ଶେଷ ଅଦ୍ୟତନ: 6 ନଭେମ୍ବର 2024

ଜାପାନ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଯୋଗ ଏଜେନ୍ସି (JICA) ସହିତ ସବୁଜ ପ୍ରକଳ୍ପ 2024 ^[1]

- 2030 ସୁଦ୍ଧା ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣକୁ 7.5% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି |
- ମୋଟ ମୂଲ୍ୟ 792.88 କୋଟି ଟଙ୍କା ହେବ
- FY 2025-26 ରୁ 5 ବର୍ଷ ପାଇଁ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ |

ବମ୍ପର ବୃକ୍ଷରୋପଣ |

2023-24 : AAP ସରକାରୀ ଦ୍ ² ାରା ସମୁଦାୟ 1.2 କୋଟି ଉଦ୍ଭିଦ ଲଗାଯାଇଥିଲା |
2024-25 : 3 କୋଟି ପ୍ଲାଣ୍ଟର ଟାର୍ଗେଟ୍ AAP ସରକାରୀ ଦ୍ set ାରା ସ୍ଥିର ହୋଇଛି ^{[2: 1]}

2021 : ପଞ୍ଜାବରେ 'ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣ' 2019 ତୁଳନାରେ 2 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ହ୍ରାସ ପାଇ ମାତ୍ର 3.67% କ୍ଷେତ୍ର ^[3]
- କଂଗ୍ରେସ, ବିଜେପି ଏବଂ ଅକାଲୀ ସରକାର ଏହାର ଉନ୍ନତି କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ବଦଳରେ ଏହାକୁ ଦୁର୍ନୀତି କାରବାରରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ
- ପରେ ଫରେଷ୍ଟ ସ୍କାମର ବିବରଣୀ |

ଗୁରୁବାଣୀରୁ 'ପବନ ଗୁରୁ, ପାନି ପିଟା, ମାତା ଧରତ ମହାତ୍' |

ମହାନ ଗୁରୁମାନେ ଶିକ୍ଷକ (ପବନ) କୁ ଶିକ୍ଷକ, ଜଳ (ପାନି) ପିତା ଏବଂ ଜମି (ଧରତ) ସହିତ ମା ସହିତ ସମାନ କରିଛନ୍ତି |

¶ ¶ ନୂତନ ଗଛ - ପଞ୍ଜାବ ପଦକ୍ଷେପ |

ନାନକ ବାଗିଚି ^[4]

2023-24 : 105 ବନ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ନାନକ ବାଗିଚିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଛି ^|

• ଏହା ଜାପାନୀ ମିୟାୱାକି ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଧାରଣା (ପରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ)
• ସହରାଞ୍ଚଳରେ 200 ରୁ 300-ବର୍ଗ-ୟାର୍ଡ ପ୍ଲଟରେ ~ 500 ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଏ |
• ସେମାନେ ଅମ୍ଳଜାନ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି, ଏହିପରି ସହରଗୁଡିକର ସବୁଜ ଫୁସଫୁସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି |
• ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ବାଗିଚିମାନେ ଭୂତଳ ଜଳ ରିଚାର୍ଜରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ରାଜ୍ୟର ସାମଗ୍ରିକ ମୃତ୍ତିକାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିବ
• ଏହି ବାଗିଚିସ୍ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଜୀଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି, ଯିଏ ତାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ବାୟୁ, ଜଳ, ଜ odi ବ ବିବିଧତା ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ |

ପାଭିଟର୍ ୱାନ୍ ^{[4: 1]}

2023-24 : 25 ପାଭିଟର୍ ୱାନ୍ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଛି ^{[5: 1]}

• ~ 400 ଚାରା 1-2.5 ଏକର ଜମିରେ ରୋପଣ କରାଯାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ମିନି ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି |

ପଞ୍ଜାବ ହରିଭାଲୀ ଲେହର ^{[୨: ୨]}

ଲକ୍ଷ୍ୟ : ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଟ୍ୟୁବୱେଲ ପାଇଁ ଟ୍ୟୁବୱେଲରେ ପ୍ରତି 4 ଟି ଚାରା ରୋପଣ କରିବା |

