ਆਖਰੀ ਅਪਡੇਟ: 03 ਅਗਸਤ 2024
ਕਪਾਹ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵ੍ਹਾਈਟ ਗੋਲਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 8 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਕਪਾਹ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਝੋਨੇ ਦੀ ਫਸਲ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਬਦਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
2015 ਤੋਂ [1] : ਕਪਾਹ ਦੀ ਅਸਫਲ ਫਸਲ ਅਤੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ [2] , ਨਕਲੀ ਬੀਜ [3] ਅਤੇ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਘੁਟਾਲਿਆਂ [4] ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਵਿੱਤੀ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਫਸਲ ਤੋਂ ਭਰੋਸਾ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੰਬੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ
ਸੀਜ਼ਨ 2023 : ਬੀਜ ਸਬਸਿਡੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਿਆਰੀ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਦੇਣ ਤੱਕ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ
ਪ੍ਰਭਾਵ 2023 :
-- 50% ਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਵੱਧ ਝਾੜ : 30% ਘੱਟ ਖੇਤੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ 10% ਵੱਧ ਕੁੱਲ ਉਤਪਾਦਨ [5]
-- ~1000 ਰੁਪਏ ਔਸਤ ਕੀਮਤ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ [2:1]
-- ਪੰਜਾਬ ਕਪਾਹ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ 3 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ [2:2]
ਅਗਸਤ 2024 ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ : ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀ.ਏ.ਯੂ.), ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਰੋਧਕ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੁਲਾਈ 2024 ਵਿੱਚ ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਬੀਜੀ-3 ਬੀਟੀ ਕਪਾਹ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ [7]
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 2023 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ
ਕਪਾਹ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਹੱਥ
ਬਜਟ 2023-24 ਅਤੇ 2024-25 [8]
ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ [1:1]
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਅਪਰੈਲ 2023 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਨਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਛੱਡ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਵੇਰਵੇ:
ਵਿਸ਼ੇਸ਼ "ਮਿਸ਼ਨ ਉਨਤ ਕਿਸਾਨ" [9]
ਸਾਲ 2022-23: ਪ੍ਰਤੀ ਹੈਕਟੇਅਰ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ 45% ਘੱਟ ਸੀ।
| ਸਾਲ | ਕਪਾਹ ਖੇਤਰ (ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ) |
|---|---|
| 1991-2001 | 4.77 - 7.19 |
| 2001-2011 | 5 - 6 |
| 2011-2020 | 2.68 - 5.11, 2018-19 ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ |
| 2021 | 2.52 |
| 2022 | 2.48 |
| 2023+ | 1.75 |
| 2024+ | ੦.੯੬੬ [੧੧] । |
+ 3 ਲਗਾਤਾਰ ਸੀਜ਼ਨ 2020, 2021 ਅਤੇ 2022 ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਕਪਾਹ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ [2:3]
ਸਾਰੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ 2024 ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਰੁਝਾਨ [12]
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 2024 ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ 97,000 ਹੈਕਟੇਅਰ ਨਰਮੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਹੋਈ ਸੀ
ਰਾਜਸਥਾਨ : ਕਪਾਹ ਹੇਠਲਾ ਰਕਬਾ 2023 ਵਿੱਚ 8.35 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 4.75 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਹਰਿਆਣਾ : ਕਪਾਹ ਹੇਠਲਾ ਰਕਬਾ 2023 ਵਿੱਚ 5.75 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 4.50 ਲੱਖ ਹੈਕਟੇਅਰ ਰਹਿ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ :
https://indianexpress.com/article/explained/punjab-area-cotton-decrease-8660696/ ↩︎ ↩︎ ↩︎
http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/104330395.cms ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://yespunjab.com/punjab-seed-scam-sad-pegs-loss-at-rs-4000-crore-demands-compensation-for-farmers/ ↩︎ ↩︎
https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/pesticide-scam-aap-demands-tota-singhs-resignation-legal-action/articleshow/49273694.cms ↩︎ ↩︎
https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/punjab-cotton-production-surges-dip-area-9296323/ ↩︎
https://www.thehindubusinessline.com/economy/agri-business/punjab-urges-centre-to-approve-bg-iii-bt-cotton-for-sowing/article68420938.ece ↩︎
https://news.abplive.com/business/budget/punjab-budget-rs-1-000-cr-for-crop-diversification-bhagwant-mann-led-aap-govt-to-come-out-with- ਨਵੀਂ-ਖੇਤੀ-ਨੀਤੀ-ਵੇਰਵਾ-1587384 ↩︎
https://jagratilahar.com/english/punjab/96426/Visionary-budget-to-boost-agriculture-allied-sectors-in-punjab-gurmeet-singh-khudian ↩︎
https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/coverage-cotton-crop-punjab-8649819/ ↩︎
https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/punjab-cotton-production-faces-slow-death-9376210/ ↩︎
https://indianexpress.com/article/cities/chandigarh/crop-diversification-hit-as-pest-attacks-force-punjab-farmers-to-shift-from-cotton-to-paddy-9457410/ ↩︎