শেষবাৰৰ বাবে আপডেট কৰা হৈছে: ০৩ আগষ্ট ২০২৪

কপাহ, যাক বগা সোণ বুলিও কোৱা হয়, পঞ্জাৱত প্ৰায় ৮ লাখ হেক্টৰ কপাহৰ খেতি কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে আৰু ধান শস্যৰ বাবে ই এক ডাঙৰ বিকল্প হ’ব পাৰে

২০১৫ চনৰ পৰা [1] : কীট-পতংগৰ আক্ৰমণ [2] , ভুৱা বীজ [3] আৰু কীটনাশক কেলেংকাৰীৰ ফলত কপাহী শস্য বিফল হোৱাৰ বাবে কৃষকসকলে শস্যৰ ওপৰত আস্থা হেৰুৱাই পেলাইছে [4] ।

আত্মবিশ্বাস পুনৰুদ্ধাৰ কৰাৰ দীঘলীয়া প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হৈছে

ছিজন ২০২৩ : বীজ ৰাজসাহায্যৰ পৰা গুণগত বীজ নিশ্চিত কৰালৈকে সময়মতে খালৰ পানীলৈকে , পঞ্জাৱ চৰকাৰে কৃষকৰ হতাশা চক্ৰ ভাঙিবলৈ প্ৰচেষ্টা চলাইছিল

ইমপেক্ট ২০২৩ :

-- প্ৰতি একৰত ৫০% অধিক উৎপাদন : ৩০% কম খেতিৰ ক্ষেত্ৰ থকাৰ পিছতো ১০% অধিক মুঠ উৎপাদন [5] ।
-- ~1000 টকা গড় মূল্য যোৱা বছৰৰ তুলনাত বেছি [2:1]
-- পঞ্জাৱৰ কপাহ খেতিয়কসকলে একেৰাহে ৩ বছৰৰ শস্যৰ ক্ষতিৰ পিছত কীট-পতংগ আক্ৰমণৰ জিনক্স ভাঙি পেলায় [2:2]

গৱেষণা: নতুন ৰোগ প্ৰতিৰোধী বীজ [6] ।

২০২৪ চনৰ আগষ্ট মাহত যুগান্তকাৰী কৃতিত্ব : পঞ্জাব কৃষি বিশ্ববিদ্যালয় (পিএউ), লুধিয়ানা, প্ৰচলিত ৰোগৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা সফলতাৰে অন্তৰ্ভুক্ত কৰা বিশ্বজুৰি ১ম গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানত পৰিণত হৈছে

পঞ্জাৱ চৰকাৰে ২০২৪ চনৰ জুলাই মাহত বীজ সিঁচাৰ বাবে পৰৱৰ্তী প্ৰজন্মৰ BG-III Bt কপাহ অনুমোদন দিবলৈ কেন্দ্ৰক আহ্বান জনায় [7] ।

  • আমেৰিকাৰ কপাহত কটন লিফ কাৰ্ল ডিজিজ (CLCuD)ৰ ফলত বগা মাখিৰ দ্বাৰা সংক্ৰমিত ভাইৰাছ হয়
  • উত্তৰ ভাৰতত CLCuD প্ৰতিৰোধী আমেৰিকান কপাহৰ জাতৰ খেতি কৰিলে উচ্চ আৰু সুস্থিৰ কপাহ উৎপাদন নিশ্চিত হ’ব পাৰে
  • উত্তৰ ভাৰতৰ পঞ্জাব, হাৰিয়ানা, আৰু ৰাজস্থান ৰাজ্যৰ লগতে পাকিস্তানত আমেৰিকাৰ কপাহত আক্ৰান্ত হোৱা আটাইতকৈ গুৰুতৰ ৰোগ হৈছে চিএলচিউডি। চীনতো এই ৰোগৰ খবৰ পোৱা গৈছে
  • এই ৰোগৰ ফলত ভাৰতত কপাহৰ উৎপাদন ৪০% হ্ৰাস
  • উৎপাদন ক্ষয়ৰ বাহিৰেও চিএলচিউডিয়ে শস্যৰ প্ৰাথমিক অৰ্থনৈতিক উৎপাদন কপাহৰ আঁহৰ গুণগত মানতো বিৰূপ প্ৰভাৱ পেলায়

পঞ্জাৱ চৰকাৰৰ প্ৰচেষ্টা

আস্থা ঘূৰাই অনাৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰিছে ২০২৩ চনৰ পৰা পঞ্জাৱ চৰকাৰে

কটনৰ ফালে কৃষকক হাত ধৰি

২০২৩-২৪ আৰু ২০২৪-২৫ চনৰ বাজেট [8]

  • কপাহৰ গুটিৰ ওপৰত ৩৩% ৰাজসাহায্য
  • কৃষকক গুণগত বীজ নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ট্ৰেক এণ্ড ট্ৰেচ ব্যৱস্থা

দশক দশকৰ পিছত সময়োপযোগী খালৰ পানী [1:1]

দশক দশক পিছত ২০২৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহৰ আৰম্ভণিৰ পৰা সময়মতে খালসমূহৰ পানী এৰি দিয়া পঞ্জাৱ চৰকাৰে। তলত বিৱৰণ:

বিশেষ "মিছন উন্নত কিষাণ" [9]

