ਆਖਰੀ ਅਪਡੇਟ: 4 ਅਕਤੂਬਰ 2024
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ
94 ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਮਿਲਿਆ [1]
49 ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ 35-40 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪਾਣੀ ਮਿਲਿਆ [1:1]
-- 4 ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 20 ਨਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਵਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ 916 ਮਾਈਨਰ ਅਤੇ ਵਾਟਰ ਕੋਰਸਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ [2]
¶ ਟੀਚਾ (ਪੜਾਅ 2) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ [3]
ਪ੍ਰਭਾਵ : ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 21% (ਮਾਰਚ 2022) ਤੋਂ 84% (ਅਗਸਤ 2024) ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਭਾਵ ਸਿਰਫ 2.5 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 4 ਗੁਣਾ ਛਾਲ ਮਾਰੀ ਗਈ [4]
=> ਇਸ ਨਾਲ ਕੁੱਲ 14 ਲੱਖ ਵਿੱਚੋਂ ਲੱਖਾਂ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਗੇ [3:1]
=> ਭਾਵ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਖਾਂ ਟਿਊਬਵੈੱਲਾਂ ਲਈ ਬਿਜਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦੀ ਬੱਚਤਭਾਵ ~5000+ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਹਰ ਸਾਲ ਬਚਣ ਦੀ ਉਮੀਦ*
¶ ਮਾਰਚ 2022 ਸਥਿਤੀ (ਜਦੋਂ 'ਆਪ' ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ)
-- ਪੰਜਾਬ ਆਪਣੇ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਿਰਫ 33%-34% ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ [3:2]
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਸਿਰਫ 21 ਫੀਸਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
-- ਕੁੱਲ 14 ਲੱਖ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਜ਼ਮੀਨੀ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਰਹੇ ਹਨ [3:3]
-- ਮਾਝਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਗਭਗ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬੰਦ ਪਈ ਹੈ [5:1]
- ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਕੁੱਲ 15741 ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਹਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ [5:2]
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਫੀਡਬੈਕ : 4 ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਖੇਤਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਖੁਸ਼ ਹਨ [6] [7]
- ਟਿਊਬਵੈੱਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਬਿਹਤਰ ਹੈ
-- ਖੁਸ਼ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ 'ਤੇ AajTak ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ
https://www.youtube.com/watch?v=k0qqQNmaKSU
*ਕੁੱਲ ਖੇਤੀ ਬਿਜਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ 28% ਭਾਵ ₹9000+ ਕਰੋੜ [8]
ਦੱਖਣੀ ਮਾਲਵੇ ਦੇ 3 ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਲਈ ਨਵੀਂ ਨਹਿਰ [10]
ਸੰਗਰੂਰ ਹਲਕੇ ਦੇ 4 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕਿਆਂ ਲਈ ਨਵੀਆਂ ਸਬ-ਨਹਿਰਾਂ [11]
- 16 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਕਾਇਆ ਸੀ, 90% ਤੱਕ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ
- ਨਹਿਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 90% ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਚਲਾਈ ਗਈ ਸੀ
ਟੀਚਾ : ਮਈ 2024 ਤੱਕ 600 ਐਮਐਲਡੀ ਟ੍ਰੀਟਿਡ ਪਾਣੀ ਨਾਲ 50,000 ਏਕੜ ਖੇਤੀ ਵਾਲੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਸਿੰਚਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਫਰਵਰੀ 2023 : ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜ 60 ਟ੍ਰੀਟਿਡ ਵਾਟਰ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਅਤੇ ਐਸਟੀਪੀਜ਼ ਤੋਂ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ 340 ਐਮਐਲਡੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ [12]
ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਕੀਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਵੱਕਾਰੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਵਾਟਰ ਮਿਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ [12:1]
ਪਿਛਲੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਛੱਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਨਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਨਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਅਧੀਨ ਹਨ [14]
1000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਨਹਿਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੰਕਰੀਟ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀ ਗਈ ਸੀ [14:1]
ਖੰਨਾ ਡਿਸਟਰੀਬਿਊਟਰੀ ਦੀ ਕੰਕਰੀਟ ਲਾਈਨਿੰਗ [16]
ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਨਹਿਰ ਦਾ ਰੀਲਾਈਨਿੰਗ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ [11:1]
4200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਾਲੇ 15914 ਚੈਨਲਾਂ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ [1:2]