- 3.95 ଲକ୍ଷ ଟ୍ୟୁବ୍ କୂଅ ପୂର୍ବରୁ ଆବୃତ ହୋଇଛି |

• ପଞ୍ଜାବରେ ମୋଟ 14.01 ଲକ୍ଷ ଟ୍ୟୁବ୍ କୂଅ |
• ଏହି ଅଭିଯାନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାରେ କୃଷକମାନେ ଏକ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ |

¶ ¶ କ୍ଷତିପୂରଣ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ^[6]

• କ୍ଷତିପୂରଣ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ହେଉଛି ଜଙ୍ଗଲ ଜମିକୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବା ପାଇଁ ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା |

¶ To ପୂର୍ବ ସରକାର (କଂଗ୍ରେସ, ବିଜେପି ଏବଂ ଅକାଲିସ୍) ଦୋଷ ଦେବାକୁ

ବିଫଳ 'ସବୁଜ ପଞ୍ଜାବ ମିଶନ୍' (ଜିପିଏମ୍)

2012-17 : ~ କେବଳ 5 କୋଟି (25 କୋଟିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ) ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଇଥିଲା ଅର୍ଥାତ୍ ଜିପିଏମ୍ ର ପ୍ରଥମ 5 ବର୍ଷ କେବଳ 25-30% ବଞ୍ଚିବାର ହାର ^[7]

• 2012 ରେ, ଅକାଳୀ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ପଞ୍ଜାବ ଏହାର ଜଙ୍ଗଲ ଆବୃତ୍ତିକୁ 15% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ମିଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ^{[7: 1]}
• ଏହି ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ 1900 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ 2020 ସୁଦ୍ଧା 40 କୋଟି ଗଛର ଚାରା ରୋପଣ କରାଯିବ ବୋଲି ଧାରଣା ଦିଆଯାଇଥିଲା ^{[7: 2]}

ଗଛ କାଟିବା |

• 2010-20 : ବିଭିନ୍ନ ବିକାଶମୂଳକ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ପଞ୍ଜାବର 5 ଟି ଜଙ୍ଗଲ ଜୋନ୍ରେ ପ୍ରାୟ 8-9 ଲକ୍ଷ ଗଛ କୁରା ax ଼ି କରାଯାଇଛି |
  - ଏହା ବ୍ୟତୀତ 2013-14 ରେ ~ 2 ଲକ୍ଷ ଗଛ, 2014-15 ରେ 2.12 ଲକ୍ଷ ଗଛ କଟାଯାଇଥିଲା ଏବଂ 2010-11 ରେ 1.50 ଲକ୍ଷ ଗଛ କଟାଯାଇଥିଲା |

¶ କଂଗ୍ରେସ ଦ୍ୱାରା ଜଙ୍ଗଲ ସ୍କାମ |

ଜଙ୍ଗଲ ଜାଲିଆତି ଅଭିଯୋଗରେ କଂଗ୍ରେସର ପୂର୍ବତନ ପଞ୍ଜାବ କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ସାଧୁ ସିଂ ଧରମସୋଟ ଜେଲରେ ଅଛନ୍ତି ^।

• ଚାର୍ଜସିଟରେ ପଞ୍ଜାବ ଭିଜିଲାନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ଧରାମସୋଟଙ୍କୁ “ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖ ir ର ଗଛ କାଟିବା ପାଇଁ 500 ଟଙ୍କା ମିଳିଛି ^{[8: 1]}
• ଅଧିକାରୀଙ୍କ ହସ୍ତାନ୍ତର ପାଇଁ ଧରମସୋଟ 10 ଲକ୍ଷରୁ 20 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ଲାଞ୍ଚ ନେବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ^{[8: 2]}

¶ ¶ ଜଙ୍ଗଲ ସ୍ଥିତି: ଭାରତ ରାଜ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲ ରିପୋର୍ଟ (ISFR) 2021 ^{[3: 2]}

