शेवटचे अपडेट: १३ सप्टेंबर २०२४
नर्सरी प्रवेश प्रक्रिया ही भारतातील प्रत्येक पालकांसाठी एक संघर्ष आहे ज्यामध्ये खाजगी शाळा अनेक गैरप्रकारांमध्ये गुंतलेली आहेत.
सुलभ आणि पारदर्शक नर्सरी प्रवेश प्रक्रियेसाठी [१]
-- सरकारी शाळांमध्येही नर्सरीचे वर्ग सुरू झाले
-- खाजगी शाळांसाठी काळ्या यादीत टाकलेले निकष
-- EWS प्रवेशांमध्ये सुधारणा आणि केंद्रीय लॉटरी
-- आप सरकारने 1 डिसेंबर 2015 रोजी दिल्ली विधानसभेत 3 नवीन विधेयके मंजूर केली
2015 मध्ये दिल्ली विधानसभेने एकमताने मंजूर केले, त्यांना अद्याप केंद्र सरकारने मान्यता दिलेली नाही [२]
विद्यार्थी आणि पालकांच्या हिताचे रक्षण करणे हा या विधेयकांचा उद्देश असला तरी निहित हित साधले जात आहे का?
2017-18 मध्ये, दिल्ली सरकारने सरकारी शाळांमध्ये नर्सरी आणि पूर्व प्राथमिक वर्ग सुरू केले [3]
सर्व खाजगी विनाअनुदानित शाळांनी काही अयोग्य प्रवेश निकष काढून टाकणे आणि त्यांच्या जागी वाजवी आणि पारदर्शक निकष लावणे
-- अशा किमान ३८ प्रवेश गुणांना काळ्या यादीत टाकण्यात आले होते [४]
दिल्ली खाजगी शाळांमधील नर्सरीसाठी सामान्य निवड प्रक्रिया आणि निकष: [५]
2016 पासून ब्लॅकलिस्टेड निकष [4:1]
"या विधेयकांमुळे सध्याच्या शैक्षणिक धोरणातील उणिवा दूर होतील. नवीन कायद्यानंतर, खाजगी शाळा प्रामाणिकपणे चालवता येतील . सरकार एक समिती स्थापन करेल जी खाजगी शाळांचे लेखापरीक्षण चार्टर्ड अकाउंटंट्समार्फत करेल," - दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल [१:२]
1. दिल्ली शालेय शिक्षण (दुरुस्ती) विधेयक (DSEAA)
हे विधेयक शाळांमधील नर्सरी/पूर्व प्राथमिक प्रवेशासाठी स्क्रीनिंग प्रक्रियेस प्रतिबंधित करते
2. दिल्ली शाळेच्या खात्यांचे सत्यापन आणि जादा फी बिलाचा परतावा
3. बालकांचा मोफत आणि सक्तीच्या शिक्षणाचा अधिकार (दिल्ली सुधारणा) विधेयक
“शिक्षणाचा अधिकार कायदा, 2009, शाळेत मुलाच्या प्रवेशाच्या बाबतीत स्क्रीनिंग प्रक्रियेस प्रतिबंधित करतो आणि कायद्यानुसार तो गुन्हा ठरवतो. तथापि, (RTE) कायदा, 6 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना लागू होत नाही आणि त्यामुळे नर्सरी वर्गाच्या प्रवेशांना लागू होत नाही ”. [२:१]
"प्रस्तावित कायद्यामुळे खाजगी शाळांमधील फी कमी करण्यात लक्षणीय मदत होईल आणि जर नियमांचे पालन केले नाही, तर उल्लंघन करणाऱ्यांना मोठा आर्थिक दंड आणि तुरुंगवासाची शिक्षा दिली जाईल" - दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल [१:३]
संदर्भ :
https://www.indiatoday.in/education-today/news/story/education-bills-delhi-275316-2015-12-02 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://lawbeat.in/news-updates/pil-high-court-seeks-expedite-finalization-process-delhi-school-education-amendment-bill-2015 ↩︎ ↩︎
https://www.hindustantimes.com/delhi/nursery-admissions-delhi-govt-schools-to-start-pre-primary-classes/story-tP57uJ0NJXIXdv7JG4n3UJ.html ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://www.newindianexpress.com/cities/delhi/2023/Dec/18/not-neet-not-jee-fierce-competition-for-nursery-admission-in-delhi-2642579.html ↩︎ ↩︎
https://www.ndtv.com/education/delhi-nursery-admissions-2024-eligibility-points-criteria-explained-4598734 ↩︎