  • মৰাপাটৰ সঠিক খেতিৰ বাবে কৃষকসকলক সময়োপযোগী কাৰিকৰী তথ্য প্ৰদানৰ বাবে আৰম্ভ কৰা হৈছে

কপাহ শস্যৰ ওপৰত জোকাৰি যোৱা আত্মবিশ্বাসৰ দশক [1:2]

  • ২০১৫ চনত কপাহৰ শস্যত বগা মাখিয়ে তীব্ৰ আক্ৰমণ চলাইছিল এই হ্ৰাস। পিছলৈ কীটনাশক কেলেংকাৰী [4:1] , ভুৱা বীজ কেলেংকাৰী [3:1] , পিংক বলৱৰ্ম পোকেও কৃষকৰ আত্মবিশ্বাস ক্ষতিগ্ৰস্ত কৰিছিল
  • তাৰ পিছৰ পৰা ২০১৯ চনৰ বাহিৰে কপাহৰ তলৰ অঞ্চলটো ৩ লাখ হেক্টৰৰ তলত আছে

২০২২-২৩ বৰ্ষঃ প্ৰতি হেক্টৰত কপাহৰ শস্য আগৰ বছৰৰ তুলনাত ৪৫% কম

ইতিহাস: কপাহ শস্যৰ অহৰহ পতন [10] ।

বছৰ কপাহ এলেকা (লাখ হেক্টৰ)
১৯৯১-২০০১ চন ৪.৭৭ - ৭.১৯
২০০১-২০১১ চন ৫ - ৬
২০১১-২০২০ চন ২.৬৮ - ৫.১১, ২০১৮-১৯ চনৰ সৰ্বনিম্ন
২০২১ চনত ২.৫২
২০২২ চনত ২.৪৮
২০২৩ + ১.৭৫
২০২৪ + ০.৯৬৬ [11] ।

+ 2020, 2021 & 2022 চনৰ একেৰাহে 3 টা ঋতুত কীট-পতংগৰ আক্ৰমণৰ বাবে কপাহী শস্যৰ ক্ষতি হৈছিল [2:3]

সমগ্ৰ উত্তৰ ভাৰতীয় ৰাজ্যসমূহৰ ধাৰা

২০২৪ উত্তৰ ভাৰতৰ সকলো ৰাজ্যতে হ্ৰাস পোৱা প্ৰৱণতা [12] ।

২০২৪ চনত পঞ্জাৱত মাত্ৰ ৯৭ হাজাৰ হেক্টৰ কপাহ দেখা গৈছিল
ৰাজস্থান : ২০২৩ চনত কপাহৰ তলৰ মাটিকালি ৮.৩৫ লাখ হেক্টৰৰ পৰা ২০২৪ চনত ৪.৭৫ লাখ হেক্টৰলৈ হ্ৰাস পাইছে
হাৰিয়ানা : কপাহৰ তলৰ ভূমি ২০২৩ চনত ৫.৭৫ লাখ হেক্টৰৰ পৰা ২০২৪ চনত ৪.৫০ লাখ হেক্টৰলৈ হ্ৰাস পাইছে

তথ্যসূত্ৰ :


  1. https://indianexpress.com/article/explained/punjab-area-cotton-decrease-8660696/ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  2. http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/104330395.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

  3. https://yespunjab.com/punjab-seed-scam-sad-pegs-loss-at-rs-4000-কোটি-কৃষকৰ বাবে-ক্ষতিপূৰণৰ দাবী / ↩︎ ↩︎

  4. https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/pesticide-scam-aap- এ-টোটা-সিংহ-ৰ পদত্যাগ-আইনী-কাৰ্য্য/articleshow/49273694.cms ↩︎ ↩︎

  5. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/পাঞ্জাৱ- কপাহ-উৎপাদন- ডুব-এলেকা-৯২৯৬৩২৩/ ↩︎

  6. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=১৮৮৭৭৭ ↩︎

  7. https://www.thehindubusinessline.com/economy/agri-business/punjab-একেন্দ্ৰক-বীজ সিঁচাৰ বাবে- bg-iii-bt-কপাহ-অনুমোদন-অনুমোদন-আকৰ্ষণ/article68420938.ece ↩︎

  8. https://news.abplive.com/business/budget/punjab-budget-rs-1-000-cr-for-crop-diversification-ভগৱন্ত-মানে-নেতৃত্ব-আপ-চৰকাৰ-আহি-আহি- নতুন-কৃষি-নীতি-বিৱৰণ-১৫৮৭৩৮৪ ↩︎

  9. https://jagratilahar.com/english/punjab/96426/পঞ্জাৱ-গুৰ্মীত-সিংহ-খুদিয়ান-ত কৃষি- সংলগ্ন-খণ্ড-বোষ্ট-বুষ্ট কৰিবলৈ দূৰদৰ্শী-বাজেট ↩︎

  10. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/কভাৰেজ- কপাহ- শস্য-পাঞ্জাব-৮৬৪৯৮১৯/ ↩︎

  11. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/পাঞ্জাৱ- কপাহ-উৎপাদনৰ-মুখ-ধৰ্ম-মৃত্যুৰ -৯৩৭৬২১০/ ↩︎

  12. https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/শস্য-বৈচিত্ৰ্যই-কীট-আক্ৰমণ-বোল-পঞ্জাৱ-কৃষক -কপাহৰ পৰা-ধানলৈ- শিফ্ট-9457410/ ↩︎