ପଞ୍ଜାବରେ ଅତିକମରେ 15% ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ବୃକ୍ଷର ଆବରଣ ଅଧୀନରେ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ କାରଣ ଏଠାରେ 84% ଜମି କୃଷି ଏବଂ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ଅଧୀନରେ ଅଛି |

2019 ରେ ସମୁଦାୟ 50,362 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଭ ograph ଗୋଳିକ କ୍ଷେତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଫରେଷ୍ଟ କଭର୍ ⁺ 1,847 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରରୁ 1,849 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରକୁ ହ୍ରାସ ପାଇଛି |

• 11 ବର୍ଗ କିମିରେ “ବହୁତ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ”,
• 793 ବର୍ଗ କିମିରେ "ମଧ୍ୟମ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ" |
• “ଖୋଲା ଜଙ୍ଗଲ” ହେଉଛି 1,043 ବର୍ଗ କି.ମି.

ସମୁଦାୟ ରେକର୍ଡ ହୋଇଥିବା ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷେତ୍ର ^* 3,084 ବର୍ଗ କିମି ଯାହା ଭ ograph ଗୋଳିକ କ୍ଷେତ୍ରର 6.12% ଅଟେ |

• 44 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରର ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ (RF) |
• 1,137 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟରର ସଂରକ୍ଷିତ ଜଙ୍ଗଲ (PF) |
• 1,903 ବର୍ଗ କି.ମି.

<sub>* 'ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷେତ୍ର' ସରକାରୀ ରେକର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ ଜମିର ଆଇନଗତ ସ୍ଥିତିକୁ ସୂଚିତ କରେ |
+ 'ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣ' ଯେକ any ଣସି ଜମି ଉପରେ ଗଛର ଉପସ୍ଥିତି ସୂଚାଇଥାଏ |</sub>

¶ ¶ ମିୟାୱାକି ବନ କ techni ଶଳ ^[9]

• ମିଆୱାକି ଦେଶୀ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ, ଏକ ଆଧୁନିକ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ପଦ୍ଧତି, 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 100 ବର୍ଷ ସହ ସମାନ ସ୍ୱଦେଶୀ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି |
• ପ୍ରତିଯୋଗିତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ବିହନ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଏବଂ ମୃତ୍ତିକାର ଆର୍ଦ୍ରତା ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ଏବଂ ତୃଣକ ବୃଦ୍ଧିକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ମଲଚ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ |
• ଏହି ପଦ୍ଧତି ବିଭିନ୍ନ ଭ ograph ଗୋଳିକ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରାରେ ସକରାତ୍ମକ ଫଳାଫଳ ଦେଖାଇଛି |
• ଏକ ଘରୋଇ ପଛପଟ, ସର୍ବସାଧାରଣ ଖୋଲା ସ୍ଥାନ, ଶିକ୍ଷାଗତ କ୍ୟାମ୍ପସ, ସର୍ବସାଧାରଣ ପାର୍କରେ ଏପରି ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ |

ସନ୍ଦର୍ଭ :

---

1. https://www.bhaskar.com/local/punjab/news/punjab-forest-area-increase-hel-japanese-agency-update-punjab-government-planning-133912432.html ↩︎

2. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=187623 ↩︎ ↩︎ ↩︎

3. https://timesofindia.indiatimes.com/city/chandigarh/punjabs-green-cover-down-to-mere-3-67/articleshow/88886833.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎

4. https://www.newindianexpress.com/good-news/2023/Jun/11/mini-forests-act-as-green-lungs-2583796.html ↩︎ ↩︎

5. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=186775 ↩︎ ↩︎

6. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/punjab-witnesses-increase-in-compensatory-afforestation-642326 ↩︎

7. https://indianexpress.com/article/explained/why-is-punjabs-ambitive-green-scheme-not-ripe-for-picking-5839832/ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

8. https://theprint.in/india/ed-arrests-former-punjab-minister-sadhu-singh-dharamsot-in-forest-scam-case/1925394/ ↩︎ ↩︎ ↩︎

9. https://www.tribuneindia.com/news/amritsar/miyawaki-forest-to-come-up-in-amritsar-592038 ↩︎