Updated: 10/24/2024
Copy Link

শেষবাৰৰ বাবে আপডেট কৰা তাৰিখ: ১৯ আগষ্ট ২০২৪

ভাৰতৰ পৰা বাৰ্ষিক বাছমতী ধান ৰপ্তানিৰ ৩৫-৪০%ৰ ভিতৰত পঞ্জাবে অৰিহণা যোগায় (৩৬,০০০ কোটি টকাৰ ~৪০ লাখ টন)

প্ৰভাৱ: ২০২৪ চনৰ ছিজন

-- পঞ্জাৱত যোৱা ২ বছৰত বাছমতিৰ তলৰ মাটিকালি ~৩৫.৫% বৃদ্ধি পাই ৬.৭১ লাখ হেক্টৰ হৈছে [1] ।

প্ৰভাৱ: ২০২৩ চনৰ ছিজন

-- পঞ্জাৱত বাছমতিৰ তলৰ মাটিকালি ~২১% বৃদ্ধি পাই ~৬ লাখ হেক্টৰ হয় [2] ।
-- সমগ্ৰ ৰাজ্যতে গড় ক্ৰয় মূল্য ২০২২ চনৰ তুলনাত ~১০০০ টকা বেছি
-- ১০টা কীটনাশকৰ ব্যৱহাৰত নিষেধাজ্ঞাই বিশ্বব্যাপী খাদ্য সুৰক্ষাৰ নীতি অনুসৰি নূন্যতম অৱশিষ্ট সীমা নিশ্চিত কৰিলে অৰ্থাৎ ৰপ্তানিৰ মানদণ্ড ==> অধিক চাহিদা

কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে নূন্যতম ৰপ্তানি মূল্য বৃদ্ধি কৰি ক্ৰীড়া নষ্ট কৰিছে [3]
-- ২০২৩ চনত ইয়াক $ 1,200/ton হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল & প্ৰতিবাদৰ পিছত $950/ton লৈ হ্ৰাস পোৱাৰ পিছত
-- অৰ্থাৎ পঞ্জাব ৰপ্তানিকাৰকসকলে মধ্যপ্ৰাচ্যত নিজৰ গ্ৰাহকৰ ভিত্তি হেৰুৱাই পাকিস্তানক যিয়ে কম ৭৫০ ডলাৰ/টন আগবঢ়াইছে

বাছমতী প্ৰচাৰৰ বাবে চৰকাৰী পদক্ষেপ

বাছমতী ধানলৈ শস্যৰ বৈচিত্ৰ্য বৃদ্ধি আৰু ডাল জ্বলোৱাৰ প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ চৰকাৰে একাধিক পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে:

১/ কৃষকক বাছমতিৰ ফালে হাত ধৰি ৰখা

২) উন্নত বজাৰ মূল্য নিশ্চিত কৰা [4] ।

  • শস্যৰ বৈচিত্ৰ্যৰ বাবে ২০২৩-২৪ চনৰ বাজেটত ১০০০ কোটি টকাৰ পুঁজি , বিশেষকৈ বাছমতী ক্ৰয়ৰ বাবে উন্নত বজাৰ মূল্য নিশ্চিত কৰিবলৈ চৰকাৰৰ হস্তক্ষেপৰ বাবে

3. ৰপ্তানিৰ সম্ভাৱনা বৃদ্ধি কৰা [5] ।

  • পঞ্জাৱ চৰকাৰে ভাল মানৰ বাছমতী চাউল উৎপাদনৰ বাবে ১০ টা কীটনাশক নিষিদ্ধ কৰিলে
  • অনুমোদিত সীমাৰ বাহিৰত এই ৰাসায়নিক যৌগসমূহৰ লেখ-জোখৰ উপস্থিতিৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰত আমাৰ বাছমতী প্ৰত্যাখ্যান হোৱাৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ
  • কৃষকসকলক কৃষক প্ৰশিক্ষণ শিবিৰ আৰু ছ’চিয়েল মিডিয়াৰ জৰিয়তে এই নিষিদ্ধ কীটনাশক ব্যৱহাৰ নকৰিবলৈ কোৱা হৈছে
  • কৃষি বিভাগেও কীটনাশক ব্যৱসায়ীৰ গোটটোক বাছমতীত ব্যৱহাৰ নকৰিবলৈ তথ্য দিছে

৪) বাছমতিৰ বাবে জৈৱিক কৃষি [6] ।

  • অমৃতসৰৰ চোগাৱান ব্লকত অৱশিষ্টমুক্ত বাছমতী খেতিৰ পাইলট প্ৰকল্প
  • চোগাৱান অঞ্চল ৰবি নদীৰ অৱবাহিকাত পৰে আৰু ইয়াৰ জলবায়ুৰ পৰিস্থিতি অনুকূল হৈ অতি সুগন্ধিযুক্ত দীঘল শস্যৰ বাছমতী ধানক লালন-পালন কৰিব পৰা যায় যাৰ ফলত ই ৰপ্তানি গুণগত উৎপাদিত সামগ্ৰী
  • কৃষি বিভাগে ঘৰে ঘৰে কৰা সমীক্ষাৰ অন্তত ৩৬৯১ জন কৃষকক চৰ্টলিষ্ট কৰা হৈছে

