2014 पासून राज्य सरकारे कोसळत आहेत आणि निवडणुकीतील पराभवाचा ट्रेंड विजयात बदलला आहे.

Updated: 1/26/2024
Copy Link

शेवटचे अपडेट: 06 सप्टेंबर 2023

“ शहरात एक सिरीयल किलर आहे जो एकामागून एक खून करत आहे. लोक सरकार निवडतात, ते पाडतात" - केजरीवाल यांनी भाजपवर टीका केली [१]

अनेक विरोधी पक्षांनी भाजपवर आरोप केला आहे की, निवडणूक पराभवाचे रूपांतर विजयात, बेईमानपणे, मतपेटीबाहेर केले जाते.

1. उत्तराखंड - मार्च 2016 [2]

  • मार्च 2016 - सत्ताधारी पक्षाच्या 9 आमदारांनी भाजपची बाजू बदलल्यानंतर उत्तराखंडमधील हरीश रावत काँग्रेस सरकार पाडण्यात आले.
  • मोदी सरकारने राष्ट्रपती राजवट लागू केली

सुप्रीम कोर्टाने हस्तक्षेप करून दोन महिन्यांतच सरकारला बहाल केले

2. मणिपूर - मार्च 2017 [3]

  • 14 मार्च 2017 - काँग्रेस 28 जागांसह सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदयास आली

  • भाजपने (21 जागा) नागा पीपल्स फ्रंट (4), नॅशनल पीपल्स पार्टी (4) आणि काँग्रेसमधील एकासह इतर काही आमदारांच्या पाठिंब्याने सरकार स्थापन करण्यात यश मिळविले , ज्यामुळे युतीला 31 चा जादुई आकडा गाठण्यात मदत झाली.

राज्यपाल सुश्री नजमा हेपतुल्ला यांनी सांगितले की , काँग्रेस हा सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदयास आला आहे, याची जाणीव होती, परंतु एकच सर्वात मोठा पक्ष म्हणणे "राज्यपालांचे कर्तव्य नाही"

3. गोवा - मार्च 2017 [4] [5]

  • 40 सदस्यांच्या विधानसभेत 17 जागांसह काँग्रेस सर्वात मोठा पक्ष ठरला होता
  • सत्ताधारी भाजपला केवळ 13 जागा कमी झाल्या, गेल्या राज्य निवडणुकीत जिंकलेल्या 21 पेक्षा आठ जागा कमी झाल्या.
  • 10 जागा गोवा फॉरवर्ड, महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्ष आणि 3 अपक्ष उमेदवारांसारख्या छोट्या प्रादेशिक खेळाडूंनी निवडल्या.
  • भाजप सरकार स्थापन करण्यात यशस्वी झाला

काँग्रेसचे राज्यसभा खासदार दिग्विजय सिंह म्हणाले, "... भाजपने चोराप्रमाणे (जदेश) चोरला आहे . त्यांनी डकैती केली आहे."

4. मेघालय - मार्च 2018 [6]

  • 14 मार्च 2018 - भाजपने 46 जागांवर निवडणूक लढवली पण फक्त दोन जागा जिंकता आल्या
  • 60 च्या सभागृहात काँग्रेस 21 जागांसह आणि नॅशनल पीपल्स पार्टी (NPP) 19 जागांसह सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदयास आली होती (59 मतदारसंघात निवडणुका झाल्या)

तरीही, भाजपने निवडणुकीनंतरचे समीकरण आपल्या बाजूने वळवून काँग्रेसला मागे टाकले आणि एनपीपीच्या नेतृत्वाखाली आणि भाजप आणि प्रादेशिक पक्षांच्या पाठिंब्याने बिगर-काँग्रेस आघाडी सरकार स्थापन करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.

5. जम्मू आणि काश्मीर - जून 2018 [2:1]

  • २०१४ : विधानसभेतील दुसरा सर्वात मोठा पक्ष असलेल्या भाजपचे २५ सदस्य होते, त्यांनी पीडीपीसोबत युती सरकारसाठी सहमती दर्शवली कारण राज्याच्या निवडणुकीत त्रिशंकू विधानसभा उभी राहिली.
  • जून 2018 : युतीचा भागीदार असलेल्या भाजपने तिच्या पीडीपीसोबतची युती काढून घेतल्याने मेहबूबा मुफ्ती यांचे जम्मू-काश्मीर सरकार पडले.
  • जून 2018 : राज्यपालांनी राज्यपाल राजवट लागू केली आणि विधानसभेला निलंबित ॲनिमेशनमध्ये ठेवले [7]
  • 20 डिसेंबर 2018 : केंद्र सरकारने जम्मू-काश्मीरमध्ये राष्ट्रपती राजवट लागू केली

