ਆਖਰੀ ਅਪਡੇਟ: 28 ਦਸੰਬਰ 2024
ਪੰਜਾਬ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਸਾਲਾਨਾ ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਵਿੱਚ 35-40% ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ (~ 4 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਦੀ ਕੀਮਤ 36,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ)
ਪ੍ਰਭਾਵ: 2024 ਸੀਜ਼ਨ
-- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 2 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਾਸਮਤੀ ਹੇਠਲਾ ਰਕਬਾ ~ 35.5% ਵੱਧ ਕੇ 6.80 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ [1]
ਪ੍ਰਭਾਵ: 2023 ਸੀਜ਼ਨ
-- ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਾਸਮਤੀ ਦੇ ਰਕਬੇ ਵਿੱਚ ~ 21% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ~ 6 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ [2]
-- ਰਾਜ ਭਰ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਖਰੀਦ ਮੁੱਲ 2022 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 1000 ਰੁਪਏ ਵੱਧ ਹੈ
-- 10 ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਗਲੋਬਲ ਫੂਡ ਸੇਫਟੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੀ ਸੀਮਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਿਰਯਾਤ ਗੁਣਵੱਤਾ ==> ਵੱਧ ਮੰਗ
ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਨਿਰਯਾਤ ਮੁੱਲ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਲੁੱਟ ਦੀ ਖੇਡ ਖੇਡ ਰਹੀ ਹੈ [3]
-- ਇਹ 27 ਅਗਸਤ, 2023 ਨੂੰ $1,200/ਟਨ 'ਤੇ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ $950/ਟਨ ਤੱਕ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
-- ਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤਕ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕ ਅਧਾਰ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਗੁਆ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਘੱਟ $750/ਟਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ
-- ਇਸ ਨੂੰ ਸਤੰਬਰ 2024 ਵਿੱਚ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ [4]
ਬਾਸਮਤੀ ਚੌਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਅਤੇ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਹਨ:
1. ਬਾਸਮਤੀ ਵੱਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਹੱਥ
2. ਨਿਰਯਾਤ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾਓ [5]
a ਨਿਰਯਾਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ
ਬੀ. ਬਾਸਮਤੀ ਲਈ ਜੈਵਿਕ ਖੇਤੀ [6]
3. ਬਾਸਮਤੀ ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ-ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ [1:1]
| ਸਾਲ | ਬਾਸਮਤੀ ਖੇਤਰ |
|---|---|
| 2024-25 | 6.80 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ [1:2] |
| 2023-24 | 5.96 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ [1:3] |
| 2022-23 [7:1] | 4.94 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ |
| 2021-22 [7:2] | 4.85 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ |
| ਗੈਰ-ਬਾਸਮਤੀ ਝੋਨਾ | ਬਾਸਮਤੀ ਝੋਨਾ | |
|---|---|---|
| MSP ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ | ਹਾਂ | ਸੰ |
| ਫਸਲ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ | ਹੋਰ | ਘੱਟ |
| ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ | ਭਾਰੀ (4,000 ਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ) | ਘੱਟ (ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਰਸਾਤੀ ਪਾਣੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ) |
| ਨਿਰਯਾਤ ਸੰਭਾਵੀ | ਕੋਈ ਨਹੀਂ | ਵਿਸ਼ਾਲ |
| ਪਰਾਲੀ | ਹੋਰ | ਘੱਟ |
| ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਵਜੋਂ ਪਰਾਲੀ * | ਸੰ | ਹਾਂ |
ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ [8:1]
- ਝੋਨੇ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਝਾੜ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਝੋਨਾ 57,680 ਤੋਂ 74,160 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਤੱਕ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
- ਬਾਸਮਤੀ 64,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵੇਚੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਾਜਬ ਬਾਜ਼ਾਰ ਮੁੱਲ ਲਈ ਘੱਟ ਝਾੜ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ
ਸਾਰੇ ਕਾਰਕ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਬਾਸਮਤੀ ਚਾਵਲ ਦੀ ਫਸਲ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮੰਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਅਤੇ ਕੋਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ :
https://www.babushahi.com/full-news.php?id=196857 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/basmati-sells-for-record-5-005-qtl-in-bathinda-552193 ↩︎
http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/112436112.cms ↩︎
https://www.cnbctv18.com/india/india-removes-basmati-rice-minimum-export-price-extends-duty-free-yellow-pea-imports-19476089.htm ↩︎
https://www.hindustantimes.com/cities/chandigarh-news/pilot-project-to-cultivate-residue-free-basmati-in-amritsar-minister-101694977132145.html ↩︎
https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/agriculture/punjab-targets-to-bring-20-pc-more-area-under-basmati/articleshow/101432079.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://indianexpress.com/article/explained/the-case-for-basmati-as-a-paddy-replacement-in-punjab-despite-no-msp-and-lower-yield-8383858/ ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/eyeing-good-returns-farmers-of-muktsar-bet-big-on-basmati/ ↩︎