প্ৰভাৱ [7] [2:1]

  • পঞ্জাৱৰ মুঠ ধান খেতিৰ মাটিকালি ৩০-৩২ লাখ হেক্টৰ (বছমতী আৰু অবাছমতী দুয়োটা) ৷
বছৰ বাছমতী অঞ্চল
২০২৪-২৫ চন ৬.৭১ লাখ হেক্টৰ [১:১]
২০২৩-২৪ চন ৫.৯৬ লাখ হেক্টৰ [১:২]
২০২২-২৩ চন ৪.৯৫ লাখ হেক্টৰ
২০২১-২২ চন ৪.৮৫ লাখ হেক্টৰ

অন্যান্য শস্য বৈচিত্ৰ্যৰ পদক্ষেপ

অবাছমতী বনাম বাছমতী [8]

অবাছমতী ধান বাছমতী ধান
এম এছ পি পেইড হয় নহয়
শস্যৰ উৎপাদন অধিক কম
পানীৰ প্ৰয়োজনীয়তা বিশাল (প্ৰতি কিলোগ্ৰামত ৪,০০০ লিটাৰ) কম (বৰষুণৰ পানীৰ ওপৰত বহুলাংশে নিৰ্ভৰশীল)
ৰপ্তানি সম্ভাৱনা একো নাই প্ৰকাণ্ড
ষ্টাবল অধিক কম
গৰু খাদ্য হিচাপে ডাল * নহয় হয়

অৰ্থনীতি [8:1]

  • বাছমতী জাতৰ গড় উৎপাদন প্ৰতি একৰত ২০ৰ পৰা ২৫ কুইণ্টলৰ ভিতৰত — যিটো অবাছমতী ধানৰ তুলনাত প্ৰতি একৰত ৮-১০ কুইণ্টল কম
  • ধানৰ এম এছ পি ফিক্সড, ২০২২-২৩ বৰ্ষৰ বাবে প্ৰতি কুইণ্টলত আছিল ২০৬০ টকা
  • ২০২৩ চনত বাছমতিৰ দাম প্ৰতি কুইণ্টলত ৩৫০০ৰ পৰা ৫৫০০ টকাৰ ভিতৰত আছিল [9] ।
  • কিছু বছৰত বাছমতিৰ গড় হাৰ প্ৰতি কুইণ্টলত ২৫০০ৰ পৰা ৩৫০০ টকাৰ ভিতৰত থাকিল যিটো উৎসাহজনক নাছিল

-- ধানৰ এম এছ পি অনুসৰি উৎপাদনৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি প্ৰতি একৰত ৫৭,৬৮০ টকাৰ পৰা ৭৪,১৬০ টকাকৈ ধান বিক্ৰী কৰিব পাৰিব
-- বজাৰৰ মান্য মূল্যৰ বাবে উৎপাদন কম হোৱাৰ পাছতো প্ৰতি একৰ ৬৪ হাজাৰৰ পৰা ১ লাখ টকাত বিক্ৰী হ’ব পাৰে বাছমতী

সকলো কাৰকে সুগন্ধি বাছমতী ধানৰ শস্যৰ অনুকূল কিন্তু বজাৰৰ মূল্যৰ উঠা-নমা আৰু কোনো এম এছ পি কৃষকসকলে বৃহৎ পৰিসৰত গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে ডাঙৰ বাধা

তথ্যসূত্ৰ :


  1. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=189743 ↩︎ ↩︎ ↩︎

  2. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/বাথিণ্ডাত- ৫-০০৫-qtl-ৰ বাবে-বিক্ৰী-বেছমতী-৫৫২১৯৩ ↩︎ ↩︎

  3. http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/112436112.cms ↩︎

  4. https://news.abplive.com/business/budget/punjab-budget-rs-1-000-cr-for-crop-diversification-ভগৱন্ত-মানে-নেতৃত্ব-আপ-চৰকাৰ-আহি-আহি- নতুন-কৃষি-নীতি-বিৱৰণ-১৫৮৭৩৮৪ ↩︎

  5. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=169006 ↩︎

  6. https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/অমৃতসৰ- মন্ত্ৰী-১০১৬৯৪৯৭৭১৩২১৪৫.html ↩︎

  7. https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/agriculture/ পাঞ্জাব-লক্ষ্য-২০-পিচি-অধিক-এলেকা-অণ্ডাৰ-বাছমতী/articleshow/101432079.cms?from =mdr ↩︎

  8. https://indianexpress.com/article/explained/the-case-for-basmati-as-a-paddy-replacement-in-msp-and-lower-yield-8383858/ ↩︎ ↩︎

  9. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/eyeing-good-returns-মুক্তসাৰৰ-কৃষক -বীগ-অন-বাছমতী / ↩︎

Related Pages

No related pages found.