ऑगस्ट 2019 मध्ये कलम 370 रद्द करणे आणि त्यानंतर राज्याची दोन केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये पुनर्रचना करणे यासह राष्ट्रपती राजवट लागू करण्याला आता सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान दिले जात आहे. निकाल राखीव [८]

पृ 6. अरुणाचल प्रदेश - मे 2019 [9]

  • 9 डिसेंबर 2015: राज्यपालांनी 14 जानेवारी 2016 ते 16 डिसेंबर 2015 पर्यंत सहावे अधिवेशन पुढे ढकलण्याचे आदेश दिले.
  • 15 डिसेंबर 2015: पक्षाविरुद्ध बंड केलेल्या काँग्रेसच्या 21 पैकी 14 आमदारांना सभापतींनी अपात्र ठरवणारी नोटीस बजावली पण त्याच दिवशी उपसभापतींनी ही नोटीस रद्द केली.
  • उपसभापतींनी बेकायदेशीर ठरवून दुसऱ्या दिवशी सहावे अधिवेशन सुरू न करण्याचा निर्णय सभापतींनी घेतला.
  • जानेवारी २०१६ : हायकोर्टाने काँग्रेसच्या १४ आमदारांच्या अपात्रतेला स्थगिती दिली
  • 26 जानेवारी 2016: केंद्र सरकारने राष्ट्रपती राजवट लागू केली

13 जुलै 2016 : SC ने राज्यपालांचा निर्णय असंवैधानिक ठरवला आणि INC सरकारच्या पुनर्स्थापनेचे आदेश दिले.

  • 16 जुलै 2016: पुनर्स्थापित मुख्यमंत्री नबाम तुकी यांना विधानसभेत बहुमत सिद्ध करण्यास सांगण्यात आले. तुकी यांनी राजीनामा दिला.
  • माजी मुख्यमंत्री दोरजी खांडू यांचे पुत्र बंडखोर INC आमदार पेमा खांडू मुख्यमंत्री झाले आणि विधानसभेत बहुमत सिद्ध केले.
  • 2016 मध्ये, पेमा खांडू यांच्यासह 41 काँग्रेस आमदारांनी पीपल्स पार्टी ऑफ अरुणाचलमध्ये प्रवेश केला. त्याच वर्षी या सर्वांनी भाजपशी निष्ठा बदलली

7. कर्नाटक - जुलै 2019 [10] [11] [12]

  • मे 2018 : भाजप 104, काँग्रेस 78, JD(S) 37
  • 15 मे 2018: काँग्रेस आणि JD(S) एकत्र येऊन 117 आमदारांच्या पाठिंब्यावर दावा करण्यासाठी राज्यपालांना अधिकृतपणे भेटले.
  • 16 मे 2018: भाजपने दावा मांडण्यासाठी राज्यपालांची भेट घेतली

16 मे 2018: राज्यपाल वजुभाई वाला यांनी येडियुरप्पा यांना सरकार स्थापनेचे निमंत्रण दिले.

  • 17 मे 2018: भाजपचे बीएस येडियुरप्पा यांनी आज कर्नाटकच्या मुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेतली.
  • राज्यपालांनी भाजपला बहुमत सिद्ध करण्यासाठी १५ दिवसांची मुदत दिली

-- 19 मे 2018 : सर्वोच्च न्यायालयाने खिडकी 3 दिवसांपर्यंत मर्यादित ठेवली आणि कर्नाटक विधानसभेत दुसऱ्या दिवशी फ्लोर टेस्ट घेण्याचे आदेश दिले [१३]
-- 20 मे 2018 : मुख्यमंत्री येडियुरप्पा यांनी विश्वासदर्शक ठरावाच्या 10 मिनिटे आधी राजीनामा दिला.

  • 23-मे-2018: JD(S) नेते HD कुमारस्वामी यांनी मुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेतली [१४]

मे 2019: केंद्रात भाजप सरकार पुन्हा सत्तेवर आले

  • जुलै 2019: काँग्रेस आणि JD(S) च्या 17 आमदारांचा राजीनामा. त्यांना मुंबईला नेण्यात आले आणि त्यानंतर भाजपने त्यांना एका हॉटेलमध्ये ठेवले
  • जुलै 2019: लाचखोरीच्या आरोपांनी संसद हादरली
  • 23 जुलै 2019: काँग्रेस-जेडी(एस) युतीचा पराभव झाला, कुमारसामी यांनी 99 विरुद्ध 105 असा विश्वासदर्शक ठराव गमावला आणि राजीनामा दिला
  • 26 जुलै 2019: बीएस येडियुरप्पा यांनी पुन्हा एकदा कर्नाटकचे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतली.

