'महान भारतीय स्थलांतर' हे प्रामुख्याने चांगल्या आर्थिक संधी आणि सुधारित सामाजिक सुरक्षिततेच्या शोधाचा परिणाम आहे असे मानले जाते ^[१]

9 फेब्रुवारी 2023 : 2011 पासून 16 लाखाहून अधिक भारतीयांनी त्यांचे भारतीय नागरिकत्व सोडले, असा खुलासा सरकारने राज्यसभेत केला आहे ^[2]

¶ भारतातून मोठ्या रकमेचे निर्गमन ^[३]

HNIs (उच्च-निव्वळ-वर्थ-व्यक्ती) म्हणजे USD 1 दशलक्ष किंवा त्याहून अधिक म्हणजे ₹8.2 कोटी गुंतवणूक करण्यायोग्य संपत्ती असलेल्या व्यक्तींचा संदर्भ.

2022 मध्ये 7,500 (HNIs) भारताबाहेर गेले; 2023 मध्येही ट्रेंड सुरू राहण्याची अपेक्षा आहे
-- लंडन-आधारित हेन्ली अँड पार्टनर्स (H&P) 2023 अहवाल

¶ भारतातून सर्वात मोठी स्थलांतरित लोकसंख्या ^[२:१]

जवळपास 1.8 कोटी लोक त्यांच्या मायदेशाबाहेर राहतात, भारत हा सर्वोच्च मूळ देश आहे ^[४]
-- UN द्वारे जागतिक स्थलांतर अहवाल 2022

¶ स्थलांतर अव्याहतपणे सुरू आहे ^[२:२]

* _{2020 मध्ये कोविड-19 साथीच्या आजाराच्या उद्रेकामुळे स्थलांतरात उलटसुलट घटना घडली}

2022 मध्ये एका दिवसात सरासरी 336 लोकांनी आपले भारतीय नागरिकत्व सोडले, 2011 च्या जवळपास दुप्पट

¶ या व्यक्तींची उदयोन्मुख गंतव्ये ^[२:३]

मायग्रेशन पॉलिसी इन्स्टिट्यूटनुसार, 2022 पर्यंत, भारतीय यूएसमधील दुसऱ्या क्रमांकाच्या स्थलांतरित गटाचे प्रतिनिधित्व करतात

¶ परदेशात शिक्षणासाठी जाणारे विद्यार्थी ^[२:४]

7.5 लाख विद्यार्थी ज्यांनी 2022 मध्ये उच्च शिक्षणासाठी देश सोडला

¶ युनायटेड स्टेट्समधील भारतीय स्थलांतरित लोकसंख्या, 1980-2021 ^[2:5]

¶ भारताचे वाढणारे परदेशी नागरिक ^[२:६]

भारतीय नागरिकत्व सोडणारे लोक, तथापि, ओव्हरसीज सिटिझन ऑफ इंडिया (ओसीआय) सदस्यत्वासाठी अर्ज करू शकतात जे भारतात व्हिसा-मुक्त प्रवास, निवासाचे अधिकार आणि व्यवसाय आणि शैक्षणिक क्रियाकलापांमध्ये सहभागाची सुविधा देते.

संदर्भ :

---

1. https://www.thehindu.com/news/national/indian-citizenship-renounce-passport-leave-explainer-immigration-immigration-india/article67208636.ece ↩︎

2. https://www.thehindu.com/news/national/225-lakh-people-renounced-indian-citizenship-in-2022-govt-data/article66490087.ece ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

3. https://www.henleyglobal.com/publications/henley-private-wealth-migration-report-2023/private-wealth-insights/trends-among-indian-hnwis-navigating-opportunities-and-challenges ↩︎

4. https://worldmigrationreport.iom.int/wmr-2022-interactive/ ↩︎