शेवटचे अपडेट: 15 सप्टेंबर 2024

ITO बॅरेज: एकूण 22 पैकी 5 गेट अडवले

=> 23% पाणी अडवणूक
=> ३.५८ लाख क्युसेक पाण्यापैकी २३% ^[१]
=> दिल्लीत 81260 क्युसेक नको असलेले पाणी अडवले जात आहे
=> दिल्लीत पूर ^[२]

हरियाणा सरकारची तथ्य शोध समिती: ^[३]

-- दिल्लीतील आयटीओ गेट ब्लॉकेजसाठी हरियाणा पाटबंधारे विभागाच्या निष्काळजीपणाबद्दल दोष
-- मुख्य अभियंता आणि संबंधित एसई, एक्सईएन आणि एसडीओ यांना निलंबित करण्याचे आदेश

¶ दिल्ली पूर 2023 ^{[4] [5]}

• आयटीओ बॅरेजचे 5 दरवाजे बंद करण्यात आले होते , कारण सरकारने योग्य प्रकारे देखभाल केली नाही. हरियाणाचा
• दिल्लीचे मंत्री सौरभ भारद्वाज यांना दिल्ली पूर 2023 च्या पाहणी दरम्यान हे आढळले
• यामुळे आयटीओ नाल्यावरील रेग्युलेटरचेही नुकसान झाले, परिणामी यमुनेचे पुराचे पाणीही नाल्यांमधून शहरात शिरले.

¶ दिल्लीतील यमुना ^[६]

यमुना नदी पल्ला गावाजवळून दिल्लीत प्रवेश करते आणि दिल्लीत ४८ किमी वाहत जाते

यापैकी यमुना साधारणपणे अबाधित वाहते. 22 किमी, वजिराबाद बॅरेजवर थांबले आहे. हा नदीचा वरचा भाग असून या पट्ट्यात नदीतून अधिकृत पाणी उपसा होत नाही

¶ दिल्लीतील यमुना बॅरेज ^[६:१]

दिल्लीत यमुनेवर 3 बॅरेजेस आहेत

1. ITO बॅरेज (याला यमुना बॅरेज देखील म्हणतात) ^[७]

• आयटीओ जवळ दिल्ली येथे स्थित आहे
• शासनाने देखभाल केली आहे. हरियाणाचा
• प्रत्येकी 18.3 मीटरच्या 22 स्पिलवे बे आणि प्रत्येकी 8.38 मीटरच्या 10 अंडर-स्लुइस बेसह 552 मीटर लांब
• सरकार दिल्लीने यापूर्वीही सरकारला विनंती केली आहे. हरियाणाच्या या आयटीओ बॅरेजचा ताबा घेण्यास ते नाकारण्यात आले[8]

2. वजिराबाद बॅरेज ^[8]

• शासनाने देखभाल केली आहे. दिल्लीचे
• दिल्ली येथे स्थित आहे
• 17.5 मीटरच्या 17 स्पिलवे बे आणि उजव्या बाजूला प्रत्येकी 8 मीटरच्या 12 अंडर-स्लुइससह 454 मीटर लांब
• दिल्लीत उन्हाळी हंगामात वजिराबाद बॅरेजमधून पाण्याचा विसर्ग फारच कमी असतो.
• परिणामी वजिराबाद तलावातील पाणी शेजारील जलशुद्धीकरण केंद्रांकडे (WTPs) प्रक्रियेसाठी वळवले जाते.

3. ओखला बॅरेज ^[9]

• दिल्ली येथे स्थित आहे
• उत्तर प्रदेश सरकारने देखभाल केली
• 552.09 मीटर लांब, 494.1 मीटरच्या स्वच्छ जलमार्गासह
  • प्रत्येकी 18.3 मीटरच्या 22 स्पिलवे बे आणि 5 अंडर-स्लुइस बे आहेत
• आग्रा कालवा उत्तर प्रदेशातील शेतांना सिंचनासाठी असलेल्या बॅरेजच्या उजव्या बाजूने निघून गेला आहे.
• हरियाणा राज्याच्या शेतात सिंचनासाठी असलेल्या बॅरेजमधून गुडगाव कालवाही निघतो.

संदर्भ :

---

1. https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/its-not-just-haryana-heres-why-delhi-is-flooded-despite-little-rain-in-4-days/articleshow/101741441.cms? कडून=mdr ↩︎

2. https://twitter.com/ndtvindia/status/1679854203890540544 ↩︎

3. https://www.bhaskar.com/amp/local/haryana/news/haryana-cm-manohar-lal-delhi-cm-arvind-kejriwal-yamuna-flood-controversy-yamuna-ito-barrage-chief-engineer- निलंबित-131662181. html ↩︎

4. https://timesofindia.indiatimes.com/videos/city/delhi/gates-of-ito-barrage-jammed-saurabh-bharadwaj-on-flood-situation-in-delhi/videoshow/101737807.cms ↩︎

5. https://www.deccanherald.com/national/national-politics/aaps-saurabh-bharadwaj-attacks-bjp-over-ito-barrage-maintenance-issue-1237604.html ↩︎

6. https://www.researchgate.net/figure/Map-showing-geographic-expanse-of-River-Yamuna-and-its-floodplain-along-with-river_fig4_308180160 ↩︎ ↩︎

7. https://en.wikipedia.org/wiki/ITO_barrage ↩︎

8. https://en.wikipedia.org/wiki/Wazirabad_barrage ↩︎

9. https://en.wikipedia.org/wiki/Okhla_barrage ↩︎