पृ ८. मध्य प्रदेश - मार्च २०२० [१५]

  • नोव्हेंबर 2018 - काँग्रेस 114 जागांसह सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदयास आला, साध्या बहुमताच्या चिन्हापेक्षा 2 कमी
  • भाजप 109 जागांसह पिछाडीवर आहे
  • बसपाचा एक आमदार, सपाचा एक आमदार आणि चार अपक्ष आमदारांच्या मदतीने काँग्रेसने सरकार स्थापन केले. कमलनाथ यांनी मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतली
  • 10 मार्च 2020: काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते ज्योतिरादित्य सिंधिया अचानक पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि अमित शहा यांना भेटायला गेले.

10 मार्च 2020 : ज्योतिरादित्य सिंधिया यांनी त्यांच्या 22 बंडखोर आमदारांच्या गटासह काँग्रेस पक्षाचा राजीनामा दिला आणि भाजपमध्ये प्रवेश केला. भाजपने लगेचच त्यांना आरएसचे तिकीट देऊ केले

  • 20 मार्च 2020: मुख्यमंत्री कमलनाथ यांनी राजीनामा दिला
  • 21 मार्च 2020: सर्व 22 बंडखोर माजी काँग्रेस आमदारांनी भाजपमध्ये प्रवेश केला
  • 23 मार्च 2020 : शिवराज सिंह चौहान यांनी नवीन मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतली

24 मार्च 2020 रोजी पंतप्रधान मोदींनी लॉकडाऊनचे आदेश दिले होते. एक सांगा योगायोग.

  • नोव्हेंबर 2020: पोटनिवडणुकीत भाजपचे उमेदवार म्हणून एकूण 25 माजी काँग्रेस आमदारांपैकी 18 आमदारांनी त्यांच्या जागा परत जिंकल्या.

पृ ९. पुद्दुचेरी - फेब्रुवारी २०२१ [१६]

  • 22 फेब्रुवारी 2021: काँग्रेस सरकारचा पराभव झाला आणि मुख्यमंत्र्यांनी राजीनामा दिला
  • 25 जानेवारी 2021: नमशिवयम यांनी मंत्री आणि आमदार म्हणून अचानक राजीनामा दिला.
  • त्यानंतर सभागृहाच्या अध्यक्षांसह आणखी ४ जणांनी राजीनामा दिला
  • एप्रिल 6 2021: ताज्या विधानसभा निवडणुका झाल्या आणि सरकार स्थापन करण्यासाठी AINRC आणि भाजपने एकूण 30 मतदारसंघांपैकी 16 जागांवर विजय मिळवला.

10. महाराष्ट्र - जून 2022

  • ऑक्टोबर 2019: भाजपा-शिवसेना युती (161 जागा: भाजपा - 105, SS - 56) आणि INC-NCP आघाडी (106 जागा: INC - 44, NCP - 54 जागा)
  • सत्तेत समान वाटा आणि 50-50 आश्वासनानुसार 2.5 वर्षे मुख्यमंत्रीपदाची मागणी करत शिवसेनेने सरकार स्थापनेसाठी भाजपला पाठिंबा देण्यास नकार दिला.

राष्ट्रपती राजवट लागू केली

संकट १ [१७] [१८]

23 नोव्हेंबर 2019 05:30 am : फडणवीस आणि अजित पवार राजभवनात पोहोचले
23 नोव्हेंबर 2019 05:47 am : राष्ट्रपती राजवट रद्द
23 नोव्हेंबर 2019 सकाळी 07:50 am : फडणवीस यांचा मुख्यमंत्री आणि अजित पवार उपमुख्यमंत्री म्हणून शपथविधी
23 नोव्हेंबर 2019 08:16 am : पंतप्रधान मोदींनी नवीन मुख्यमंत्री आणि उपमुख्यमंत्र्यांचे अभिनंदन केले

शिवसेना, राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि काँग्रेसने नवे युती सरकार स्थापन करण्याच्या अंतिम हालचाली केल्यानंतर काही तासांतच हे घडले, राष्ट्रवादीचे अध्यक्ष शरद पवार यांनी उद्धव ठाकरे यांच्या मुख्यमंत्रीपदी "एकमत" असल्याचे सांगितले [१९]

26 नोव्हेंबर 2019 : सर्वोच्च न्यायालयाने नवीन सरकारला दुसऱ्या दिवशी संध्याकाळपर्यंत विधानसभेत बहुमत सिद्ध करण्याचे आदेश दिले.

26 नोव्हेंबर 2019 : त्याच दिवशी अजित पवार आणि फडणवीस यांनी उपमुख्यमंत्री आणि मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा दिला.

28 नोव्हेंबर 2019: उद्धव ठाकरे यांनी 19 वे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेतली.

