअर प्युरिफायर
• इतरांसह 12 गीझर

¶ ¶ पंतप्रधानांच्या घराच्या खर्चाशी तुलना

• पंतप्रधानांच्या 7 RCR सध्याच्या निवासस्थानाचे केवळ 89 कोटी रुपयांमध्ये नूतनीकरण करण्यात आले ^[2:3]

  • 16 एकर
  • 4 इमारती लॉन मध्ये सेट

• सेंट्रल व्हिस्टा येथे PM नवीन निवासस्थान रु. 467 कोटी ^[2:4]

  • १५ एकर जागा ^[४:२]
  • पीएम स्पेशल प्रोटेक्शन ग्रुप आणि पीएम प्रायव्हेट ऑफिस कॉम्प्लेक्सचे लिव्हिंग क्वार्टर ^[४:३]
  • पंतप्रधान गृह संकुल 4000 चौरस मीटर व्यापेल ^[4:4]
  • 64,500 चौरस मीटरच्या एकूण पुनर्विकसित क्षेत्रासह मध्य व्हिस्टामधील एकूण बिल्ट-अप क्षेत्राच्या 6% ^[४:५]
  • सीएम बंगलोच्या किमतीच्या १० पट ^[४:६]

¶ ¶ इतरांशी तुलना

• हरियाणातील मंत्री , नोकरशहांनी 4 वर्षात केवळ अधिकृत घरांच्या नूतनीकरणासाठी 42.54 कोटी रुपये खर्च केले.

¶ घटनाक्रम : राजकीय?

• 17 एप्रिल 2023 - मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनी दिल्ली विधानसभेत “चौथी पास राजा” ही कथा सांगितली ^[१०]
• 25 एप्रिल 2023 - ऑपरेशन शीशमहल, टाइम्स नाऊ नवभारत ^{[११] [३:१]} वर पहिला लेख
• 26 एप्रिल 2023 - सीएम हाऊसवर भाजपचा निषेध ^[12]

¶ ¶ पुढील वाचन

• दिल्लीचे पूर्वीचे मुख्यमंत्री कुठे राहिले? येथे वाचा ^[१३]

संदर्भ :

---

1. https://indianexpress.com/article/india/vp-moves-new-official-residence-complete-secretariat-conference-facility-pool-9251943/ ↩︎

2. https://thewire.in/politics/bjp-calls-for-kejriwals-resignation-over-rs-45-crore-house-renovation-aap-says-was-built-in-42 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎​

3. https://www.timesnownews.com/videos/times-now/india/operation-sheesh-mahal-kejriwals-rs-45-crore-secret-revealed-nothing-aam-for-khaas-delhi-cm-now- व्हिडिओ-99766164 ↩︎ ↩︎

4. https://thewire.in/politics/narendra-modi-arvind-kejriwal-renovation-desperation ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

5. https://indianexpress.com/article/cities/delhi/6-flagstaff-road-to-be-kejriwals-new-residence/ ↩︎

6. https://indianexpress.com/article/cities/delhi/ceiling-collapses-at-kejriwals-house-after-heavy-rain-6543314/ ↩︎

7. https://www.livemint.com/news/india/delhi-cm-bungalow-s-roof-caved-in-3-times-aap-responses-to-kejriwal-ka-mahal-fuss-11682493417340.html ↩︎

8. https://www.ndtv.com/india-news/vigilance-report-on-arvind-kejriwals-home-renovation-given-to-lt-governor-4067181 ↩︎

9. https://www.indiatoday.in/india/north/story/ac-installed-at-sheila-dikshit-official-residence-cm-199213-2014-07-03 ↩︎

10. https://www.youtube.com/watch?v=P1AJWUtB1L8 ↩︎

11. https://www.msn.com/en-in/news/other/operation-sheeshmahal-rs-45-crore-spent-on-renovation-of-delhi-cm-arvind-kejriwal-s-official-residence/ ar-AA1ajKH2 ↩︎

12. https://twitter.com/PTI_News/status/1651102725541867520 ↩︎

13. https://www.indiatoday.in/india/story/arvind-kejriwal-residence-renovation-row-previous-delhi-cms-bungalow-2365571-2023-04-27 ↩︎