ସବୁଜ ପଞ୍ଜାବ: AAP ଦ୍ୱାରା କ୍ରମାଗତ କାର୍ଯ୍ୟ ସକରାତ୍ମକ ଫଳାଫଳକୁ ନେଇଥାଏ |

ଶେଷ ଅଦ୍ୟତନ: 01 ଜାନୁଆରୀ 2025

ବମ୍ପର ବୃକ୍ଷରୋପଣ |
2023-24 : AAP ସରକାରୀ ଦ୍ 1 ାରା ସମୁଦାୟ 1.2 କୋଟି ଉଦ୍ଭିଦ ଲଗାଯାଇଥିଲା ^|
2024-25 : 3 କୋଟି ପ୍ଲାଣ୍ଟର ଟାର୍ଗେଟ୍ AAP ସରକାର ଦ୍ set ାରା ସ୍ଥିର ହୋଇଛି ^{[1: 1]}

GoI ଦ୍ Forest ାରା ଜଙ୍ଗଲ ସର୍ବେକ୍ଷଣ : 2021 ତୁଳନାରେ 2023 ରେ 177.22 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ବୃକ୍ଷ ଆବରଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା ^[2]
2023: 1,465.15 ବର୍ଗ କି.ମି.
2021: 1,297.93 ବର୍ଗ କି.ମି.

ଅଣ ଜଙ୍ଗଲ ସରକାର ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ବୃକ୍ଷ ସଂରକ୍ଷଣ ନୀତି 2024 |
- ଅଣ ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ସରକାରୀ ଜମିରେ ଥିବା ଗଛଗୁଡ଼ିକୁ ବେଆଇନ କାଟିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟ କ୍ୟାବିନେଟ ଦ୍ୱାରା ପାସ କରାଯାଇଛି |
ଜାପାନ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଯୋଗ ଏଜେନ୍ସି (JICA) ସହିତ ସବୁଜ ପ୍ରକଳ୍ପ 2024 ^[3]
- 2030 ସୁଦ୍ଧା ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣକୁ 7.5% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି |
- ମୋଟ ମୂଲ୍ୟ 792.88 କୋଟି ଟଙ୍କା ହେବ
- FY 2025-26 ରୁ 5 ବର୍ଷ ପାଇଁ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ |

2021 : ପଞ୍ଜାବରେ 'ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣ' 2 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ହ୍ରାସ ପାଇ 2019 ତୁଳନାରେ ମାତ୍ର 3.67% କ୍ଷେତ୍ର ^[4]
- କଂଗ୍ରେସ, ବିଜେପି ଏବଂ ଅକାଲୀ ସରକାର ଏହାର ଉନ୍ନତି କରିବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ବଦଳରେ ଏହାକୁ ଦୁର୍ନୀତି କାରବାରରେ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ
- ପରେ ଫରେଷ୍ଟ ସ୍କାମର ବିବରଣୀ |

ଗୁରୁବାଣୀରୁ 'ପବନ ଗୁରୁ, ପାନି ପିଟା, ମାତା ଧରତ ମହାତ୍' |
ମହାନ ଗୁରୁମାନେ ଶିକ୍ଷକ (ପବନ) କୁ ଶିକ୍ଷକ, ଜଳ (ପାନି) ପିତା ଏବଂ ଜମି (ଧରତ) ସହିତ ମା ସହିତ ସମାନ କରିଛନ୍ତି |

¶ ¶ ଜଙ୍ଗଲ ସ୍ଥିତି

ସମୁଦାୟ ଭ ograph ଗୋଳିକ କ୍ଷେତ୍ର: 50,362 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ^{[4: 1]}
ପଞ୍ଜାବରେ ଅତି କମରେ 15% ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ ବୃକ୍ଷର ଆବରଣରେ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ କାରଣ 84% ଜମି ଏଠାରେ କୃଷି ଏବଂ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ଅଧୀନରେ ଅଛି ^{[4: 2]}

'ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷେତ୍ର' : ସରକାରୀ ରେକର୍ଡ ଅନୁଯାୟୀ ଜମିର ଆଇନଗତ ସ୍ଥିତିକୁ ସୂଚିତ କରେ |

ବର୍ଷ	ଜଙ୍ଗଲ କ୍ଷେତ୍ର	ପ୍ରକୃତ କ୍ଷେତ୍ର \|
2012	6.1% ^[5]	-
2019	6.87% ^{[5: 1]}	-
2021	6.12% ^{[4: 3]}	3,084 ବର୍ଗ କିମି ^{[4: 4]}
2023	6.12% ^{[2: 1]}	3,084 ବର୍ଗ କିମି ^{[2: 2]}

'ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣ' : ଯେକ any ଣସି ଜମି ଉପରେ ଗଛର ଉପସ୍ଥିତି ସୂଚାଏ |

ବର୍ଷ	ଜଙ୍ଗଲ ଆବରଣ \|	ପ୍ରକୃତ କ୍ଷେତ୍ର \|
2019	3.67% ^{[5: 2]}	84 1,849 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ^{[4: 5]}
2021	3.67% ^{[4: 6]}	1,846.54 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ^{[2: 3]}
2023	3.67% ^{[2: 4]}	1,846.09 ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ^{[2: 5]}

¶ ¶ ନୂତନ ଗଛ - ପଞ୍ଜାବ ପଦକ୍ଷେପ |

ନାନକ ବାଗିଚି ^[6]

2023-24 : 105 ବନ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ନାନକ ବାଗିଚିସ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଛି ^|
2024: 268 ପାଭିଟର୍ ୱାନ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଲା ^|

ଏହା ଜାପାନୀ ମିୟାୱାକି ଜଙ୍ଗଲ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏକ ଧାରଣା (ପରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ)
ସହରାଞ୍ଚଳରେ 200 ରୁ 300-ବର୍ଗ-ୟାର୍ଡ ପ୍ଲଟରେ ~ 500 ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଏ |
ସେମାନେ ଅମ୍ଳଜାନ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି, ଏହିପରି ସହରଗୁଡିକର ସବୁଜ ଫୁସଫୁସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି |
ପରିବେଶ ପ୍ରଦୂଷଣକୁ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ବାଗିଚିମାନେ ଭୂତଳ ଜଳ ରିଚାର୍ଜରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ରାଜ୍ୟର ମୃତ୍ତିକାର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିବ
ଏହି ବାଗିଚିସ୍ ଗୁରୁ ନାନକ ଦେବ ଜୀଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି, ଯିଏ ତାଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ବାୟୁ, ଜଳ, ଜ odi ବ ବିବିଧତା ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ |

ପାଭିଟର୍ ୱାନ୍ ^{[6: 1]}

2023-24 : 25 ପାଭିଟର୍ ୱାନ୍ ଜଙ୍ଗଲ ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଛି ^{[7: 1]}
2024: 46 ପାଭିଟର୍ ୱାନ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହେଲା ^{[8: 1]}

~ 400 ଚାରା 1-2.5 ଏକର ଜମିରେ ରୋପଣ କରାଯାଏ ଅର୍ଥାତ୍ ମିନି ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି |

ପଞ୍ଜାବ ହରିଭାଲୀ ଲେହର ^{[୧: ୨]}

ଲକ୍ଷ୍ୟ : ରାଜ୍ୟର ସମସ୍ତ ଟ୍ୟୁବୱେଲ ପାଇଁ ଟ୍ୟୁବୱେଲ ପ୍ରତି ସର୍ବନିମ୍ନ 4 ଟି ଚାରା ରୋପଣ କରିବା |
- ଜୁଲାଇ 2024 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ 3.95 ଲକ୍ଷ ଟ୍ୟୁବ୍ କୂଅ ଆବୃତ ହୋଇସାରିଛି |
- 2024 ରେ ଟ୍ୟୁବୱେଲରେ 28.99 ଲକ୍ଷ ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଇଛି ^{[8: 2]}

ପଞ୍ଜାବରେ ମୋଟ 14.01 ଲକ୍ଷ ଟ୍ୟୁବ୍ କୂଅ |
ଏହି ଅଭିଯାନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାରେ କୃଷକମାନେ ଏକ ସକ୍ରିୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ |

¶ ¶ କ୍ଷତିପୂରଣ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ^[9]

ଜଙ୍ଗଲ ନଥିବା ଜଙ୍ଗଲ ଜମିକୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବା ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା |

ବର୍ଷ	କ୍ଷତିପୂରଣ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ଅନ୍ତର୍ଗତ କ୍ଷେତ୍ର \|
2020-21	311.978 ହେକ୍ଟର \|
2021-22	644.995 ହେକ୍ଟର \|
2022-23	800.383 ହେକ୍ଟର \|
2023-24	940.384 ହେକ୍ଟର \|