संकट २ [२०]

  • 21 जून 2022: शिवसेनेचे ज्येष्ठ नेते एकनाथ शिंदे शिंदे आणि अन्य 11 आमदार भाजपशासित गुजरातमधील सुरत येथे गेले.
  • नंतर हा गट भाजपशासित असलेल्या आसाममधील गुवाहाटी येथे गेला
  • शिवसेना नेते संजय राऊत यांनी भाजपवर शिवसेनेतील बंडखोरी आणि एमव्हीए-युती सरकार पाडण्याचा प्रयत्न केल्याचा आरोप केला, ज्याचा नंतर भाजपच्या सुशील मोदी यांनी केलेल्या टिप्पणीत स्पष्ट उल्लेख केला.
  • 29 जून 2022: महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरे यांनी पदाचा तसेच MLC सदस्याचा राजीनामा दिला.
  • 30 जून 2022: शिंदे यांनी मुख्यमंत्री आणि देवेंद्र फडणवीस उपमुख्यमंत्री म्हणून सरकारचा वाटा उचलला.

11 मे 2023: सर्वोच्च न्यायालयाच्या एका निकालात असे म्हटले आहे की महाराष्ट्राचे राज्यपाल भगतसिंग कोशियारी आणि महाराष्ट्र विधानसभेचे अध्यक्ष राहुल नार्वेकर यांनी कायद्यानुसार काम केले नाही , परंतु उद्धव ठाकरेंच्या राजीनाम्यामुळे उद्धव ठाकरे सरकार पुनर्संचयित होऊ शकत नाही ज्यामुळे फ्लोअर टेस्ट रद्द करण्यात आली.

संदर्भ :

  1. https://theprint.in/politics/kejriwal-slams-bjp-for-toppling-many-state-govts/1102505/ ↩︎

  2. https://www.onmanorama.com/news/india/2021/02/23/puducherry-cong-govt-fall-latest-in-bjp-bid-to-topple-state-govts.amp.html ↩︎ ↩︎

  3. https://www.thehindu.com/elections/manipur-2017/bjp-led-combine-invited-to-form-government-in-manipur/article61805662.ece ↩︎

  4. https://www.indiatoday.in/assembly-elections-2017/goa-assembly-election-2017/story/bjp-goa-government-congress-digvijay-singh-nda-modi-nitin-gadkari-966135-2017- ०३-१७ ↩︎

  5. https://scroll.in/article/831578/goa-election-2017-as-neither-bjp-nor-congress-win-a-majority-the-spotlight-is-on-regional-parties ↩︎

  6. https://frontline.thehindu.com/cover-story/selfinflicted-defeat/article10094528.ece ↩︎

  7. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/jammu-and-kashmir-assembly-put-under-suspended-animation/articleshow/64668251.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text↩cpp_camign=text&utm_campa _

  8. https://www.hindustantimes.com/india-news/supreme-court-reserves-verdict-on-article-370-abrogation-and-jk-restructuring-petitions-after-16-day-hearing-101693941178558.html ↩︎

  9. https://en.wikipedia.org/wiki/2015–2016_Arunachal_Pradesh_political_crisis ↩︎

  10. https://www.thehindu.com/news/national/karnataka/how-the-political-crisis-took-root-and-grew/article28692530.ece ↩︎

  11. https://www.deccanherald.com/elections/timeline-karnataka-elections-until-yeddyurappa-swearing-670404.html ↩︎

  12. https://en.wikipedia.org/wiki/2019_Karnataka_political_crisis ↩︎

  13. https://timesofindia.indiatimes.com/india/sc-orders-floor-test-on-saturday-10-key-highlights-from-hearing/articleshow/64218599.cms ↩︎

  14. https://timesofindia.indiatimes.com/india/kumaraswamy-to-take-oath-as-karnataka-chief-minister-at-4-30pm/articleshow/64262566.cms ↩︎

  15. https://en.m.wikipedia.org/wiki/2020_Madhya_Pradesh_political_crisis ↩︎

  16. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/2021-puducherrys-political-churnings-saw-fall-of-elected-government/articleshow/88501439.cms?utm_source=contentofinterest&utm_ppcmedium祈utm_ppcmedium祈text =pcmedium.

  17. https://en.wikipedia.org/wiki/2019_Maharashtra_political_crisis ↩︎

  18. https://timesofindia.indiatimes.com/india/devendra-fadnavis-back-as-cm-ajit-deputy-cm-sena-ncp-congress-rush-to-sc/articleshow/72204326.cms ↩︎

  19. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/bjp-forms-government-in-maharashtra/articleshow/72193273.cms?utm_source=contentofinterest&utm_medium=text&utm_campaign=cppst ↩

  20. https://en.m.wikipedia.org/wiki/2022_Maharashtra_political_crisis ↩︎

Related Pages

No related pages found.