ଶେଷ ଅଦ୍ୟତନ: 17 ଅକ୍ଟୋବର 2024 |

"ଯେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ପ୍ରକୃତ ସମୟ ଭିତ୍ତିରେ ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସ ଖୋଜୁ ନାହୁଁ, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିପାରିବୁ ନାହିଁ" - ଅରବିନ୍ଦ କେଜ୍ରିୱାଲ ^[1]

30 ଜାନୁୟାରୀ 2023 : ଅରବିନ୍ଦ କେଜ୍ରିୱାଲ ଏକ ଗୁରୁତ୍ scientific ପୂର୍ଣ୍ଣ ବ scientific ଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ପ୍ରକୃତ ସମୟରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ, ରେକର୍ଡ, ଅଂଶୀଦାର ଏବଂ ପୂର୍ବାନୁମାନ କରିବା ପାଇଁ ସୁପରସାଇଟ୍, ମୋବାଇଲ୍ ୱାନ୍ ଏବଂ ରାସମାନ ଡଟ୍ କମ୍ ୱେବସାଇଟ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ କରି ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ ^[2]

ବଜେଟ୍ 2023-24 : ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ରିଅଲ୍ ଟାଇମ୍ ପ୍ରଦୂଷଣ ଡାଟା ଲ୍ୟାବ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯିବ ^|

ବାସ୍ତବ ସମୟରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସ ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ଦିଲ୍ଲୀ ପ୍ରଥମ ସହର ହୋଇପାରିଛି ^[4]

ଆଇଆଇଟି କାନପୁର, ଆଇଆଇଟି ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଶକ୍ତି ଏବଂ ସମ୍ବଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (TERI) ସମେତ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଚାଲିଛି ^{[1: 1]}

ବିଜେପି ଦ୍ Another ାରା ଆଉ ଏକ ଅବରୋଧ : ଦିଲ୍ଲୀ AAP ମିନିଟରଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ବିନା ବିଜେପି ନିଯୁକ୍ତ LG ଙ୍କ ପ୍ରଭାବରେ ଅକ୍ଟୋବର 2023 ଠାରୁ ଏହି ରିସଚ ଲ୍ୟାବକୁ ବନ୍ଦ କରିଦିଆଯାଇଛି ^{[3: 1]}

¶ ¶ ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ସଂଘର୍ଷ |

ସିଏମ୍ କେଜ୍ରିୱାଲଙ୍କ ଶବ୍ଦରେ, “ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ (ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସ ବୁ understand ିବା ପାଇଁ), ଆମେ ଏକ-ବିଶ୍ଳେଷଣ ଭାବରେ କରାଯାଇଥିବା ଅଧ୍ୟୟନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିଥିଲୁ। ଏହିପରି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସହିତ ସମସ୍ୟାଟି ହେଲା ଯେ ଆମେ ସୀମିତ ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାର କରି ନୀତିଗୁଡିକୁ ଫ୍ରେମ୍ କରୁଛୁ ^{[1: 2]}

ଏହାପୂର୍ବରୁ, ଦିଲ୍ଲୀ ଏହି ଧାରଣା ସହିତ ତିନିଥର ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥିଲା କିନ୍ତୁ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଫଳାଫଳ ସହିତ ବାହାରିଲା ^{[2: 1]}

• ପ୍ରଥମ ଉତ୍ସ ବଣ୍ଟନ ଅଧ୍ୟୟନ 2016-17 ରେ ଆଇଆଇଟି-କାନପୁର ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିଲା ^{[2: 2]}
• ତା’ପରେ 2017-18 ରେ ଶକ୍ତି ସମ୍ବଳ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (TERI) ଦ୍ୱାରା ^{[2: 3]}
• ଏହା ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର 2019 ରେ ୱାଶିଂଟନ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ତଥାପି, 2020 ରେ ଏହାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରାଯାଇଥିଲା, ସରକାର କହିଥିଲେ ଯେ ଅଧ୍ୟୟନ “ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ” ^{[2: 4]}

