ਮਿਸ਼ਨ ਸਮਰਾਥ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ

ਆਖਰੀ ਅਪਡੇਟ: 28 ਦਸੰਬਰ 2024

ਲਾਂਚ : 1 ਦਸੰਬਰ 2023 [1]
ਉਦੇਸ਼ : ਸਾਖਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਖਿਆ ਦੇ ਸੰਕਲਪਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨਾ [2]
ਟੀਚਾ : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੇਡ 3-8 ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ

ਬੇਸਲਾਈਨ ਸਰਵੇਖਣ 2023 (ਕਲਾਸ 3 ਤੋਂ 8) [1:1]

ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਖੁਲਾਸੇ :
-- ਪੰਜਾਬੀ : ਸਿਰਫ਼ 47% ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ , 21% ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪੈਰੇ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ, 17% ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ, 9% ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਬਦ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ, 9% ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ 6% ਸਿਰਫ਼ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।
-- ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ : ਸਿਰਫ਼ 25% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹਨ
-- ਗਣਿਤ : 39% ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਭਾਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ , 31% ਘਟਾਓ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ, 18% 11 ਤੋਂ 19 ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ ਅਤੇ 8% 1 ਤੋਂ 9 ਤੱਕ ਦੇ ਅੰਕਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ।

ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਸਰਵੇ (ਐਨਏਐਸ), 2021 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਚੋਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

CM ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੁਆਰਾ ਰਿਐਲਿਟੀ ਚੈੱਕ 2022 ਵਿੱਚ 'ਆਪ' ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [1:2]
- ਕੇਂਦਰ ਦੇ NAS ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਚੋਟੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਫਰਜ਼ੀ ਸੀ
- ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰੋਂ ਪੇਂਟ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੰਬਰ 1 ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ
-- ਕੈਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਿਆਰ ਵਿੱਚ ਹੈ

ਉਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤੀ

ਗ੍ਰੇਡ 3-8 ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਬੁਨਿਆਦੀ ਹੁਨਰਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

  1. ਹਰੇਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿੱਖਣ ਪੱਧਰ ਦਾ ਸਹੀ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰੋ [3]
  2. ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਵਰਕਬੁੱਕ, ਅਤੇ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਟੇਲਰ-ਮੇਡ ਅਧਿਐਨ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰੋ [3:1]
  3. ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ [4] ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਡੇਟਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ ਅਤੇ ਇਕੱਤਰ ਕਰੋ
  4. ਲਾਗੂ ਕਰਨ, ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ, ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫੀਡਬੈਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਰੰਤਰ ਸੰਚਾਰ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਓ [4:1]

ਐਗਜ਼ੀਕਿਊਸ਼ਨ [3:2]

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2024-25 ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਨ ਸਮਰਾਥ ਲਈ 10 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ [3:3]

1. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ

  • "ਸਹੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ" (TaRL) ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਪੱਧਰਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
  • ਸਕੂਲ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲਾਂ ਨੂੰ ਕਲਾਸ 3 ਤੋਂ 8 ਤੱਕ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
  • ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ
    • ਪੱਧਰ 1 (ਮੂਲ)
    • ਪੱਧਰ 2 (ਐਡਵਾਂਸਡ)

2. ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮੱਗਰੀ

  • ਨਵੇਂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ 3 ਤੋਂ 8ਵੀਂ ਜਮਾਤਾਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀ, ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਅਧਿਆਪਕ
  • ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਲਈ ਮਾਡਿਊਲ ਅਤੇ ਵਰਕਸ਼ੀਟਾਂ ਸਮੇਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

3. ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲਾਸਾਂ

  • ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲ : ਮਿਸ਼ਨ ਸਮਰਾਥ ਸਕੂਲੀ ਦਿਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 3 ਘੰਟੇ ਵਰਤਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਰੋਜ਼ ਪੰਜਾਬੀ, ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ 1 ਘੰਟਾ।
  • ਮਿਡਲ ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ 6 ਤੋਂ 8 ਤੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪਹਿਲੇ 3 ਪੀਰੀਅਡਾਂ ਦੌਰਾਨ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਬੇਸਲਾਈਨ ਸਰਵੇਖਣ 2023 [1:3]

  • ਇਹ ਇੱਕ ਅਭਿਆਸ ਸੀ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਸੀ
  • ਬੇਸਲਾਈਨ ਸਰਵੇਖਣ ਜੁਲਾਈ 2023 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ
  • ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹ ਇੱਕ ਭੌਤਿਕ ਫਾਰਮੈਟ 'ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ
  • ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਡੇਟਾਬੇਸ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਅਪਲੋਡ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।
  • ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 12,880 ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ, 2,670 ਮਿਡਲ, 1,740 ਹਾਈ ਅਤੇ 1,972 ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਹਨ।

ਹਵਾਲੇ :

  1. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/punjab-govt-school-students-read-punjabi-division-9092745/ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  2. https://www.hindustantimes.com/cities/others/mission-samarth-launched-to-bolster-numeracy-literary-skills-at-punjab-government-schools-101698169186234.html ↩︎

  3. https://news.abplive.com/states/punjab/mission-samarth-paving-the-way-for-a-brighter-future-for-children-1726226 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  4. https://www.centralsquarefoundation.org/blogs/leveraging-institutional-structures-for-enhancing-implementation-fidelity-experience-from-mission-samrath ↩︎ ↩︎