--ਇਹ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਹਲੇ ਪਏ ਸਨ [14:2]
ਸਿਰਫ 500 ਸਿੰਚਾਈ ਚੈਨਲਾਂ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਨਾਲ, 1000 ਏਕੜ ਸਿੰਚਾਈ ਯੋਗ ਬਣ ਗਈ [15:1]
| ਸਾਲ | ਕੁੱਲ ਵਾਟਰ ਕੋਰਸ | ਬੰਦ |
|---|---|---|
| ਮਾਰਚ 2022 | 47000 | 15741 (20 ਤੋਂ 30 ਸਾਲ ਤੱਕ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ) |
| ਫਰਵਰੀ 2024 | 47000 | 1641 (14100 ਬਹਾਲ) [14:3] |
| ਅਗਸਤ 2024 | 47000 | ? (15,914 ਬਹਾਲ) [2:1] |
ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ
ਬੀ.ਬੀ.ਐਮ.ਬੀ. ਰਾਹੀਂ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜ ਨੂੰ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਸਰਦੂਲਗੜ੍ਹ ਖੇਤਰ ਲਈ 400 ਕਿਊਸਿਕ ਪੰਜਾਬ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਛੱਡਣਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਮਾਨਸਾ
2,400 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਪਾਈਪਲਾਈਨਾਂ ਵਿਛਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 75000 ਏਕੜ ਰਕਬੇ ਨੂੰ ਫਾਇਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਜ਼ਮੀਨਦੋਜ਼ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਸਿੰਚਾਈ ਨੈਟਵਰਕ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ~100,000 ਏਕੜ ਨੂੰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੇ 2 ਹੋਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਕਿੱਕਸਟਾਰਟ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦੀ ਕੀਮਤ ਰੁਪਏ ਹੈ। 277.57 ਕਰੋੜ [2:3]
ਲਿਫਟ ਸਿੰਚਾਈ [21]
ਅਰਧ-ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹਿਰੀ ਸਿੰਚਾਈ
ਚੈੱਕ ਡੈਮ
~ 15,000 ਏਕੜ ਨੂੰ ਤੁਪਕਾ ਅਤੇ ਸਪ੍ਰਿੰਕਲਰ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਧੀਨ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਹੈ
- 40 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਨਾਲੇ ਦੇ ਟੇਲ ਸਿਰੇ ਤੱਕ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਪਹੁੰਚਿਆ
-- ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਸ਼ਨ, ਦੇਖੋ ਵੀਡੀਓ [7:2]
- ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਫਸਲ ਲਈ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਿੱਥੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲਾ ਪਾਣੀ ਖਾਰਾ ਜਾਂ ਮਾੜੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ
ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਖੇਤਾਂ 'ਚ ਨਹਿਰੀ ਪਾਣੀ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸਾਕਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਤੇ ਕਿਸਾਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ
ਹਵਾਲੇ
https://www.babushahi.com/full-news.php?id=189057 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://www.babushahi.com/full-news.php?id=166744 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://timesofindia.indiatimes.com/city/chandigarh/water-for-irrigation-quadrupled-in-2-5-yrs/articleshow/113612896.cms ↩︎
https://www.babushahi.com/full-news.php?id=167290 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/after-four-decades-irrigation-water-reaches-janasar-village-in-fazilka-586155 ↩︎
https://punjab.news18.com/news/sangrur/water-reach-at-the-tails-of-canal-with-the-initiative-of-mann-government-hdb-local18-435486.html ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://energy.economictimes.indiatimes.com/news/power/punjab-paid-back-entire-rs-20200-cr-electricity-subsidy-for-fy-22-23-bhagwant-mann/99329319 ↩︎
https://yespunjab.com/punjab-canals-drainage-bill-2023-to-ensure-uninterrupted-canal-water-supply-for-farmers-jauramajra/ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/mann-govt-likely-to-announce-new-canal-for-malwa-in-budget-595228 ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/tendering-process-for-three-canals-completed-in-4-assembly-segments-551029 ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/restoration-of-79-abandoned-canals-on-majority-of-these-encroached-upon-543123 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/amritsar/irrigation-dept-strives-to-increase-area-under-canal-system-over-100-channels-restored-504951 ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/fazilkas-century-old-eastern-canal-system-turns-perennial-556238 ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/dream-come-true-farmers-of-punjab-get-canal-water-after-decades-water-resources-minister-522449 ↩︎ ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/subsidy-being-provided-for-irrigation-dr-inderbir-singh-nijjar-487412 ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/rs-100-crore-lift-irrigation-scheme-for-changar-area-459976 ↩︎
https://www.tribuneindia.com/news/punjab/140-check-dams-on-rivulets-to-control-groundwater-depletion-481326 ↩︎