¶ To ପୂର୍ବ ସରକାର (କଂଗ୍ରେସ, ବିଜେପି ଏବଂ ଅକାଲିସ୍) ଦୋଷ ଦେବାକୁ

ବିଫଳ 'ସବୁଜ ପଞ୍ଜାବ ମିଶନ୍' (ଜିପିଏମ୍)
2012-17 : ~ କେବଳ 5 କୋଟି (25 କୋଟିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ) ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଇଥିଲା ଅର୍ଥାତ୍ ଜିପିଏମ୍ ର ପ୍ରଥମ 5 ବର୍ଷ କେବଳ 25-30% ବଞ୍ଚିବା ହାର ସହିତ ^{[5: 3]}

2012 ରେ, ଅକାଳୀ ସରକାରଙ୍କ ଅଧୀନରେ ପଞ୍ଜାବ ଏହାର ଜଙ୍ଗଲ ଆବୃତ୍ତିକୁ 15% କୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ମିଶନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ^{[5: 4]}
ଏହି ଯୋଜନା ଅନୁଯାୟୀ 2020 ସୁଦ୍ଧା 1900 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟରେ 40 କୋଟି ଗଛ ଚାରା ରୋପଣ କରାଯିବ ବୋଲି ଧାରଣା ଦିଆଯାଇଥିଲା ^{[5: 5]}

ଗଛ କାଟିବା |

2010-20 : ବିଭିନ୍ନ ବିକାଶମୂଳକ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ପଞ୍ଜାବର 5 ଟି ଜଙ୍ଗଲ ଜୋନ୍ରେ ପ୍ରାୟ 8-9 ଲକ୍ଷ ଗଛ କୁରା ax ଼ି କରାଯାଇଛି |
- ଏହା ବ୍ୟତୀତ 2013-14 ରେ ~ 2 ଲକ୍ଷ ଗଛ କଟାଯାଇଥିଲା, 2014-15 ରେ 2.12 ଲକ୍ଷ ଗଛ କଟାଯାଇଥିଲା ଏବଂ 2010-11 ରେ 1.50 ଲକ୍ଷ ଗଛ କଟାଯାଇଥିଲା |

¶ କଂଗ୍ରେସ ଦ୍ୱାରା ଜଙ୍ଗଲ ସ୍କାମ |

ଜଙ୍ଗଲ ଘୋଟାଲା ଅଭିଯୋଗରେ କଂଗ୍ରେସର ପୂର୍ବତନ ପଞ୍ଜାବ କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀ ସାଧୁ ସିଂ ଧରାମସୋଟ ଜେଲରେ ଅଛନ୍ତି ^।

ଚାର୍ଜସିଟରେ ପଞ୍ଜାବ ଭିଜିଲାନ ଦାବି କରିଛି ଯେ ଧରାମସୋଟଙ୍କୁ “ପ୍ରତ୍ୟେକ ଖ ir ର ଗଛ କାଟିବା ପାଇଁ 500 ଟଙ୍କା ମିଳିଛି ^{[10: 1]}
ଅଧିକାରୀଙ୍କ ହସ୍ତାନ୍ତର ପାଇଁ ଧରାମସୋଟ 10 ଲକ୍ଷରୁ 20 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ଲାଞ୍ଚ ନେବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଣାଳୀ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ^{[10: 2]}

¶ ¶ ମିୟାୱାକି ଜଙ୍ଗଲ କ que ଶଳ ^[11]

ମିଆୱାକି ଦେଶୀ ଘନ ଜଙ୍ଗଲ, ଏକ ଆଧୁନିକ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ପଦ୍ଧତି, 10 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 100 ବର୍ଷ ସହ ସମାନ ସ୍ୱଦେଶୀ ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି |
ପ୍ରତିଯୋଗିତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ବିହନ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଏବଂ ମୃତ୍ତିକାର ଆର୍ଦ୍ରତା ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ଏବଂ ତୃଣକ ବୃଦ୍ଧିକୁ ଦମନ କରିବା ପାଇଁ ମଲଚ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ |
ଏହି ପଦ୍ଧତି ବିଭିନ୍ନ ଭ ograph ଗୋଳିକ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରାରେ ସକରାତ୍ମକ ଫଳାଫଳ ଦେଖାଇଛି |
ଏକ ଘରୋଇ ପଛପଟ, ସର୍ବସାଧାରଣ ଖୋଲା ସ୍ଥାନ, ଶିକ୍ଷାଗତ କ୍ୟାମ୍ପସ, ସର୍ବସାଧାରଣ ପାର୍କରେ ଏପରି ଜଙ୍ଗଲ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ |

ସନ୍ଦର୍ଭ :