¶ ¶ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱୟନ - ପ୍ରକୃତ ସମୟ ଉତ୍ସ ବଣ୍ଟନ ଅଧ୍ୟୟନ |

• ପ୍ରକଳ୍ପ ହେଉଛି ପ୍ରକୃତ ସମୟରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା, ରେକର୍ଡ କରିବା ଏବଂ ଅଂଶୀଦାର କରିବା ଏବଂ ପରେ ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତରକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ତଥ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରିବା ^{[2: 5]}
• ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତାର ସାପ୍ତାହିକ, ମାସିକ ଏବଂ al ତୁକାଳୀନ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ହେବ ^{[4: 1]}

ଏକ ସୁପରସାଇଟ |

• ଏହି ସାଇଟରେ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଏୟାର ଆନାଲିଜର୍ ଅଛି ଏବଂ ସାରଭୋଦୟା ବାଲ ଭିଦାଲାୟା ପରିସରରେ ଦିଲ୍ଲୀର ରାଉସ୍ ଆଭେନ୍ୟୁରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି ^[5]

ମୋବାଇଲ୍ ୱାନ୍ |

• ଯେକ any ଣସି ସୁଦୂର ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରକୃତ ସମୟ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପାଇଁ ସୁପରସାଇଟ ପରି ଏକ ସେଟଅପ୍ ମଧ୍ୟ ଏକ ଭ୍ୟାନ୍ ମଧ୍ୟରେ ନକଲ କରାଯାଇଥାଏ ^{[5: 1]}
• ରିଅଲ-ଟାଇମରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଦୂଷଣ ଉତ୍ସର ଅବଦାନ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀର 13 ଟି ହଟସ୍ପଟରେ ମୋବାଇଲ୍ ଏୟାର କ୍ୱାଲିଟି ମନିଟରିଂ ଭ୍ୟାନ୍ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି ^[6]

R-AASMAN ପୋର୍ଟାଲ୍ |

• ଦିଲ୍ଲୀ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୋର୍ଡ RAASMAN.com ଚଲାଇଥାଏ ଯାହା ପ୍ରକୃତ ସମୟ ଉତ୍ସ ବଣ୍ଟନ ତଥ୍ୟ ସହିତ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ |

26-27 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2023 ତଥ୍ୟ |

¶ ଫଳାଫଳ ^[7]

ଦିଲ୍ଲୀର ମୋଟ ପ୍ରଦୂଷଣ ବିଷୟରେ ସିଏମ କେଜ୍ରିୱାଲ କହିଛନ୍ତି
- ବାହ୍ୟ ଉତ୍ସଗୁଡିକ 35% ସୃଷ୍ଟି କରିଛି |
- ବାୟୋମାସ୍ ଜଳିବା 26% ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା |
- ଯାନଗୁଡିକ 35% ପାଇଁ ଦାୟୀ ଥିଲା |

ସନ୍ଦର୍ଭ :

---

1. https://www.thehindu.com/news/cities/Delhi/kejriwal-launches-website-showing-real-time-data-on-sources-of-air-pollution/article66451275.ece/amp/ ↩︎ ↩︎ ↩︎

2. https://www.hindustantimes.com/cities/delhi-news/kejriwal-unveils-study-devices-to-help-combat-air-pollution-in-delhi-101675104001475.html ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

3. https://www.hindustantimes.com/cities/delhi-news/pollution-body-halted-key-study-says-delhi-govt-101698259434696.html ↩︎ ↩︎

4. https://www.thestatesman.com/cities/delhi/delhi-govt-speeds-project-real-time-source-apportionment-system-1503073722.html ↩︎ ↩︎

5. https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/delhi-government-to-launch-mechanism-to-collect-real-time-pollution-data/articleshow/97424076.cms?from=mdr ↩︎ ↩︎ ↩︎

6. https://www.outlookindia.com/national/real-time-pollution-data-lab-to-come-up-in-every-district-in-delhi-news-272183 ↩︎

7. https://www.indiatoday.in/cities/delhi/story/delhi-cm-arvind-kejriwal-inaugurats-real-time-source-apportionment-tackle-pollution-2328454-2023-01-31 ↩︎