છેલ્લી અપડેટ તારીખ: 19 ઓગસ્ટ 2024
ભારતમાંથી વાર્ષિક બાસમતી ચોખાની નિકાસમાં પંજાબનો ફાળો 35-40% છે (~4 મિલિયન ટન મૂલ્ય રૂ. 36,000 કરોડ)
અસર: 2024 સીઝન
-- પંજાબમાં છેલ્લા 2 વર્ષમાં બાસમતી હેઠળના વિસ્તારમાં ~35.5%નો વધારો થયો છે જે વધીને 6.71 લાખ હેક્ટર થયો છે [1]
અસર: 2023 સીઝન
-- પંજાબમાં બાસમતી હેઠળના વિસ્તારમાં ~21%નો ઉછાળો ~6 લાખ હેક્ટર થયો [2]
-- સમગ્ર રાજ્યમાં સરેરાશ ખરીદી કિંમત 2022 કરતાં ~1000 રૂપિયા વધારે છે
-- 10 જંતુનાશકોના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ વૈશ્વિક ખાદ્ય સલામતીના ધોરણો મુજબ ન્યૂનતમ અવશેષ મર્યાદા સુનિશ્ચિત કરે છે એટલે કે નિકાસ ગુણવત્તા ==> ઉચ્ચ માંગ
કેન્દ્ર સરકાર લઘુત્તમ નિકાસ કિંમતમાં વધારો કરીને બગાડની રમત રમી રહી છે [3]
-- તે 2023 માં $1,200/ટન પર સેટ કરવામાં આવી હતી અને વિરોધ પછી $950/ટન થઈ
-- એટલે કે પંજાબના નિકાસકારો મધ્ય પૂર્વમાં તેમનો ગ્રાહક આધાર પાકિસ્તાનને ગુમાવી રહ્યા છે જે નીચા $750/ટન ઓફર કરે છે
બાસમતી ચોખામાં પાકના વૈવિધ્યકરણને વેગ આપવા અને સ્ટબલ બાળવાની અસર ઘટાડવા માટે, સરકારે બહુવિધ પગલાં લીધાં:
1. બાસમતી તરફ ખેડૂતોનો હાથ
2. બજારના સારા ભાવની ખાતરી કરવી [4]
3. નિકાસની સંભાવનાને વેગ આપો [5]
4. બાસમતી માટે ઓર્ગેનિક ખેતી [6]
વર્ષ | બાસમતી વિસ્તાર |
---|---|
2024-25 | 6.71 લાખ હેક્ટર [1:1] |
2023-24 | 5.96 લાખ હેક્ટર [1:2] |
2022-23 | 4.95 લાખ હેક્ટર |
2021-22 | 4.85 લાખ હેક્ટર |
બિન-બાસમતી ડાંગર | બાસમતી ડાંગર | |
---|---|---|
એમએસપી ચૂકવી | હા | ના |
પાક ઉપજ | વધુ | ઓછા |
પાણીની જરૂરિયાત | વિશાળ (4,000 લિટર પ્રતિ કિલો) | ઓછું (મોટા ભાગે વરસાદી પાણી પર આધારિત) |
નિકાસ સંભવિત | કોઈ નહિ | વિશાળ |
સ્ટબલ | વધુ | ઓછી |
ઢોરના ચારા તરીકે સ્ટબલ * | ના | હા |
અર્થશાસ્ત્ર [8:1]
-- ડાંગરના MSP મુજબ ઉપજને આધારે ડાંગરને રૂ. 57,680 થી રૂ. 74,160 પ્રતિ એકર વેચી શકાય છે.
-- યોગ્ય બજાર કિંમતે ઓછી ઉપજ હોવા છતાં બાસમતી રૂ. 64,000 થી રૂ. 1 લાખ પ્રતિ એકર વેચી શકાય છે.
તમામ પરિબળો સુગંધિત બાસમતી ચોખાના પાકની તરફેણ કરે છે પરંતુ બજારના ભાવમાં વધઘટ અને કોઈ MSP ખેડૂતો દ્વારા મોટા પાયે અપનાવવામાં મોટી અડચણ છે.
સંદર્ભો :
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/basmati-sells-for-record-5-005-qtl-in-bathinda-552193 ↩︎ ↩︎
http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/112436112.cms ↩︎
https://news.abplive.com/business/budget/punjab-budget-rs-1-000-cr-for-crop-diversification-bhagwant-mann-led-aap-govt-to-come-out-with- નવી-કૃષિ-નીતિ-વિગતો-1587384 ↩︎
https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/pilot-project-to-cultivate-residue-free-basmati-in-amritsar-minister-101694977132145.html ↩︎
https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/agriculture/punjab-targets-to-bring-20-pc-more-area-under-basmati/articleshow/101432079.cms?from=mdr ↩︎
https://indianexpress.com/article/explained/the-case-for-basmati-as-a-paddy-replacement-in-punjab-despite-no-msp-and-lower-yield-8383858/ ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/eyeing-good-returns-farmers-of-muktsar-bet-big-on-basmati/ ↩︎
No related pages found.