ਆਖਰੀ ਅਪਡੇਟ: 11 ਅਗਸਤ 2024

'ਆਪ' ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਪਲਾਂਟ ਰਿਕਾਰਡ ਹਾਈ ਲੋਡ ਫੈਕਟਰ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਜੁਲਾਈ 2024 ਵਿੱਚ 89.7% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ^[1]
-- 2023-24 ਵਿੱਚ ਪਲਾਂਟ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਔਸਤਨ 51% ਨਿੱਜੀ ਆਪਰੇਟਰ ਅਧੀਨ ਚੱਲਿਆ।

ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਹਿਲਾ ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਰਾਜ ਸੈਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਐਕਵਾਇਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ

-- ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 01 ਜਨਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿਖੇ 1080 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਭਾਵ 2 ਕਰੋੜ ਪ੍ਰਤੀ ਮੈਗਾਵਾਟ ^[2] ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ 540 ਮੈਗਾਵਾਟ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਤਾਪ ਬਿਜਲੀ ਘਰ ਖਰੀਦਿਆ।
-- 11 ਫਰਵਰੀ 2024 : ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਤਾਪ ਬਿਜਲੀ ਘਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ^[3]

ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜ/ਕੇਂਦਰ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਮਨਪਸੰਦ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ 'ਥ੍ਰੋਅ ਅਵੇਅ' ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਵੇਚਦੀਆਂ ਸਨ ^[2:1]

¶ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਲਾਭ ^[2:2]

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ 300-350 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਬਚਾਏਗੀ

ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਥਰਮਲ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦਾ ਨਾਮ ਤੀਜੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ, ਪਹਿਲਾਂ ਜੀਵੀਕੇ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਲਾਭ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ

• ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ

ਸਮਰੱਥਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ

• ਪਲਾਂਟ ਲੋਡ ਫੈਕਟਰ (PLF) ਜਨਵਰੀ 2024 ਤੱਕ ਸਿਰਫ 34% ਸੀ, ਜੁਲਾਈ 2024 ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਕੇ 89% ਹੋ ਗਿਆ ^[1:1]

ਹੋਰ ਲਾਭ

• ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਵਾਧੂ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਰਾਜ ਦੇ ਸੈਕਟਰ ਅਧੀਨ ਸੁਪਰਕ੍ਰਿਟੀਕਲ ਯੂਨਿਟ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਕੇ ਜਨਤਕ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ^[4]
• ਮਹਿੰਗੀ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਦ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ
• ਚੱਲ ਰਹੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ^[4:1] : 1000 ਕਰੋੜ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਟਾਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
• ਰਾਜ ਖੇਤਰ ਅਧੀਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੌਕੇ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣਗੇ ^[4:2]

¶ ¶ ਖਰੀਦ ਤੁਲਨਾ ^[2:3]

ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜ/ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤੀ ਖਰੀਦ (2 cr/MW)

¶ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਿਤੀ: 2016-2023 ^[2:4]

ਉੱਚ ਪਾਵਰ ਲਾਗਤ

ਵਿਡੰਬਨਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵੀਕੇ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਨਾ ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਵੀ 1718 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕੀਮਤ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।

• ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 7902 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਦਾ ਕਰਕੇ 11165 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਨਿਟ ਬਿਜਲੀ ਖਰੀਦੀ ਸੀ
• ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨੂੰ ਔਸਤਨ 7.08 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਦੀ ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਲਾਗਤ ਹੁਣ 4.50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਹੋਵੇਗੀ।
• ਪਾਵਰ ਪਰਚੇਜ਼ ਐਗਰੀਮੈਂਟ ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਪਲੇਅਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਿੱਖਾ ਸੀ

¶ ਜੀਵੀਕੇ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ^[5]

• 1,100 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਅਤੇ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ (ਪੰਜਾਬ) ਵਿੱਚ 270 ਮੈਗਾਵਾਟ ਦੇ ਦੋ ਯੂਨਿਟ ਹਨ।
• ਨਵਾਂ ਪਲਾਂਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ
• ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਲਾਗਤ 6.50 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 4.60 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਨਿਟ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ

¶ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਫਰਮ ਇਸ ਨੂੰ ਚਲਾ ਨਹੀਂ ਸਕੀ, ਦੀਵਾਲੀਆ ਹੋ ਗਈ ^[5:1]

• ਕੋਈ ਉਚਿਤ ਕੋਲਾ ਲਿੰਕੇਜ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਪਲਾਂਟ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿਰਫ 45% ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ
• ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਪਿਚਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੋਲੇ ਦੀ ਖਾਨ ਨਾਲ, ਜੋ ਦਸੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ :

---

1. https://epaper.dainiksaveratimes.in/3900280/Punjab-main/The-Savera#page/5/2 ↩︎ ↩︎

2. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=176880 ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎ ↩︎

3. https://www.punjabnewsexpress.com/punjab/news/punjab-cm-bhagwant-mann-and-aap-supremo-arvind-kejriwal-dedicates-sri-guru-amar-dass-thermal-power-plant-to- ਪੁੰਜ-239868 ↩︎

4. https://www.babushahi.com/full-news.php?id=176888&headline=Acquiring-GVK-a-progressive-step-for-state-power-sector:-PSEB-Engineer's-Association ↩︎ ↩︎ ↩︎

5. https://www.tribuneindia.com/news/punjab/pspcl-sole-bidder-state-set-to-purchase-private-power-plant-in-goindwal-sahib-521911 ↩︎ ↩︎