છેલ્લું અપડેટ: 11 ઓગસ્ટ 2024

AAP સરકાર હેઠળ, પ્લાન્ટ રેકોર્ડ હાઈ લોડ ફેક્ટર પર ચાલી રહ્યો છે , જે જુલાઈ 2024 માં 89.7% સુધી પહોંચ્યો છે ^[1]
-- 2023-24માં પ્લાન્ટ તેની ક્ષમતાના સરેરાશ માત્ર 51% ખાનગી ઓપરેટર હેઠળ ચાલ્યો

દેશમાં ઐતિહાસિક પ્રથમ જ્યાં રાજ્ય ક્ષેત્ર દ્વારા ખાનગી થર્મલ પ્લાન્ટ હસ્તગત કરવામાં આવ્યો છે

-- પંજાબ સરકારે 01 જાન્યુઆરી 2024 ના રોજ ગોઇંદવાલ સાહિબ (પંજાબ) ખાતે રૂ. 1080 કરોડના ખર્ચે 540 મેગાવોટનો ખાનગી થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ ખરીદ્યો, એટલે કે પ્રતિ મેગાવોટ ^[2]
-- 11 ફેબ્રુઆરી 2024 : શ્રી ગુરુ અમર દાસ થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ તરીકે શરૂ ^[3]

ભૂતકાળમાં રાજ્ય/કેન્દ્ર સરકારો મનપસંદ વ્યક્તિઓને તેમની મિલકતો 'ફેંકી દે'ના ભાવે વેચતી હતી ^[2:1]

¶ પંજાબ સરકારના લાભો ^[2:2]

પંજાબ સરકાર વાર્ષિક 300-350 કરોડ રૂપિયાની બચત કરશે

શ્રી ગુરુ અમરદાસ થર્મલ પાવર પ્લાન્ટનું નામ ત્રીજા શીખ ગુરુ, અગાઉ જીવીકે થર્મલ પ્લાન્ટના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું

પંજાબે પોતાની કોલસાની ખાણ શરૂ કરી હોવાથી ફાયદો

• પંજાબની પોતાની કોલસાની ખાણ શરૂ થઈ

ક્ષમતા વપરાશમાં સુધારો

• પ્લાન્ટ લોડ ફેક્ટર (PLF) જાન્યુઆરી 2024 સુધી માત્ર 34% હતું, જુલાઈ 2024માં વધીને 89% થઈ ગયું ^[1:1]

અન્ય લાભો

• પ્રોજેક્ટની ફાજલ જમીનનો રાજ્ય ક્ષેત્ર હેઠળ સુપરક્રિટીકલ એકમો સ્થાપિત કરીને જાહેર હિતમાં ઉપયોગ કરી શકાય છે ^[4]
• મોંઘા પાવર પરચેઝ એગ્રીમેન્ટ રદ્દ
• ચાલુ મુકદ્દમાઓ ^[4:1] : 1000 કરોડની સૂચિતાર્થ સાથે ચાલી રહેલા મુકદ્દમાઓ ટાળવામાં આવે છે
• રાજ્ય ક્ષેત્ર હેઠળ પંજાબના યુવાનો માટે વધુ રોજગારીની તકો ઉપલબ્ધ થશે ^[4:2]

¶ ¶ ખરીદી સરખામણી ^[2:3]

કોઈપણ રાજ્ય/ખાનગી કંપની દ્વારા અન્ય કોઈપણ પાવર પ્લાન્ટની સૌથી સસ્તી ખરીદી (2 cr/MW).

¶ ઐતિહાસિક પરિસ્થિતિ: 2016-2023 ^[2:4]

ઉચ્ચ પાવર કિંમત

વિડંબના એ છે કે જીવીકે થર્મલ પ્લાન્ટને પાવર મળ્યા વિના પણ 1718 કરોડ રૂપિયા નિયત કિંમત ચૂકવવામાં આવી હતી.

• પંજાબ સરકારે 7902 કરોડ રૂપિયા ચૂકવીને 11165 મિલિયન યુનિટ પાવર ખરીદ્યો હતો
• પાવર પ્લાન્ટને યુનિટ દીઠ સરેરાશ રૂ. 7.08 ચૂકવવામાં આવતા હતા, હવે પ્રતિ યુનિટ ખર્ચ અંદાજિત રૂ. 4.50 પ્રતિ યુનિટ થશે
• પાવર પરચેઝ એગ્રીમેન્ટ જે પ્રાઈવેટ પ્લેયરની તરફેણમાં ખૂબ જ વિકૃત હતો

¶ ¶ જીવીકે થર્મલ પ્લાન્ટની વિગતો ^[5]

• 1,100 એકરમાં સ્થિત છે અને ગોઇંદવાલ સાહિબ (પંજાબ)માં 270 મેગાવોટના બે યુનિટ ધરાવે છે.
• નવો પ્લાન્ટ હોવાથી તેની વીજ ઉત્પાદન કાર્યક્ષમતા વધારે છે
• વીજળી ઉત્પાદનનો ખર્ચ યુનિટ દીઠ રૂ. 6.50 થી ઘટાડીને રૂ. 4.60 પ્રતિ યુનિટ થશે

¶ ખાનગી પેઢી તેને ચલાવી ન શકી, નાદાર થઈ ગઈ ^[5:1]

• કોઈ યોગ્ય કોલસા જોડાણને કારણે, પ્લાન્ટ તેની ક્ષમતાના મહત્તમ માત્ર 45% પર ચાલ્યો
• પંજાબ સરકાર ઝારખંડના પિચવાડામાં તેની પોતાની કોલસાની ખાણ સાથે જે ડિસેમ્બર 2022 માં કાર્યરત કરવામાં આવી હતી તે સફળ રીતે ચલાવવા માટે સક્ષમ હોવાનો વિશ્વાસ છે.

સંદર્ભો :

---

1. https://epaper.dainiksaveratimes.in/3900280/Punjab-main/The-Savera#page/5/2 ↩︎ ↩︎

2. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=176880 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

3. https://www.punjabnewsexpress.com/punjab/news/punjab-cm-bhagwant-mann-and-aap-supremo-arvind-kejriwal-dedicates-sri-guru-amar-dass-thermal-power-plant-to- માસ-239868 ↩︎

4. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=176888&headline=Acquiring-GVK-a-progressive-step-for-state-power-sector:-PSEB-Engineers-Association ↩︎ ↩︎ ↩︎

5. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/pspcl-sole-bidder-state-set-to-purchase-private-power-plant-in-goindwal-sahib-521911 ↩︎ ↩︎